Kirkjuritið - 01.04.1943, Blaðsíða 25

Kirkjuritið.
Þjóðerni og kirkja.
135
Varla er unnt að luigsa sér erfiðari aðstæður en land-
ar vorir vestra liafa átt í þessu efni, og skal þó fátt eitt
nefnt.
Þeir eru fáar þúsundir í einu mesta þjóðarhafi jarð-
arinnar.
Þeir verða að búa við það, að kennsla öll í skólum
fer fram á ensku. Börn öll verða að byrja skólagöngu
kornung, og' heyra þá ekki annað en ensku.
Þeir urðu, einkum í fvrstu, að leita sér atvinnu og
afkomu meðal þarlendra manna, og þjóðerni þeirra og
tunga var þröskuldur á vegi þeirra. Þennan þröskuld
urðu þeir að yfirstíga með því, að ganga gegn þjóðerni
sínu, læra annað mál, semja sig að nýjum liáttum.
Margir þeirra leiddust við þetta til þeirrar skoðunar,
að þeim væri um að gera að losna sem fvrst við sér-
kenni sín og samlíkjast sem fyrst umhverfinu.
Lang sterkasta aflið ,lil viðhalds þjóðerninu varð
kirkjan. Islendingar gengu snemma saman í sérstaka
söfnuði. Það varð þéirra helzti íslenzki félagsskapur.
Lar hlýddu þeir íslenzkum messum. Víða voru íslenzkir
sunnudagaskólar. I kirkjunni áttu þeir íslenzkar mið-
stöðvar, jafnvel i ensknm stórhæjum.
Blöðin íslenzku voru mikið afl lil viðiialds þjóðern-
inu. En erfiðara hefði þeim orðið, ef kirkjan hefði ekki
safnað íslendingum í félög, og auk þess hefir kirkjan ís-
lenzka í Vesturheimi sjálf gefið út tímarit og hækur.
En ekki hvað minnst hefir kirkjan vestra haldið þjóð-
erninu við með því, að lialda uppi kirkju íslands, hinni
evangelisk-lúterslcu kirkju, með helgisiðum hennar,
hátíðum og athöfnum, eins og verið hafði heima. Það
var kirkjan, sem hélt heilum rótunum heiman að, þótt
ú þeim tognaði. Manngildið stendur á mörgum rótum,
og ein þeirra er kirkjan og allt, sem hénni fylgir íslend-
mgar hefðu misst snaran þátt af sjálfum sér, ef kirkjan
hefði ekki haldizt, ef þeir hefðu átt að hverfa inn í þar-