Almanak um/fyrir árið 1900-1905 - 01.01.1905, Blaðsíða 93

3i-
Þaö út af fyrir sig, aö þeir leyfa sér aö beita
yfirgangi við aðra menn, sannar að þeir séu ekki
vitrari en hinir, sem líða þeim að beita honum.
Próf sem ménn verða að standast í Kína til þess
að komast í stjórnarembætti, sannar engan vegin
það, að vitrustu og beztu mennirnir nái þeirri
stöðu. Og álíka góð ástœða er til að ímynda sér að
þeir sem bornir eru til valda, séu vitrasta og bezta
fólkið, og sama er aö segja um þá, sem vissar vélar
(klikkur) hefja til valda og metorða, og menn þá
er komast á þing fyrir atkvæðamagn, þar sem lýð-
stjórn er á koinin. Reynzlan sýnir aö þei.r hrifsa
œfiniega völdin, sem minnst hafa af samvizkusemi,
og siðgœði.
Menn spyrja: “Hvernig má fólkiið lifa án vald-
stjórnar — þ. er án ofbeldis?“ Spurningin œtti að
vera á þessa leið: ,,Hvernig má skynsemi gœtt fólk
lifa, og viðurkenna, að meigin þáttur þess, er teng-
ir þjóðfélagið saman, sé ofbeldi, en ekki skynsam-
legt samkomulag?“
Eitt af tvennu verður að eiga sér stað.—Ann-
aðhvort er fólkið skynsemigœddar verur eða það er
ekki. Sé það ekki skynberandi, þá er allt sem fram
fer hjá því óskynsamlegt, og úrrœðin í öllu, ofbeldi
einungis, og þá er engin ástœða til þess, að ein-
ungis nokkuð af því hafi rétt til að beita hitt of-
ríki, og í þessu tilfelli hefir stjórnarfarslegt ofbeldi
alls enga afsökun. Sé nú fólkið skynsemi gæddar
verur, þá ættu viöskifti þess að vera byggð á skyn-
samlegum grundvelli, en ekki ofbeldi þeirra, sem
hrifsað hafa valdið í sínar hendur. Og þess vegna
hefir og valdstjórnralegt ofbeldi í þessu tilfelli alls
enga afsökun.