Heimilisblaðið - 01.03.1973, Blaðsíða 5

árið 1746, og það er síðasta eiginlega orrustan,
sem liáð hefur verið á brezkri jörð.
Eftir ósigur Skota var lýst yfir því, að land-
areignir ættbálkanna væru opið land. Það
þýddi, að Hálendingar, sem höfðu búið þar
í margar kynslóðir, voru hraktir á brott og
neyddir til þess að flytja af landi brott. En
einnig útflutningurinn varð befð. Þó að Skot-
land sé tiltölulega lítið land, búa nú meira
en 25 milljónir manna af skozkum ættum í
öðrum löndum, frá Nýja Sjálandi til Kan-
ada. Mikilvægasta útflutningsvara Skotlands
er binn brennandi kærleikur til föðurlands-
ins og hið þrákelkna stolt yfir öllu skozku,
sem einkennir þessa syni Skotlands í útlönd-
um.
Uppreisnin árið 1745 bafði sýnt, hve mikil
völd ættbálkarnir böfðu öðlazt. Hálending-
um var því bannað með lögum að klæðast
pilsi og herðasjali ættbálksins. En árið 1820
kom Georg IV til valda í Englandi. Hann bar
ekki sama kala í brjósti til Skota eins og fyr-
irrennarar lians, og við opinbera lieimsókn
í Skotlandi kom bann til Edinborgar, klædd-
ur skotapilsi. Hálendingar blutu uppörvun af
þeasu og tóku með brifningu aftur upp notk-
un skotapilsa.
Allir Hálendingar liafa rétt til þess að klæð-
ast skotapilsi og yfirhöfn í litum ættbálks
síns. Orðið yfirböfn (plaid) táknar bæði
langa dúkinn, sem er liafður yfir vinstri öxl-
ina og er upprunalega samanbrotin skikkja,
og liið köflótta mynstur, sem er myndað af
allt að átta aðallitum. Þau eru öll ágætt dæmi
um liina eldgömlu vefnaðarlist Skota. Ein-
stök mynstureining lína og ferbyrninga er
kölluð sett, og þessi setts, sem eru endurtek-
in í sífellu mynda yfirhöfnina. Þessar skozkn
yfirliafnið eru jafnþekklir og vinsælir blutir
og skozkt viskí og eftirlíkingar af þeim eru
framleiddar um allan heim.
Wbisky er ensk rnynd af gamla geliska orð-
inu Uisquebaugh, sem þýðir vatn, lítið vatn
eða vatn lífsins. Það er undir því komið, hver
spurður er. Viskí er framleitt alls staðar í
Skotlandi, en meiri liluti framleiðslunnar er
undir eftirliti sameiginlegs fyrirtækis, sem
blandar, setur á flöskur og límir á alla bina
mismunandi merkimiða.
Annað, sem Iiefur breiðzt út um allan beim
frá Skotlandi, er golfleikurinn. Reglur þess-
arar göfugu íþróttar eru ákveðnar og þeim
framfylgt mjög stranglega af Royal and Anci-
ent Golf Club i St. Andrews, en sá golfklúbb-
ur er 200 ára gamalb
Það má kynnast bezt liinum aldagömlu sið-
ur og erfðavenjum Hálendinga með því að
vera viðstaddur ltina svokölluðu Hálendinga-
leiki. Þar má kynnast Hálendingadansi,
sekkjapípuleik og tilkomumiklum íbróttaaf-
rekum í svellandi tónum, litum og vöðva-
þrótti. Það gerist ávallt margt í einu á þess-
um mótum, og viskíið er ekki sparað. Margar
mismunandi sekkjapípusveitir standa fylktu