Vikan - 19.09.2000, Blaðsíða 10

hún getur farið út í almennt spjall
um lífið og tilveruna og þá gerir
hún ekki tilætlað gagn þó að
mörgum finnist það gott og þægi-
legt. Við vildum gjarnan vinna á
markvissan og skilvirkan hátt
sem skilaði góðum árangri á til-
tölulega stuttum tíma svo við
gætum sinnt fleiri sjúklingum. I
því augnamiði setti geðteymið á
fót nám fyrir fagfólk í hugrænni
atferlismeðferð. Starfsfólkið
sem tók þátt í þessu var geysilega
áhugasamt og bjó yfir dýrmætri
starfsreynslu," segir Pétur og
brosir. „Hugræn atferlismeðferð
er markvissari en hefðbundin
viðtalsmeðferð, tekur minni tíma
og er því fjárhagslegur sparnað-
ur fyrir heilbrigðiskerfið. Auk
þess vaknar spurningin hvort
ekki sé með þessari aðferð hægt
að draga úr dýrri lyfjanotkun."
Tengsl á mllli hugsana og
tilfinninga
Helga segir að sálfræðingar
hafi nær eingöngu sinnt hugrænni
atferlismeðferð fram að þessu.
„Meðferðin á Reykjalundi er
ólík þeirri sem fer fram á stofu
eða geðdeild að því leyti að sjúk-
Þunglyndi er erfiður
sjúkdómur og margir
sem eiga í höggi við
„svarta hundinn" eins
og Winston Churchill
kallaði hann, eiga erfitt
uppdráttar. Neikvæðar
hugsanir, vonleysi og
sjálfsásakanir eru
nokkur af ein-
kennum sjúk- Hei[
dómsins og „Hugsa
pað getur virst ist mjö
ógerlegt að Beck f
rjúfa víta- thoma
tinnginn. Á g-
siðustu arum ómöail
hefur komið í
Ijós góður ár-
angur af notkun hug-
rænnar atferlismeðferð-
ar við hunglyndi en har
er blandað saman hug-
rænum og atferlisfræði-
legum aðferðum.
Upphafsmaður þess-
arar meðferðar-
stefnu var læknir að
nafni Aaron T. Beck
en hann hafði unnið mikið með
sjúklinga sem þjáðust af þung-
lyndi. í hugrænni atferlismeðferð
er lögð áhersla á að kenna fólki
að koma á auga á tengsl milli
hugsana og tilfinninga og því
kennt að líta fremur á hugsanir
sem tilgátur en staðreyndir. Mik-
Helga Hínriksdóttír hjúkrunarforstjóri:
„Hugsanaferli hunglyndíssjúklinga eínkenn-
ist mjög af dökkum og döprum hugsunum.
Beck fór hví að vinna við að hjálpa fólki að
koma auga á tengslin milli hugsana og til-
finninga. Fyrst kemur hugsun og svo kemur
tilfinning. Til dæmis kemur hugsunin: „Ég er
ómögulegur" fyrst en tílfinningin, vanlíðanin
og depurðin kemur eftir á. “
af þeim meðferðum sem
stundaðar eru í geðheilbrigðis-
geiranum og í endurhæfingu
byggjast á sömu grundvallarregl-
um og hugræn atferlismeðferð.
Pétur Hauksson geðlæknir og
Helga Hinriksdóttir, hjúkrunar-
forstjóri geðsviðs Reykjalundar.
hafa ásamt öðru starfsfólki
geðteymis Reykjalundar tileink-
að sér þessa meðferð og notað
kerfisbundið undanfarin tvö ár
með góðum árangri í endurhæf-
ingu þunglyndissjúklinga og
þeirra sem þjást af langvinnum
verkjum.
Markvissari en hefðbund-
in viðtalsmeðferð
Pétur segir að það sé tvennt
sem þurfi að fara saman til
að meðferðin virki sem
skyldi og beri árangur.
„Það þarf annars vegar að
fara eftir ákveðnu kerfi og
halda sig við nákvæma
dagskrá, og hins vegar
þurfa meðferðaraðilarnir
að hafa talsverða reynslu
af starfi við meðferð geð-
sjúkdóma. Undanfarin
tvö ár höfum við á Reykja-
lundi unnið markvisst starf við að
koma þessari meðferð á. Munur-
inn á venjulegri viðtalsmeðferð
og hugrænni atferlismeðferð felst
einkum í því að í hugrænu með-
ferðinni er farið eftir ákveðnu,
skipulögðu kerfi. Viðtalsmeð-
ferð er oft ekki mjög skipulögð.