Heima er bezt - 01.04.1951, Qupperneq 23

Nr. 2
Heima er bezt
55
SANNAR FRÁSAGNIR II:
Dauðir þegja þunnu hljóði
eftir James Milligan
Á LITLA, óhrjálega strand-
ferðabátnum, sem skilaði mér
frá Vancouver til Skagway, hitti
ég Sacramento Red. Hann hlýt-
ur að hafa sýnt mönnum fram-
an í þá eineygðu á leiðinni um
fjöllin, því að hann hafði með -
ferðis bæði haka og skóflu,
steikarpönnu og þess háttar,
rétt eins og ég; og þessir hlutir
höfðu kostað mig drjúgan skild-
ing í Vancouver.
Báturinn var svo ofhlaðinn af
gullleitarmönnum, að ég fékk
ekki annað séð en hann myndi
sökkva, ef hann lenti í öldu-
gangi sem nokkru næmi. Flestir
voru þeir úr flokki hinna gömlu
leitarmanna; manna, sem höfðu
lýst eftir hinum gula málmi um
heiminn þveran og endilangan;
manna, sem aldrei höfðu kom-
ist í feitt, en sífellt voru vissir
um það, að nú væri það að ske.
Svo voru þarna aðrir líka,
vandræðamenn, náungar, sem
villtu á sér heimildir, skriffinn-
ar, verkamenn, fallnir menn í
þjóðfélaginu, kaupmenn. Þarna
voru meira að segja niðurbrotn-
ir drykkjumenn með konur sín-
ar og börn; auk þess ekki svo
fáar svipharðar stútungskerl-
ingar, sem þóttust auðsjáanlega
ætla að handsama gæfuna rétt
eins og aðrir.
Við Sacramento urðum mátar
fyrirvaralaust, eins og ekkert
væri eðlilegra. Enda höfðum við
báðir týnt hliðarkíkjunum okk-
ar og höfðum hvorugur nema ör-
fáa dollara í höndunum, svo að
það varð að samkomulagi milii
ég gera að mínum orðum það sem
Bjarni Jóhannesson frá Reykjum
í Hjaltadal — alkunnur hesta-
maður — sagði eitt sinn við mig.
Hann var nokkuð drukkinn og
hafði yfir Skúlaskeið Gríms
Thomsens. Er kvæðið þraut setti
hann hljóðan, en mælti svo:
„Það þyrfti að ala upp fleiri
svona hesta fyrst það er hægt“.“
okkar, að við yrðum samferða
til Klondyke.
Skagway var áþekkast Madi-
son Square Garden um þær
mundir, sem eitthvað markvert
er að ske. Allir voru að reyna að
sjá, á hvern hátt væri auðveld-
ast að komast til Dawson City,
en ósköp fáir virtust komast að
nokkurri niðurstöðu. Það var
hægt að komast þangað með
hundasleða gegnum Chilcoot-
skarðið, en slíkt gátu ekki veitt
sér aðrir en þeir, sem ekki mun-
aði um að borga þúsund dollara
virði fyrir vikið. Aðrir urðu að
fara fótgangandi, og þeirra á
meðal vorum við.
Leiðin sú arna fullnægir að
mestu þeim hugmyndum, sem ég
hafði gert mér af Víti. Á hverj-
um degi var búizt við frostbylgj -
unni miklu, og allir reyndu hvað
þeir gátu til þess að komast til
Yukon áður en fljótið legði. Að
öðrum kosti yrði að brjótast yfir
ísinn til Dawson City, en það
voru sex hundruð mílur — ekki
ýkjalangt sem vatnaleið, en
hinsvegar djöfullegt að fara alla
þá leið fótgangandi. Memi
flýttu sér svo gengdarlaust, að
fjöldi þeirra ofreyndi lungun og
allmargir létust af kulda og vos-
búð. Á leiðinni um skarðið voru
lík eins algeng sjón við brautar-
kantinn og mílusteinar. í eitt
skiptið gengum við fram á heila
fjölskyldu, sem hafði lagzt fyrir
til þess að deyja — faðirinn,
móðirin og tveir stálpaðir dreng-
ir . . . .
Má vera, að við Sacramento
höfum verið ónæmari gegn kuld-
anum en flestir hinna, hvað sem
leið flækingslífi okkar og afleit-
um útbúnaði. En hvað um það,
við komumst gegnum skarðið og
að Linderman-vatni við betri
heilsu en flestir hinna.
Ennþá var vatnið ólagt að
mestu, en svo virtist, sem þarna
sæist síðasti ófrosni bletturinn
á því hausti. Hvarvetna voru
þykkir jakar á floti um vatnið
og ískrapi á ánni. Það snjóaði
feiknin öll, og varð kaldara með
hverjum degi. Maður þóttist þess
fullviss, að ekki liðu margir dag-
ar þangað til ána legði — kann-
ske vika, kannske ekki nema
sólarhringur.
Bátarnir, sem þarna voru í
ferðum, voru svo hlaðnir, að
næstum því flaut inn yfir borð-
stokkinn. Engin von var fyrir þá
sem síðastir komu að fá far.
Menn tóku sem óðir til við að
fella tré í bjálkahús, en höfðu
þó ekki nema daufa von um að
koma yfir sig þaki áður en frost-
bylgjan skylli á, og enn síður að
komast til Dawson fyrir þann
tíma.
Við Sacramento reikuðum
meðfram fljótsbakkanum og
hugsuðum til þess með hryllingi,
að við þyrftum að þreyja vetur-
langt í þessari heillumhorfnu
eyðibyggð. En þá kom tækifærið
upp í hendur okkar. Við rákumst
á Indíána með bát. Hann daml-
aði þarna skammt frá strönd-
inni, og Sacramento kastaði á
hann kveðju. Indíáninn kom
nær.
„Þetta er eina tækifærið, sem
við höfum, til þess að komast til
Dawson City,“ mælti Sacra-
mento Red í lágum hljóðum.
„Frostið er að skella á, og ég geri
ráð fyrir, að einmitt indíána-
bátur sé það farartæki, sem
helzt geti brotizt þangað i tæka
tíð.“
„Hvað var það?“ hrópaði Indi-
áninn, þegar hann var kominn
í sæmilegt kallfæri.
„Viljum gjarnan fá far með
þér til Dawson City,“ anzaði Red.
„Við borgum þér fimm hundruö
kall fyrir að lofa okkur að fljóta
með þér þangað.“
„Ekki er ofhátt boðið,“ svar-
aði hann. „Ég fæ að minnsta,
kosti þúsund hjá hinum hér nið-
urfrá.“
Ekki vildi hann koma nær
okkur en honum þótti nauðsyn-
legt og ha^ttulaust, enda þótt
Sacramento veifaði til hans og
gæfi honum í skyn, að hann
skyldi koma alveg að okkur.
„Ég fellst á sjö hundruð,"
mælti Sacramento.
„Hafðu það þá sjö þúsund,“
hvíslaði ég að honum milli
tannanna. „Það munar ekkert