Heima er bezt - 01.03.1982, Síða 5

Lómatjörn íHöfðah verfi.
gott kúabú, því mikla mjólk þurfti handa svo mörgu fólki.
Mamma var mikil tóskaparkona og var á hverjum vetri
tætt og ofið heima, því mest var gengið í heimaunnum
fötum. Veturinn sem séra Sveinbjörn Högnason var prestur
í Laufási, kom hann eitt sinn í Lómatjörn og sagði frá, er
heim kom, að þarna hefði verið gaman að koma, því þar
var verið að spinna á spunavél, prjóna á prjónavél og vefa í
vefstól.
Vegna þess hve við systkinin vorum mörg, réðist faðir
okkar í það að byggja myndarlega skólastofu svo ekki
þyrfti að senda börnin burtu í skóla. í þá daga var skóla-
tíminn stuttur, aðeins átta vikur á hverjum vetri og við
vorum ekki skólaskyld fyrr en tíu ára gömul, áttum að
fermast fjórtán ára. Ég fékk að verða reglulegur nemandi
ári áður en til stóð, en veturna áður hafði ég alltaf setið inni
í skólastofunni og fylgst með því sem þar fór fram. Ég hafði
gott af því og tók vel eftir öllu. Ég man sérstaklega eftir
einum kennaranum, Pétri Einarssyni, ættuðum frá Skógum
í Fnjóskadal, faðir Valtýs Péturssonar listmálara. Hann var
marga vetur kennari heima.
Það var eitthvert metnaðarmál hjá fólkinu þarna í sveit-
inni að láta krakkana sína taka fullnaðarpróf árið áður en
þeim bar. Fólkinu fannst það merki þess að krakkarnir
væru greindari, en þetta var óttaleg fásinna, við hefðum
getað bætt miklu við okkur á einum vetri til viðbótar.
Þegar ég var stelpa var hluti Bókasafns Grýtubakka-
hrepps á Grenivík stundum fengið heim í Lómatjörn. Þá
las ég allt sem ég gat. Kona á næsta bæ sagðist skyldi gefa
mér bók ef ég yrði orðin læs sex ára. Ég var víst löt fyrst í
stað við lærdóminn og ég man að mamma sagði mér að ég
skyldi taka letina, binda stein við hana og kasta henni í
Lómatjörnina. Þetta þótti mér óskaplega sniðugt og sagði
öllum að ég ætlaði að gera þetta. Eftir að mér hafði verið
heitið bókinni var ég duglegri, ég vildi eignast bókina og
hana fékk ég þegar ég var sex ára, þá dæmdi konan mig
læsa. Þessi fyrsta bók mín var För Gullivers til Putalands.
Á þessum árum var ekkert sjónvarp og ekkert útvarp en
það var mikið lesið upphátt á kvöldvökunum heima og ég
held að slíkt sárvanti nú til dags í skóla og á heimili. Börn
þurfa að læra að lesa upphátt, já heilmikið, þá fá þau leikni.
Séra Sveinbjörn Högnason var prófdómari og hann sagði
eitt sinn við mig þegar ég var á heimleið frá prófi: „Þú lest
vel“. Þetta þótti mér vænt um.
Foreldrar mínir höfðu keypt orgel áður en ég man eftir
mér og það var mikið spilað á það heima og jafnvel sungið
margraddað. Mamma mín var afskaplega músíkölsk og
kunni þessi lifandis ósköp af lögum sem hún kenndi okkur
krökkunum. Nú er börnum sagt að læra að spila, ég aftur á
móti fikraði mig sjálf áfram á orgelið við að ná lagi. Svo
lærði ég nóturnar, hljóp frá orgelinu til systra minna, sér-
staklega til Jóhönnu sem var organisti í Laufáskirkju og
spurði hvað þessi og hin nótan héti.
Heima er bezt 77