Menntamál - 01.03.1947, Side 26

20
MENNTAMÁL
Aftur segir séra Brynjólfur 30 árum síðar í sinni lýs-
ingu:
— „Engar eru hér fornsögur manna á meðal, en þar á
móti lítils háttar af fornkvæðum.“ Telur hann síðan upp
kvæðin Heimsádeilu, Geðfró, Djöflafælu, Agnesarkvæði,
Verónikukvæði og Antakristskvæði.
í heilbrigðis- og hollustuháttum voru menn illa á vegi
staddir á fyrri hluta aldarinnar. Barnadauði af völdum
hins illræmda ginklofa var ægilegur. T. d. dóu 244 börn
af 300, sem fæddust í Eyjum 1817—1847, úr þessari hrylli-
legu veiki.
Dönskum lækni, dr. P. A. Schleisner, tókst að ráða bót
á þessu ófremdarástandi með því að koma á auknu hrein-
læti í sambandi við fæðingar og meðferð barna fyrstu
vikurnar.
Barátta fyrir stofnun nýs barnaskóla.
Um 1830 vaknar enn hugmyndin um skóla víðs vegar
um landið, þ. á. m. í Vestmannaeyjum. Prestar rituðu
Steingrími biskupi um málið og þeirra á meðal séra Jón
Austmann um stofnun barnaskóla í Vestmannaeyjum. Tók
biskup dauflega í málið. Kveðst hann í bréfi til séra Jóns
„eigi sjá meiri ástæðu þar (þ. e. í Vestm.eyjum) en alls
staðar annars staðar á landinu að sinna þessu, þar sem
enginn barnaskóli sé til nema í Reykjavík.“
En í Reykjavik hafði loks orðið af stofnun barnaskóla
1830 eða 85 árum eftir stofnun Vestmannaeyjaskólans.
Stakk séra Jón upp á því við biskup, að fé úr fátækra-
sjóði yrði varið til skólahalds, en það telur biskup eigi
lögum samkvæmt. Bar tilraun þessi því engan árangur,
og er nú hljótt um skólamálið um sinn.
En á sjöunda tugi aldarinnar tekur hinn gagnmerki
brautryðjandi, Bjarni E. Magnússon sýslumaður (f. 1831,
d. 1876) upp þráðinn.
Tekur Bjarni við Vestmannaeyjasýslu 1861 og hefur þá