Æskan - 01.09.1969, Blaðsíða 36

ESPERANTO - ESPERANTO - ESPERANTO
Ml fR ASAL
LA PORDO.
MlPRENAS
LA KRUCON.
Ml MALFERMAS
LA PORDON.
MI PRENAS
LA GLASON.
Ml ENIRAS
LACAH6RON.
MI VERSAS
LA AKVON
EL LA KRuðO
EN LA GLASON.
Ml FERMAS
LA PORDON.
MI METAS
LA KRUCON
SUR LA FENESTRON.

Ml IRAS
AL LATABLO.
MI TRINKAS
LA BONAN
KAJ PURAN
AKVON.
SUR LA TASLO
KUSAS PANO
KAJ TRANCILO.
Ml METAS
LA 6LA5QN
SUR LAFENESTRON,
Ml TRANCAS
LA PANON.
a
Ml IRAS
AL LA PORDO.
MI MANG-AS
LA PANON.
LA PANO
ESTAS BONA.
MI MALFERMAS
LA PORDON.
Ml VIDAS KRUCON
KAJ &LASON
SUR LAFENESTRO.
y
D.
MI ELIRAS.
MI IRAS
AL LA FENESTRO.
Ml FERMAS
LA PORDON.
Framburður: Þessum kafla skulum
við verja að verulegu leyti til að æfa
framburð. Að vísu er nokkuð erfitt
að kenna framburð á þennan hátt og
miklu æskilegra að ná til ykkar í gegn-
um útvarpið, en á meðan það er ekki
hægt, verðum við að bjargast eins og
bezt gengur. Fyrst skulum við þá
minnast á áherzluna. Um hana gildir
aðeins ein regla. Hún er svona:
Aðaláherzlan er alltaf á næstsíðasta
sérhljóði (atkvæði) orðsins.
Æfðu vel áherzluna í eftirfarandi
orðum. Áherzlusérhljóðinn er með
breyttu letri:
patro — faðir, patrino — móðir, in-
fano — barn, bonan tagon — góðan
dag, bonan vesperon — gott kvöld,
demandas — spyr, respondas — svarar,
metro — metri, kilometro — kílómetri,
bieno — bóndabær, rivero — fljót, á.
Viltu nú skrifa eftirfarandi orð í
verkefnabókina þína og strika undir
sérhljóða, sem aðaláherzlan hvílir á.
Lesa síðan orðin yfir með 'réttum og
sterkum áherzlum:
Bonan nokton — góða nótt, flugma-
sino — flugvél, birdo — fugl, bovo —
naut, bovino — kýr, la sinjoro skribas
leteron — maðurinn skrifar bréf,
Sérhljóðar eru fimm í esperanto og
þá á að bera fram sem hér segir:
a eins og ísl. a
e eins og ísl. e
i eins og fsl. í
o eins og ísl. o
u eins og ísl. ú
au eins og ísl. á
eu eins og ísl. eú, e er þá borið fram
stutt. Dæmi Eúropo — Evrópa. Um
samhljóða ræðum við í næsta blaði.
Þó skal þess getið hér, að c er borið
fram ts. Um framburð á samhljóðun-
um c, s, g, sjá janúarblað.
Nú skulum við æfa okkur í að lesa
textann með myndunum. Lesum upp-
hátt, fyrri dálkinn á undan. Reynum
að skilja orðin með því að athuga
myndirnar vel. Svör við spurningun-
um í leskafla er að finna við mynd-
irnar. í stað mi — ég, þurfum við að
setja li — hann, la sinjoro — herrann,
maðurinn, eða la viro — maðurinn.
Munið svo, að ekki er nóg að læra
merkingu einstakra orða, heldur þarf
að æfa setningarnar í heild, þar til
þær eru orðnar munntamar. Gott er
að leika það, sem maðurinn á mynd-
unum gerir og segja viðeigandi setn-
ingu um leið.
392