Vikan - 21.01.1988, Blaðsíða 9

Opin vinnubrögð
til bóta
Svo við snúum okkur að öðr-
um málum, sérð þú fyrir þér
möguleika á því að Alþýðu-
bandalaginu takist að endur-
heimta fyrri stöðu?
„Eftir síðustu kosningar hófst
mikil umræða í flokknum, opin
umræða sem þjóðin fékk að
fylgjast með. Ég held að þessi
vinnubrögð hafi verið til bóta
og til þess fallin að styrkja
flokkinn. Við földum ekki vand-
ann í skýrslugerð heldur rædd-
um málin á lýðræðislegan hátt
og fengum fram niðurstöður.
Þetta er í fýrsta skipti sem flokk-
ur hérlendis bregst við með
þessum hætti enda er ætlun Al-
þýðubandalagsins að vera opinn
og lýðræðislegur flokkur sem
tekst á við vandann þannig að
allir getir fýlgst með,“ segir
Ólafur.
„Menn drógu þann lærdóm af
reynslu síðustu ára að nauðsyn-
legt væri að Alþýðubandalagið
kæmi með skýra og afdráttar-
lausa stefhu sem höfðaði til
framtíðarinnar. Við viljum einn-
ig vera virkir þátttakendur í
launabaráttu fólksins án þess þó
að flokkurinn bindi sig við af-
stöðu afmarkaðs hóps forystu-
manna launafólks heldur tæki
flokkurinn mið af því að launa-
fólk er í margvíslegum samtök-
um. Því ætti baráttan fyrir bætt-
um kjörum að vera háð á breið-
um og fjölþættum grundvelli."
Hafið þið séð einhvern árang-
ur af þessu starfi?
„Flokkurinn hefur tekið frum-
kvæði í umræðum um launamál-
in og í baráttunni gegn matar-
skattinum. Við höfiim sett frarn
nýja heildarstefhu í fiskveiði-
málum. Samstaðan innan flokks-
ins er nú góð og skoðanakann-
anir eru farnar að mæla árangur-
inn. Það má nefha að í skoðana-
könnunum höfum við aukið
fýlgi okkar úr 7-9% í sumar og
haust upp í rúm 12% í nýlegri
skoðanakönnun Helgarpóstsins
og hefur enginn flokkur í þeirri
könnun bætt sig jafhmikið og
Alþýðubandalagið. í fyrr-
greindri skoðanakönnun er
munurinn á okkur og Alþýðu-
flokknum orðinn hverfandi,"
segir Ólafur.
Hann telur einnig rétt að
vekja athygli á því að starf
flokksins er ekki eingöngu
bundið við formlega flokksfé-
laga heldur leiti þeir samstarfs
við aðila vítt og breitt í þjóðfé-
laginu, einstaklinga, félög, sam-
tök o.s.frv.
„Stjómmálaflokkar í nútíma
þjóðfélagi hafa að mörgu leyti
öðrum skyldum að gegna en var
hér áður fýrr er starf þeirra fólst
að miklu Ieyti í að segja öðrum
fyrir verkum. Nú á hlutverk
flokkanna að vera lýðræðislegt
samstarf við fólk á víðtækum
grunni."
Sérð þú fyrir þér að Alþýðu-
bandalagið geti átt aðild að
stjórn í náinni framtíð?
„Hiklaust. Ég hef áður sagt að
Alþýðubandalagið þyrfti afdrátt-
arlaust að vera ráðandi flokkur í
landsstjórninni. Nú er margt
sem bendir til að núverandi
stjórn sitji stutt eða verði lítil
og það er eitt af markmiðum
okkar núna að vera tilbúnir að
axla þá ábyrgð sem fýlgir setu í
ríkisstjórn."
Hvert væri þitt óska ráðherra-
embætti í slíkri stjórn?
„Ég hef ekki búið til neinn
lista eins og Jón Baldvin
Hannibalsson gerði á sínum
tíma. Ég teldi þó nauðsynlegt að
það væri lykilstaða sem hefði
áhrif á mikilvægustu stefnumót-
un stjórnarinnar."
Kannski utanríkisráðuneytið?
„Það fer eftir því eftir hvaða
stefnuprógrammi væri unnið.
Ráðuneyti efhahagsmála og
fjármál kæmu einnig til álita.“
Miklir möguleikar
á Indlandi
Eins og ffarn kom í inngangin-
um að þessu viðtali hefur Ólafur
verið hvatamaður þess að við
tækjum upp samvinnu við Ind-
verja á ýmsum sviðum sem við
þekkjum vel til.
„Ég hef haft tækifæri til þess
að kynnast því í reynd að víða
um heim eru að opnast gífurleg-
ir möguleikar á útflutningi á ný
markaðssvæði, sérstaklega í
þriðja heiminum. Sú mynd sem
gefin hefur verið af þriðja heim-
inum er að mörgu leyti röng.
Þar er víða að finna öflug lönd
með mikinn hagvöxt og grósku-
mikið efhahagslíf" segir Ólafur.
„Ef við tökum Indland sem
dæmi þá búa þar um 800 millj-
ónir manna. Um 100-200 millj-
ónir þeirra búa við sára fátækt
en í landinu eru svo aftur á móti
400-500 milljónir sem eru
þátttakendur í miklu hagvaxtar-
kerfi með nútíma viðskiptahátt-
um og tæknikunnáttu.
í framhaldi af viðræðum milli
okkar og þeirra verður efnt til
samráðsfundar íslenskra útflutn-
ingsaðila nú í janúar þar sem
málin verða rædd ítarlegar.
Þau svið sem samstarf gæti
orðið á eru fyrst og fremst
„Við verðum að hafa
augun opin og sá sem
einangrar sig frá mál*
efnum sem þessum,
tapar á því fyrr eða
síðar.“
sjávarútvegur en þar gætum við
selt þeim vélar og tækniþekk-
ingu og ráðgjöf. Indland er stórt
strandríki með auðug fiskimið
og þeir eiga alveg eftir að þróa
sinn sjávarútveg. Þeir hafa þegar
leitað samstarfs við Norðmenn
en við gætum einnig komið inn
í það dæmi.
í öðru lagi má nefha ráðgjöf
um jarðhitaleit og uppbyggingu
orkuvera sem byggja á jarðhita.
Þetta er enn lítt kannað í land-
inu en þeir hafa hug á að auka
fjölbreytnina í orkuöflun sinni.
í þriðja lagi er svo tölvutækn-
in og hugbúnaður. Norsk Data
sem vaxið hefur mjög á síðustu
árum er þegar komið inn á
markaðinn á þessu sviði á Ind-
landi. Við eigum möguleika
einnig á þessum markaði enda
mun hann umfangsmikill."
Öryggiskerfi
Ólafur Ragnar Grímsson er
þekktur á alþjóðavettvangi fyrir
starf sitt á vegum samtakanna
Parliamentarians for Global Act-
ion og raunar situr hann nú á
fund þjóðarleiðtoganna sex sem
haldinn er í Stokkhólmi. Er við-
talið var tekið var hann m.a. að
vinna að undirbúningi fyrir
þennan fund.
„Þarna er verið að þróa áfram
þær tillögur sem ég kynnti er ég
tók við Indiru Ghandi verð-
laununum í Nýju Delhi einkum
undirbúning að nýju alþjóðlegu
öryggiskerfi í heiminum. Þessi
vinna felur í sér að ná saman
þeim stjórnmálamönnum sem
gera sér grein fyrir því að gömlu
hernaðarbandalögin og hið
gagnkvæma vígbúnaðarkapp-
hlaup geta ekki verið það ör-
yggiskerfi sem þarf í heiminum í
framtíðinni. Tæknikunnátta í
vígbúnaðarmálum er sifellt að
aukast og eftir 10 ár gætu orðið
„Við viljum einnig vera
virkir þátttákendur í
launabaráttu fólksins,
án þess að flokkurinn
bindi sig við afstöðu
afmarkaðs hóps forystu-
manna launafólks...“
til 12-16 kjarnorkuveldi þann-
ig að gömlu öryggiskerfin duga
ekki lengur.
Því er nú þörf á að ræða það
sem við viljum kalla „þriðju
kynslóðina" af alþjóðlegum
stofnunum. Segja má að Þjóðar-
bandalagið hafi verið fyrsta kyn-
slóðin og Sameinuðu þjóðimar
og núverandi hernaðarbandalög
önnur kynslóðin.
Nú er þörf á breytingum sem
hefðu í för með sér nýja kynslóð
öryggisstofnana. Þetta mál er
enn skammt á veg komið og
mörg svör við þeim spurning-
um sem vaknað hafa eru enn
takmörkuð.
Það sem nú liggur fyrir er að
ná saman stjórnmálamönnum
sem hafa skilning á þessu máli,
ennfremur sérffæðingum sem
hafa þekkingu hafa á þessum
sviðum og síðan að fá ríkis-
stjómir til þess að fela embætt-
ismönnum að byrja að fjalla um
þessi mál.“
í máli Ólafs kemur fram að
ætlunin sé að efha til alþjóðlegr-
ar ráðstefhu í Washington á
næsta ári þar sem saman kæmu
fulltrúar þeirra ríkisstjórna sem
hlut eiga að máli og ræddu þar,
óbundnir, þær tillögur og hug-
myndir sem fram koma á þessu
ári um drög að samningi um
nýtt alþjóðlegt öryggiskerfi.
Á ámnum 1990—91 yrði síð-
an efnt til formlegrara alþjóð-
legrar ráðstefhu þar sem eigin-
legir samningar um málið gætu
hafist.
„Við höfum í þessu sambandi
bent á reynsluna af hafféttarráð-
stefiiunni þar sem beitt var nýj-
um vinnubrögðum. Viðkomandi
ríkisstjómir yrðu óbundnar þar
til á lokastigi samningagerðar-
innar en slíkt gerir alla umræðu
sveigjanlegri."
Af öðrum störfum á vegum
samtakanna nefnir Ólafur að
áfram er haldið vinnu við al-
þjóðlegt eftirlit með ffam-
kvæmd afvopnunarsamninga en
árið 1986 tókst samtökunum að
fá Sovétmenn til þess að veita
erlendum eftirlitsmönnum inn-
göngu í Sovétríkin eftir að þau
höfðu neitað slíku í 25 ár og
segir Ólafur það hafa verið
mikilvægan undanfara að samn-
ingi þeirra Reagans og Gorbasj-
ovs.
„Það þarf einnig að koma á
hliðstæðu eftirlitskerfi með víg-
búnaði í himingeimnum og höf-
um við þegar lagt drög að slíku.
Það er ekki nóg að koma upp
eftirliti á jörðu niðri ef menn
geta svo valsað um frítt með víg-
búnaðinn í geimnum," segir
hann. —FRI
VIKAN 9