Menntamál - 01.04.1970, Blaðsíða 35

Hörður Bergmann:
Er gagn af málfræðikennslunni?
Málfræði-
kennsla
r
I
skyldunámi
Við málfræðikennslu í skyldunámi hefur lengi
verið stuðzt við næstum óbreyttar kennslubæk-
ur. í barnaskólum hefur íslenzk málfræði eftir
Friðrik Hjartar og Jónas B. Jónsson verið notuð
síðan 1944, málfræði eftir Björn Guðfinnsson
(íslenzka I) kom út 1935 og hefur verið notuð í
málfræðikennslu framhaldsskóla síðan, lítið
breytt. Endurskoðun hennar 1958 var einkum
fólgin í því að æfingadæmum á samfelldu máli
var fækkað og sun'durlausar málsgreinar teknar í
staðinn, í því skyni að gera verkefnin misþung.
Báðar þessar bækur fjalla um greiningu málsins
í orðflokka, beygingu orða, greiningu þeirra í
einstaka hluta og þeim fylgir hljóðfræðiágrip.
Algengast er að verja til málfræðikennslunnar
einni stund á viku í 5. bekk barnaskóla, tveimur
í 6. bekk og tveimur í 1. og 2. bekk gagnfræða-
stigs. I Námsskrá fyrir nemendur á frœðslu-
skyldualdri (útg. 1960) er gert ráð fyrir að mál-
fræðinámið liefjist í 9 ára bekk, en málfræði-
kennslan í 9 og 10 ára bekk barnaskóla fer oft
fram án þess að stuðzt sé við sérstaka bók.
Erfitt er að finna eitthvað um markmið og
tilgang málfræðikennslunnar í áðurnefndri náms-
skrá. Helzt skýrast þau alriði í eftirfarandi at-
hugasemdum um kennsluna. „Á barnafræðslu-
stigi verður að stilla málfræðikennslu í hóf og
getur orðið skaðlegt að ætla börnum þar mikið
nám. Hins vegar eiga sæmilega greind börn að
geta lært þau atriði, er mest gildi hafa fyrir
stafsetningu og rétta beygingu málsins. En eðli-
legast er á barnafræðslustiginu að tengja mál-
fræðinámið stafsetningu og stílagerð". Ennfrem-
ur segir í námsskrá: ,,Á unglingastiginu ber einn-
ig að leggja megináherzlu á þau atriði málfræð-
innar, sem gera nemendurna færari um að fara
rétt með málið bæði skriflega og munnlega."
Nú ber þess að gæta að það er ósannað mál
að til séu ,,— þau atriði málfræðinnar, sem gera
nemendurna færari um að fara rétt með málið
bæði skriflega og munnlega." í þessu efni höf-
um við engar innlendar rannsóknir við að styðj-
ast. En niðurstöður erlendra rannsókna benda
MENNTAMÁL
73