Menntamál - 01.04.1970, Blaðsíða 26

Jón Hafsteinn Jónsson,
menntaskólakennari:
Yfirvinna
kennara og
Kjaradómur
mest úr þeirri aðgreiningu, sem ríkt
hefur.
Almennt er viðurkennd sú grund-
vallarregla, að hömluð börn eigi að
fá tækifæri til að vaxa upp á heimili
slnu og njóta kennslu í almennum
skóla. Hins vegar dylst engum, að
frávik frá þessari reglu eru óhjá-
kvæmileg. Deilan stendur um, hvar
mörkin skulu dregin.
Skoðanir voru mjög skiptar um
MENNTAMÁL
64
Það hefir lengi tiðkast, að litið
sé á starf skólanna sem harla lítil-
vægt starf, og má í því sambandi
nefna, að laun kennara hafa ekki
samsvarað launum annarra starfs-
hópa, sem svipaðar menntunarkröfur
voru gerðar til. Enda virðist oft svo
sem kröfur um háskólapróf hjá rram-
haldsskólakennurum séu aðeins fil
málamynda. A. m. k. þykir eðlilegt
að ráða til kennslu jafnvel í mennta-
skóla næstum hvern sem er, íáist
ekki fyrirhafnarlítið maður með ein-
hverja fagþekkingu í námsgreininni.
Ekki er þó þessi hlið málsins til-
efni þessa greinarkorns, heldur það
mat Kjaradóms á kennslustaríinu,
sem kemur fram i útreikningi hans
á eftirvinnukaupi vastráðinna kenn-
ara. Rétt er að byrja á að bera
eftirvinnukaup þetta saman við kaup
stundakennarans. Svo segir í aug-
lýsingu um stundakennarakaup frá
menntamálaráðuneytinu:
„Laun stundakennara miðast við
þá launaflokka, sem kennararnir
myndu taka laun eftir, ef þeir væru
fastir kennarar og skulu vera 83%
af launum þeirra miðað við vullan
kennslustundafjölda og 5 ára starfs-
tíma.“
í dómi Kjaradóms er látið heita
svo, að eftirvinna kennara sem
annarra sé greidd með 50% álagi,
en svo er um hnútana búið, að
þrátt fyrir þetta álag er eftirvinnu-
kaupið svipað og kaup stundakenn-
aranna miðað við kennslustund, þó
ögn breytilegt eftir skólastigum. Hjá
fastráðnum menntaskólakennurum er
eftirvinnukaupið t. d. næstum 16
krónum lægra en kaup stundakenn-
aranna miðað við kennslustund. Læt-
ur því nærri, að eftirvinnukaup
menntaskólakennara sé helmingur af
því sem vera ætti, ef eftirvinnan væri
í raun og veru greidd með 50% álagi
miðað við föst kennaralaun, enda
er nú svo komið, að hæfustu starfs-
menn skólanna taka að sér auka-
störf utan skólanna, en færast undan
yfirvinnu við kennslustörfin.
Þeim undarlegu reglum, sem not-
aðar eru við útreikning á yfirvinnu-
kaupi fastráðinna kennara, skulu
ekki hér gerð nein ýtarleg skil, að-
eins nefnt að þær gera ráð fyrir því,
að eðlileg kennsla sé 150 kennslu-
stundir á mánuði á öllum skólastig-
um (þ. e. þær leggja kennslustund
og vinnustund að jöfnu, sem annars
sést aldrei gert). Þar að auki miða
þessar reglur yfirvinnukaupið við föst
laun kennslumánaðanna í stað þess
að miða þau við árslaun fastráðins
kennara svo sem gert er við útreikn-
ing á kaupi stundakennaranna.
Það verður ekki með sanni sagt,
að kennarastéttin hafi verið aðgangs-
hörð í kjarabaráttunni, en smámuna-
semi fjármálaráðherra á síðastliðnu
sumri ásamt hinum nánasarlegu til-
burðum kjaradóms til að snuða hana
ögn á yfirvinnukaupinu eru að vekja
hana til vitundar um það, að búi hún
sig ekki undir stranga kjarabaráttu,
muni þessir valdsmenn ekki unna
henni þeirra lífskjara, sem nauðsyn-
leg eru, ef skólamál þjóðarinnar
eiga að komast í viðunandi horf.
það á þinginu, hversu langt skuli
gengið í því að flytja hamlaða nem-
endur í almennu skólana. Bæði hætt-
an á einangrun hamlaðs nemanda í
slíku umhverfi með þeim afleiðing-
um, sem því fylgja, og kostir sam-
skiptanna við þá, sem við sömu
vandkvæði eiga að stríða, var mjög
dregið fram í umræðunum.
Þá var allmikið rætt um þau skil-
yrði, sem þurfa að vera fyrir hendi
í almennu skólunum, til þess að
kennsla hamlaðra nemenda geti orð-
ið jafn árangursrík þar og í sérskól-
unum.
Þingið var fráþærlega vel skiþu-
lagt af hinni finnsku undirbúnings-
nefnd, og var framkvæmdin öll með
hinum mesta glæsibrag. Frá íslandi
sóttu þingið María Kjeld, heyrnleys-
ingjakennari og Þorsteinn Sigurðs-
son, talkennari.