Heimilisblaðið - 01.01.1953, Qupperneq 10

söluaðferðir, sem hafa eyði-
lagt marga góða mynd. Mynd-
in „Óboðinn gestur í rykinu“
frá MGM er sígilt dæmi um
stórmyndir, sem ekki ná hylli
fólksins. Eflaust hefur það
valdið því, hversu fór, að
myndin var frumsýnd á
Broadway-kvikmyndahúsi, þar
sem hún fann ekki náð fyrir
augum hinna venjulega gesta.
Ef hún hefði verið sýnd í
,,lista“-húsi og orðið fólki að
umtalsefni, mundi hún varla
hafa orðið dæmi um listræn-
an sigur samfara fjárhagsleg-
um ósigri.
,,Lista“-húsin geta ekki
leyst öll þau vandkvæði, sem
á vegi kvikmyndanna verða.
Það eina, sem við vitum, er,
að þau munu tryggja áfram-
hald kvikmyndasýninga fyrir
hugsandi fólk og um leið verja
kvikmyndaiðnaðinn gegn ó-
réttmætri gagnrýni manna
þess efnis, að hann bregðist
menningarhlutverki sínu. Það
er mikilvægasta viðfangsefni
hvers kvikmyndaframleiðanda,
og það atriði, sem ætti að
krefjast næstum því allra
starfskrafta hans, að uppfylla
óskir sýningargestanna og
halda framleiðslu sinni á eins
háu menningarstigi og unnt er.
Hann ætti að gera allt, sem
i hans valdi stendur, til þess
að efla listagildi myndanna al-
mennt. ,,Lista“-húsin eru
hvatning til þess að gera til-
raunir í þá átt, þar eð þau
draga að verulegu leyti úr
fjárhagslegu áhættunni.
Margar góðar myndir hafa
misheppnazt af því, að efni
þeirra var ekki nógu ljóst.
Efni ,,Hamlets“ og „Hinriks
fimmta“ var tekið beint úr
leikritum Shakespeares, en
þær voru jafn spennandi og
leynilögreglumyndir.
Sú var tíðin, að ,,lista“-
húsin byggðu starfsemi sína
eingöngu á erlendri fram-
leiðslu, og var það stuðningur
þeim skoðunum, að Holly-
wood-myndirnar væru mikl-
um mun lakari en þær, sem
framleiddar voru í Evrópu.
Sannleikurinn er sá, að út-
gjöld evrópiskra framleið-
enda eru mjög lág. Nokkur
smáfélög í Evrópu eru fær um
að framleiða einstakar mynd-
ir, sem frábærar eru að lista-
gildi. Amerísku félögin verða
að glíma við geysihá útgjöld
og verða þess vegna að fram-
leiða myndir, sem falla í geð
þorra kvikmyndahúsgesta.
En þessi skoðun varð að
láta algerlega í minni pokann
fyrir Stanley Kramer, hinu
nýtilkomna undrabarni ame-
rískra kvikmynda, sem fram-
leiddi myndirnar „Kappinn"
og „Heimkynni hetjanna“.
Með þeim færði hann sönnur
á, að það er einnig hægt að
framleiða ódýrar kvikmyndir
í Hollywood.
Þessar myndir kostuðu,
hver um sig, um eða innan
við 400 000 dollara, og er það
mjög lágur framleiðslukostn-
aður nú á tímum, og saman-
lagt urðu tekjurnar af þeim
1000 000 dollara. Og það
voru ekki ,,lista“-húsin, sem
öfluðu Kramer þessara pen-
inga. Hægt er að setja upp
athyglisverða reglu fyrir hagn-
aði af kvikmyndaframleiðslu.
Ef kvikmynd á að bera sig,
verða tekjurnar af henni að
vera framleiðslukostnaðurinn
margfaldaður með 1.9, þegar
kópíurnar hafa verið sendar
til umboðsmannanna. Kramer
varð því að fá inn 750 000
dollara fyrir hvora mynd, til
þess að greiða tilkostnaðinn,
og ætti hann að hagnast á
myndinni, varð hann að afla
henni mikillar útbreiðslu. At-
hygli sú, sem myndum þess-
um var veitt í ,,lista“-húsun-
um, gerði Kramer mikið gagn,
sem hann hefði annars orðið
að vera án.
Kramer vildi ekki eyða há-
launuðum stjörnum, stórfeng-
legum sviðsútbúnaði né lita-
dýrð í myndir sínar, því að
það hefði hækkað framleiðslu-
verð þeirra um 600 000 doll-
ara. Hann fór aðeins eftir
gamalli leikhúsreglu — það
er leikritið sjálft, sem á að
vinna verkið. Kramer hafði
fundið efni, sem náði tökum
á fólkinu. Um það var fjallað
á raunsæjan hátt, og fólkið
kom hópum saman til að
horfa á myndirnar.
„Lista“-húsin hafa sín áhrif
á „snobbað" fólk, og það hef-
ur reynzt gróðavænlegt. Menn
koma inn í kvikmyndahús
með smekkleg málverk í for-
dyrinu, og þar gengur stúlka
um beina og ber mönnum
kaffisopa. Menn eru nýbúnir
að kaupa sér dýra aðgöngu-
miða, en kaffilyktin kemur
þeim i gott skap. Að því af-
stöðnu eru menn leiddir í
þægilegt sæti innan um úrvals
kvikmyndagesti.
Sýningin stendur yfir í tvo
klukkutima, og menn neyðast
ekki til að horfa á þriðja
flokks hryllings- og morðreyf-
ara eins og þá, sem sýndir eru
í kvikmyndahúsum, er sýna
tvær myndir fyrir einn og
sama aðgöngumiða. Mönnum
er sýnd mynd, sem einungis
gáfuðu fólki er ætluð, og það
er mönnum uppörvun að finna
sig mitt á meðal manna, er
standi á sama menningarstigi
og þeir sjálfir.
Árangur sá, sem ,,lista“-
húsin hafa náð, sýnir það og
sannar, að markaðurinn fyrir
listrænar kvikmyndir er í
vexti.
[6]
HEIMILISBLAÐIÐ