Bjarmi - 01.05.2000, Qupperneq 4

Kristur kom
á jafningja-
samfelagi
Rætt vió dr. Arnfríói Guómundsdóttur
um kvennaguðfræói
Viötal: Kjartan Jónsson
„Þaó eru aóeins 25 ár síóan fyrsta
konan, sr. Auóur Eir Vilhjálmsdóttir, var
vígð til prests innan íslensku þjóókirkj-
unnar. Síóan hefur konum fjölgað jafnt
og þétt innan prestastéttarinnar og jafn-
framt á meðal nemenda í guðfræöideild
Háskóla íslands. Sr. Auður Eir var fyrst
íslenskra kvenna að kynna hér á landi
gagnrýni sem konur erlendis settu fram á
hefðbundna guðfræði. Þessi tegund guó-
fræði hefur síðar verið kölluð kvenna-
guðfræði á íslensku. Þetta var um 1980.
Þá myndaðist óformlegur hópur kven-
presta, kvenguðfræðinga og guðfræði-
nema sem höfðu áhuga á þessari guð-
fræðistefnu. Arið 1993 var Kvennakirkj-
an síðan stofnuð, sem er grasrótarhreyf-
ing leikra kvenna undir forystu sr. Auðar
Eirar. Kvennakirkjan hefur nú fengið við-
urkenningu kirkjulegra yfirvalda, þar sem
sr. Auður Eir er orðin sérþjónustuprestur
innan íslensku þjóókirkjunnar, meðal
annars sem prestur Kvennakirkjunnar.
Það er mjög mikil gróska og líf í Kvenna-
kirkjunni. Þar leitast konur við að endur-
skoða helgihaldið og hópur innan hennar
hefur endurritað ákveðna kafla úr Nýja
testamentinu á mál beggja kynja og gefió
út undir heitinu „Vinkonur og vinirjesú“.“
Þaó er dr. Arnfríður Guómundsdóttir,
lektor í guðfræði, sem rekur sögu
kvennakirkjunnar. Hún lauk doktorsprófi
frá The Lutheran School of Theology at
Chicago (Hinum lútherska guðfræói-
skóla Chicagoborgar) árið 1996 í sam-
stæðilegri guðfræði (trúfræði) með
áherslu á kvennaguðfræói, sem hefur
verið að hasla sér völl, fyrst á Vestur-
löndum og síðan víðar síðustu áratug-
ina. Arnfríður féllst á að upplýsa lesend-
ur Bjarma um inntak þessarar fræói-
greinar. Hún er fyrsta konan sem gegnir
fastri kennslustöðu við guðfræðideild
Háskóla íslands.
Hvað er kvennaguðfræði?
„Kristur kom á jafningjasamfélagi. Hann
braut blað í sögu kvenna með því að
tala við þær, umgangast þær eins og
jafningja, tala við þær um guðfræði og
leyfa þeim aó fylgja sér. Kvenlærisveinar
eru nafngreindir í Lúkasarguðspjalli (Lk.
8,3) auk þess sem talaó er um fjölda
annarra kvenna sem fylgdu Jesú. Konur
flytja fyrstar boðskapinn um upprisuna á
páskadagsmorgun en greint er frá því í
öllum guðspjöllunum. Það var mjög rót-
tækt að konum skyldi fyrstum vera treyst
fyrir vitnisburðinum um hinn ótrúlega
boðskap upprisunar í samfélagi þar sem
þærvoru ekki marktæk vitni. Almenning-
ur tók boðskapnum með miklum efa-
semdum og ýmsar skýringar voru fundn-
ar á honum en lærisveinarnir töldu orð
þeirra markleysu (sjá Lúk. 24). Þetta lýsir
almennum viðhorfum til kvenna á þess-
um tíma í samfélagi sem stjórnað var af
karlmiðlægu gildismati.
Postulasagan greinir frá mörgum kon-
um sem voru í hópi leiðtoga í frumkirkj-
unni. Er Páll þakkar fólki í 16. kafla
Rómverjabréfsins telur hann upp 29 ein-
staklinga, þar af er um þriðjungur konur.
Páll gefur konum hærri sess en þær fá í
Hirðisbréfunum (Tím. og Tít). í Hirðis-
bréfunum sjáum vió að skipulagi hefur
verið komió á innan kirkjunnar. Þar eru
komin ákveöin skílyrói fyrir því að vera
Hér er ekki um aö rceöa nýja guðfrceöi, heldur
nýtt sjónarhorn a þá guðfrceði sem til er.
Kvennaguðfrceðin á margt sameiginlegt með
frelsunarguðfrceði í Suður-Ameríku, svartri
guðfrceði og afrískri guðfrceði þar sem fólk tal-
ar út frá þeim aðstceðum sem það býr við.
4