Vikan - 20.01.1995, Qupperneq 50

VOVSIA^
MATA HARI
liiVi'MíVliY
DAUÐANS
TEXTI: GERÐUR KRISTNÝ / MYNDIR: ÝMSIR
Mata Hari í austurlenska búningnum.
Þótt Mata Hari hafi aö-
eins verið ein þeirra
tíu kvenna og þrjú
hundruð karla sem Frakkar
tóku af lífi fyrir njósnir í Fyrri
heimsstyrjöld er hún eflaust
frægust þeirra allra. Engar
sannanir fundust gegn henni
en samt var hún fundin sek
og líflátin. Það eina sem hún
var í rauninni sek um var að
fylla upp í þá mynd sem
samfélagið hafði dregið upp
af njósnakvendinu sem beitti
kynþokka sínum til að fá
upplýsingar sem hún seldi
síðan óvininum. Hér verður
fjallað um hollensku stúlk-
una, Margaretha Zelle
MacLeod, sem kallaði sig
Mata Hari.
Margaretha Zelle fæddist
árið 1876 í Hollandi og átti
fremur dapra æsku. Foreldr-
ar hennar skildu þegar hún
var fjórtán ára og skömmu
síðar missti hún móður sína.
Margaretha flutti þá til guð-
föður síns og fór að sækja
hjúkrunarskóla. Sögusagnir
herma að hún hafi sængað
hjá skólastjóranum og það
hafi orðið til þess að hún hafi
hætt námi. Æ síðar gerði
hún sér frekar dælt við eldri
menn en þá yngri. Margar-
ethe gifti sig, 19 ára að aldri,
manni að nafni, Rudolph
MacLeod, sem var 21 ári
eldri en hún. Þau höfðu að-
eins þekkst í sex daga þegar
þau trúlofuðu sig og fjórum
mánuðum síðar rann brúð-
kaupsdagurinn upp. Ru-
dolph var herforingi í ný-
lenduher Hollendinga og
kynntist hann Margarethu í
gegnum dagblaðsauglýs-
ingu þar sem hann óskaði
eftir félagsskap meðan hann
var heima í fríum. Fyrr en
varði fór aldursmunurinn að
segja til sín. Rifrild hjónanna
snerust til dæmis um dýr
fatakaup Margarethu sem
fannst gaman að halda sér
til. Fyrst í stað bjuggu þau í
Amsterdam en síðar fluttust
þau til Austur-lndía ásamt
ungum syni, Norman John.
Á eyjunni Jövu eignuðust
þau svo dótturina, Non.
Samkomulag hjónanna
versnaði og átti Rudolph til
að hella sér yfir Margarethu
með miklum svívirðingum.
Honum fannst hún ekki
sinna börnunum nógu vel og
eyða meiri tíma í kjólakaup.
Hann skammaðist sfn fyrir
konu sína og óttaðist að hún
kastaði rýrð á heiður fjöl-
50 VIKAN 1. TBL. 1995