Kirkjuritið - 01.01.1941, Page 30

Janúar.
Embætti og laun - og aukalaun.
„Verður er verkamaðurinn launanna“.
„Morgunblaðið" hefir flutt meiri hlutann af erindi gamals klerks
um „Embætti og laun; aðaltekjur og aukatekjur", en slept siðara
hluta greinarinnar, um eina sérstaka launastétt.
Nú langar þennan gamla klerk til að ílreka þetta erindi sitt,
og koma einnig niðurlagi þess, sem úr var felt, að í Kirkjuritinu,
ef kostur verður gefinn á, og jafnframt að fá leiðréttingar á ekki
allfáum leiðinlegum prentvillum, eða þá óleiðréttum skrifvillum,
sem þar sýna sig.
1 þessu erindi er því haldið fram, að sérhvert opinbert embætti
eða æfistarf í almenningsþörf ætti og þyrfti að vera þetta hvort-
tveggja í senn: Hæfilega stórt eða mikið til að starfa forsvaran-
lega við, fyrir livern meðalmann, sem til þess er skipaður, og um
leið svo launað, að við það megi starfa og lifa hóflegu og heil-
brigðu lífi, eftir sannri og eðlilegri þörf eða nauðsyn, án alls
tízku og tildurs-tilkostnaðar.
En ef, eða þegar eitthvert embætti er þannig launað, en þó svo
annalítið, að vel má við það bæta meiru nauðsynjarstarfi lianda
meðalmanni, þá ætti lionum að vera bæði skylt og ljúft, að taka
við því og rækja það forsvaranlega án nokkurra sérstakra launa
fyrir það, nema því aðeins, að persónulegur peningakostnaður
hans aukist við það. Þvi að eins og það er óhæfa og óráð að
svelta þarfan og nauðsynlegan þjón við launaskamt langt fyrir
neðan sanna þörf og nauðsyn, eins er það — og ekki síður —
hættulegt óráð og hæfulaust, að o/ala nokkurn á launum, sem eru
langt fyrir ofan sanna þörf eða nauðsyn viðkomandi. þjóns og
þjóðfélags.
Er og fer þetta alt eftir hlutarins eðli, og þarf varla skýringar
við. Varla má þó liugsunin eða krafan vera sú, að laun allra
embættismanna skuli vera hnífjöfn, heldur lagast nokkuð eftir
tegund og eðli embætta, staðháttum og dýrleika lífsnauðsynja,
svo og mismunandi tilkostnaði og erfiðleikum við skylduverk
embættanna.
En hér má helzt ekkert vera „of“ eða „van“, ekkert hærra og
ekkert lægra en náttúrleg þörf og nauðsyn krefur, ef vel á að
vera og fara fyrir þjóðfélagi og þegnum, og ekki alt að rifna og
springa af óánægju, gremju og sundrung vegna misréttisins.