Menntamál - 01.06.1943, Blaðsíða 35

MENNTAMÁL
25
nefnt hefur verið til þessa. Hann er ekki aðeins t.æknileg
fox-skrift að blöndun lita. Hann er einixig, — eða gæti verið
okkur, — lykill að dásemdum litaheims þess, sem við lif-
um og hrærumst í. Hann getur veitt okkur skilning og
innsýni í eðli og veru litanna, þessara dularfullu, lifandi
afla tilverunnar, sem við erum háðari en okkur nokkru
sinni grunar.
Hlutverk og áhrif litanna á líf okkar er mikið og mikil-
vægt. Og allstaðar í náttúrunni, bæði hinni dauðu og lif-
andi náttúru, blasa þeir við sjónum okkar. Allstaðar gefst
okkur kostur á að athuga þá, skyldleika þeirra, eðli þeirra
og lögmál, sem þeir lúta.
Lokaorð.
Ég vil því að lokum benda á nokkur lærdómsrík dæmi
til athugunar, en vænti þess, aö lesendur mínir láti ekki
staðar numið við þau, heldur leiti sjálfir annarra og hugsi
oftar um þessi mál og kynni sér betur þenna undraheim.
Lítum inn í smiðju járnsmiösins. Járnið, sem hann
stingur í eldinn er gráleitt að lit. En þegar það hitnar,
breytist litur þess smátt og smátt. Það roðnar; fyrst er
það dökkrautt, en lýsist síðan og verður eldrautt (zinnóber-
í'autt), síðan orange. Enn lýsist það og verður gullt og að
lokum glóandi, skínandi bjart eins og sólin.
Kveðjum nú smiðjuna og göngum út í sólskiniö. Athug-
um sólina á vegferð hennar frá hádegi til sólarlags. Um
miðdegi er hún hvít og skínandi björt. Þegar líður á dag-
inn og nálgast sólarlag, dofnar skin hennar og liturinn
tekur að breytast. Hvítt verður gullt, þá orange og niðri við
sjóndeildarhring er sólin orðin blóðrauð.
Bæði þessi dæmi sýna okkur sömu litbreytingarnar, að-
eins í gagnstæðri röð. Bæði þessi fyrirbrigði eiga heima
í rauða helmingi lithringsins, sviði hinna heitu lita.
— Athugum nú liti íssins. Jökulísinn, sem sýnist hvítur
úr fjarska, er með grænleitum litblæ, — líkt og gler, —