Vikan - 02.11.1939, Blaðsíða 9

Nr. 44, 1939
VIK A N
9
Afturgangan.
Enginn gat kveikt eld eins og Maluque
gamli. Fyrst velti hann kvistóttum
eikardrumbi, með berkinum á, upp að
sótugri arinhillunni, og þar brann hann
hægt og snarkandi, en ofan á hann henti
hann beykigreinum og vöndum úr laufi og
hríslum, og svo var öllu haldið saman með
kolum og gjalli. Svo var honum sama, þótt
Þorri gamli frysti mánuðum saman í tjörn-
inni og blístraði í öllum rifum og götum.
Með fæturna teygða að eldinum, gæddi
Maluque gamli vinum sínum á flösku af
muscatel og handfylli af möndlum.
Konu hans, kvenvarginum Poulou,
blöskraði eyðslusemin, og þegar klukkan
var orðin níu, fyllti hún hitadúnkinn gló-
andi kolunum. Þetta átti að vera bending
til gestanna, en gamli Maluque tottaði ró-
legur pípu sína, benti þeim að sitja kyrr-
um og sagði í skipunarróm:
— Poulou, eina flösku til og eitt fang
af hríslum!
Gamla konan tautaði illskulega. En log-
arnir stigu í arninum og vínið lækkaði í
flöskunni.
— Þú veizt sannarlega, hvernig þú átt
að halda þér heitum, Maluque, sögðu ná'-
grannarnir í viðurkenningarróm.
— Kunni hann að halda sér heitum, þá
kunnið þið líka að drekka! hvæsti Poulou.
— Húsfreyjan er að fara með bænirnar
sínar, mælti sá gamli. — Amen!
— Það er slæmt að eiga nöldursama
konu, sagði vegaviðgerðarmaðurinn Réca-
villiéres. — Ég ræð Maluque til að velja sér
einhverja blíðlyndari næst.
Við þetta varð Poulou alveg agndofa og
æfareið. Hún gat ekki liðið, að þeir töl-
uðu um, að önnur kæmi í hennar stað. Á
meðan þeir hlógu að fyndninni kom hún
og steytti hnefann undir pípu Maluques.
— Næst, ha, gamli minn! Heyrirðu,
hvað þessir þorparar segja?
Maluque var heimspekilegur, og tottaði
pípuna jafn rólega og áður. Pípur úr kirsu-
berjaviði þarf að reykja hægt, og auk þess
var hann þessum látum vanur. Hann
horfði á Poulou með litlu, skörpu, odd-
hvössu augunum í þunglamalegu andlitinu,
sem voru eins og músatrýni, sem gægjast
út úr tveimur músaholum.
— Ég skal ganga aftur og draga þig
ofan úr rúminu á löppunum, heyrirðu það ?
sagði hún ógnandi. — Á löppunum!
— Vertu ekki að þessu, Poulou, sagði
einn gesturinn. — Þegar þú ert farin,
býst ég ekki við, að þú gangir aftur frekar
en aðrir.
— Geng ég ekki aftur! þrumaði kerling-
in. — Þú veizt ekki, hver ég er!
Þá varð Maluque órótt út af framtíð-
inni, þrátt fyrir pípuna sína og vínið, þessa
tvo óskeikulu hluti í lífinu. Honum flaug í
Smásaga
eftir Léon Lafage.
hug, að kæmi eitthvað óhapp fyrir, yrði
Poulou dauð, honum til meiri ama en
Poulou lifandi.
Honum skjátlaðist ekki.
Gamla ófreskjan, Poulou, varð fyrst til
að fara. Jarðarförin var afar íburðarlítil.
Smiðurinn bjó til trékross og málaði hann
svartan. Það mátti sjá, hvar hann var
reistur til þerris fyrir utan smiðjuna. Á
hann var letrað með hvítum stöfum:
Hér hvílir
POULOU, KONA MALUQUES
Requiescat In Pace!
— Hvað þýðir þessi latína ? spurði Malu-
que.
— Hvíli hún í friði, þýddi smiðurinn.
— Það kæmi sér betur fyrir okkur,
sagði gamli maðurinn.
Og hann fór sjálfur og stakk krossin-
um djúpt niður í kirkjugarðinn. Síðan stóð
hann kófsveittur fyrir framan hann, setti
upp gleraugun og stafaði hægt, eins og það
væri skjal, sem ætti að skrifa undir:
Hér hvílir POULOU .. .
Síðan fór hann heim aftur. Hann var
frjáls og rólegur. Poulou, auminginn, var
dauð! Það stóð á prenti og þá hlaut það
að vera rétt.
*
— Heyrðu hérna, Maluque! kölluðu vin-
ir hans úr húsdyrum sínum. — Komdu
inn sem snöggvast. Þú þarft að spjalla við
einhvern.
Húsfreyjan lagði dúk á borð og bar
fram glös. Á meðan hughreysti hún Malu-
que.
— Þetta hendir alla, fyrr eða síðar.
Maður hefir varla tíma til að snúa sér við
hérna niðri, fyrr en maður verður að fara
... Heyrðu, Þú vilt líklega ekki selja mat-
jurtagarðinn þinn? Hann er auðvitað ekki
mikils virði, en eitthvað fengirðu alltaf
fyrir hann. Og hvernig fer með geitina
þína? Ætlarðu að hafa hana áfram? Hún
verður bara til fyrirhafnar fyrir ekkju-
mann.
Svona hélt það áfram, hús úr húsi, alla
leiðina. Maluque varð hugsi. Hann átti fá-
einar eignir: vínið, sem gaf af sér sex
tunnu fat, hvernig sem áraði, svolítinn
eikarskóg nálægt kofanum og ágætt engi,
og auk þess matjurtagarðinn. Eftir þrjú,
f jögur glös af museatel og nokkra dropa
af brennivíni, var Maluque farinn að kenna
í brjósti um sjálfan sig. Hann gekk heim,
dapur og gugginn, eftir freðnum götuslóð-
unum, í áttina til kofans síns, sem lim-
girðingin skýldi fyrir norðanvindinum, og
lá í svo sem tveggja byssuskota fjarlægð
frá þorpinu.
Þá mætti hann farandsölukonunni,
Crouzille, sem ferðast um héraðið, bæ frá
bæ, með silkibönd, bandhespur, látúns-
prjóna og alls konar glysvarning. Crou-
zille er einnig erindreki elskenda. Hún er
alþekkt og alltaf til taks, ef eitthvað á að
gera, sem ekki þolir dagsins ljós. En þótt
hún hefði nú þrjá um fertugt, var hún
ennþá myndarleg að sjá. Hún kunni að
klæða sig þannig, að tekið var eftir henni.
Fólk sneri sér við, án þess að vita, hvers
vegna, til að horfa á eftir henni, þegar
hún gekk yfir akrana.
— Þú ert þá hérna aleinn, sagði hún
við Maluque gamla.
Hann andvarpaði. — O, ég tek það nú
ekki of nærri mér.
— Og þú hefir heldur enga ástæðu til
þess. Ég skal líta inn öðru hvoru til að
vita, hvort þig vantar nokkuð.
— Vertu æfinlega velkomin, Crouzille.
Hann horfði á eftir henni, þegar hún
gekk burt með glamrandi tréskóna og ber-
an hálsinn. Þegar hún var komin í fimm-
tíu skrefa fjarlægð, leit hún við. Maluque
þóttist vera að athuga valhnetutré, sem
hann hafði klætt hálfan stofninn á með
mykju og leir. Sólin var að hníga eldrauð
til viðar á frostköldu loftinu. Maluque
hafði mætt Crouzille svona hundrað sinn-
um . . . En samt var þetta allt raunalegt,
þessi gráu tré og konan, sem fór burt.
Fyrst í stað liðu kvöldin rólega. Minning
Poulous fyllti ennþá augu og eyru Malu-
ques. Þegar hann hafði fóðrað geitina, eld-
aði gamli maðurinn um stund, síðan kveikti
hann arineldinn fyrir kvöldið, tróð í pípu
sína og dró tappann úr flöskunni. Svo beið
hann eftir svefninum. Þegar hann þreytt-
ist á þögninni, fór hann út í húsagarðinn
og náði í grenihríslu, sem hann fleygði á
eldinn. Hún kom í staðinn fyrir Poulou.
Það er skemmtilegur viður, grenið. Það
snarkar og masar, syngur eins og engi-
spretta, og það heyrist í því um allt húsið.
Þegar næturnar tóku að kólna, komu ná-
grannar hans næstum því aldrei til hans.
Maluque hefði ef til vill kannazt við það
nú, að hann saknaði nærri því leiðinda-
skjóðunnar Poulou.
Til allrar hamingju kom Crouzille stund-
um, með fulla körfuna af varningi og frétt-
um. Hún hafði ekkert á móti því að
smakka svolítið museatel og hita sér á
höndunum, sem voru fallega lagaðar. Hún
rétti þær fram, svo að Maluque tæki eftir
þeim. Síðan fór hún aftur, og frosin jörðin
ekkaði undir fótum hennar. En ímynd
hennar sat þarna enn í strástólnum fyrir
framan bikarinn.
Um þetta leyti tók Maluque að sofa illa.
Framh. á bls. 17.