Vikan - 19.09.2000, Page 8

að eyða eins mikilli orku í
áreynslu eða til að halda á sér
hita.
Fólk getur þó aukið
raunefnaskipti sín með auk-
inni hreyfingu og áreynslu.
Því hærri raunefnaskipti sem
fólkhefurþvíþægilegra erað
lifa ef við getum orðað það
svo. Fólk er mjög fastheldið
á mataræði og breytir því ekki
svo gjarnan. Ef fólk neytir
daglega matar umfram það
sem það í rauninni þarfnast
þá safnar það smám saman á
sig fitu. Því hraðari sem
raunefnaskiptin eru því meira
getum við borðað og minna
er af boðum og bönnum varð-
andi fæðuval. Vöðvar brenna
mikilli orku og hreyfing bygg-
ir upp vöðva. Hreyfingin er
því ekki síður mikilvæg en
mataræðið þegar takast á við
offitu.“
Eg borða ekkert en fitna
samt!
Ludvig segir að til þess að
léttast þurfi fólk að breyta
þeim þáttum í lifnaðarháttum
sínum sem hafi leitt til að það
sé orðið of feitt. „Lífsstfll er
rótgróinn í fólki og ekki svo
auðvelt að breyta honum en
fólk á ekki annarra kosta völ
ef það ætlar að ná árangri við
að megra sig. Til þess að
hjálpa fólki til langframa þá
verður maður að reyna að
koma því þannig fyrir að það
komist á jafnvægi milliorku-
neyslu, þess sem það borðar,
og orkubrennslu, hversu mik-
ið það reynir á sig
líkamlega og hreyf-
ir sig. Fólk á ekki
að fara í einhverja
píslarvættisgöngu
þar sem það neitar
sér um allt og jafn-
vel hættir að fara á
mannamót og
sækja veislur og
saumaklúbba og
kvíðir stórhátíðum.
Fólk verður að
koma fæðuvali og
hreyfingu í þann
farveg að það sé
þeim eðlilegt í dag-
legu lífi,“ segir
hann ákveðinn.
Hann segir að flestir þurfi
aðstoð til þess að greina hvers
vegna þeir fitna og hvernig
þeir geti komið í veg fyrir það.
„Auðvitað vita flestir að ef
maður borðar of mikið og
hreyfir sig of lítið þá fitnar
maður. En til þess að vita ná-
kvæmlega hvar skórinn
kreppir að þá verður fólk að
fara ofan í saumana á lífsstíl
sínum, mataræði og hreyf-
ingu. Því ef gerum okkur ekki
grein fyrir hvað við erum að
gera rangt þá getum við ekki
leiðrétt vitleysurnar.“
Heíðarleikinn borgar sig
Ludvig segir að fólk þurfi
að vera heiðarlegt við sjálft
sig, en það sé oft erfitt. „Það
kemur til mín fólk og segir:
„Ég borða nánast ekkert en
fitna samt“. Það er ekki vís-
vitandi að blekkja mig held-
ur trúir það þessu sjálft. A
meðanfólk erþannigstattog
kemst ekki lengra þá er erfitt
að hjálpa því.“
Hann segir að þegar fólk sé
að bera sig saman við aðra þá
sé það oft að bera saman
mjög afmörkuð tímabil í sól-
arhringnum. „Það situr ef til
vill til borðs með vinnufélaga
sínum. Vinnufélaginn borð-
ar meira en viðkomandi sem
þá telur sér trú um að þetta
sér raunin á öllum öðrum
tímum sólarhringsins, um
kvöld, helgar og milli mála.
Þetta ereintegundinafsjálfs-
blekkingu og það sama gildir
um hreyfinguna. Fólk sem er
yfir kjörþyngd er að bera sig
saman við einhvern sem er
grannur og virðist í fljótu
bragði hreyfa sig minna en
það. Samanburðurinn er ekki
alltaf rökréttur eða raunhæf-
ur,“ segir Ludvig og brosir.
Megrunarkúrar varhuga-
verðir
Ludvig leggur mikla
áherslu á að fólk á ekki að
fara í stranga megrun eða
megrunarkúra og segir að
margir kúrar geti hreint og
beint verið varhugaverðir.
„Megrunarkúrar standa mis-
lengi, allt frá einum degi upp
í nokkrar vikur, en aldrei
mjög lengi. Þeir taka enda og
þá fer fólk oft í sama gamla
neyslumynstrið því kúrarnir
leggja sjaldnast áherslu á rétt
og eðlilegt mataræði. Fæðið
er oft einhæft og fólk getur
jafnvel orðið fyrir næringar-
skorti. Mjög oft er fólk fljótt
að bæta því á sig sem það
missti og getur jafnvel fitnað
meira en áður því líkaminn
dregur sjálfkrafa úr orku-
brennslunni þegar hann fær
ekki næga næringu."
En hvaða ráðleggingar
viltu gefa fólki sem vill ná var-
anlegum árangri í baráttunni
við umframþyngdina? „Ef
fólk ætlar að ná varanlegum
árangri þá verður það að
venja sig á mataræði sem
gengur til frambúðar eða því
sem næst. Það á aldrei að
svelta sig og umfram allt á
maturinn að vera góður jafn-
framt því að vera næringar-
fræðilega rétt saman settur.
Það á ekki að borða mat sem
manni finnst vondur, til þess
endist enginn í langan tíma.
Ég ráðlegg fólki sem ætlar að
ná af sér kílóum að borða
fyrstu vikurnar pínulítið und-
ir grunnefnaþörf. Síðan ráð-
legg ég því að auka hreyfingu
en það er hún sem stjórnar
hraðanum á brennslunni. Það
er best ef að sú hreyfing get-
ur komið á eðlilegan hátt inn
í daglegt líf, eins og að ganga
eða hjóla í vinnuna eða fara
upp og niður stiga í stað þess
að taka lyftu, þannig að hún
verði fastur og reglulegur lið-
ur en ekki sérstök aðgerð eða
athöfn.
Það verður að vera gam-
an
Ludvig leggur áherslu á
fólk þurfi að velja sér það
form hreyfingar sem því þyki
skemmtilegast. „Fólk þarf
ekki að fara í tækjasal og púla
þar ef því finnst það ekki
skemmtilegt. Göngutúrar,
fjallgöngur, skokk, hjólreiðar,
sund og badminton eru dæmi
um mjög góða almenna
hreyfingu sem reynir á stóra
vöðvahópa. Dans er einnig
mjög góð og skemmtileg
hreyfing og örugglega allt of
lítið notaður í þeim tilgangi.
Fólk verður að varast að of-
reyna sig, fara rólega af stað
og bæta síðan smátt og smátt
við sig. Það hefur ekkert upp
á sig að vera með gassagang
eða keyra sig áfram. Þá eru
líkurnar meiri á að fólki finn-
ist þetta vera of erfitt og hætti
áður en það fer að finna mun
á sér líkamlega. Tíminn sem
fólk eyðir í hreyfinguna skipt-
ir meira máli hvað varðar
orkubrennsluna þegar til
langs tíma er litið heldur en
keyrslan og átakið.
Ég ráðlegg fólki að léttast
ekki um meira en 300-500
grömm á viku. Fólki finnst
þetta oft lág tala en það eru
nú hvorki meira né minna en
15-25 kg á ári,“ segir Ludvig
og brosir.
„Það er mjög mikilvægt að
fólk reyni að finna sitt eigið
mynstur þar sem það er bæði
sátt við mataræðið, sem það
velur sér og að það fái til-
skilda næringu og hreyfingin
verði eðlilegur hluti af lífi
þess. Þegar svo er komið, er
fólk hætt í megrun en heldur
samt áfram að grennast. Það
er hámarksárangur. Nokkrir
sem ég hef aðstoðað hafa
komið til mín og sagt: „Ég er
hættur í megrun en samt held
ég áfram að grennast“ og þá
verð ég rosalega glaður," seg-
ir Ludvig og hlær innilega.
8
Vikan