Kirkjuritið - 01.09.1948, Síða 73

BÆKUR
247
Blekking og þekking. Eftir Níels
Dungal prófessor. Helgafell 1948.
Miðað við heimildaskrá þessarar löngu bókar hefir höf.
lesið mikið í því skyni, að semja rit til ófrægingar kristinni
trú. En heldur hefir honum tekizt samningin óhöndulega, eins
og leidd hafa verið rök að í ritdómum, sem þegar hafa verið
birtir um bókina.
Höf. ruglar saman hugtökunum „kristindómi" og kirkju,“
og verður framsetning hans víða óljós. Glöggt dæmi þess er
t. d. formálinn, um þá sögu, sem liggi bókinni að baki. Höf.
getur þeirra áhrifa, sem móðurbróðir hans (Haraldur prófessor
Níelsson) hafi haft á hann. Kveðst hann hafa farið að lesa
Nýja testamentið, þegar hann var orðinn útskrifaður læknir,
og orðið hrifinn af guðspjöllunum og dáðst mikið að Jesú
Kristi, eins og honum er lýst þar. Þ. e. a. s. hann verður hug-
fanginn af kristindóminum. En hvað skeður? Tveimur árum
síðar sér hann í dómkirkjunni í Krakow handlegg af beina-
grind með útglenntum fingurbeinum og dregin á fingurgull.
Og 1936 sér hann í skrautlegri kirkju í Palermo sællega
presta og horaðan almúga, sem þeir muni hafa mergsogið.
Við þetta hverfur honum allur áhugi á kristindómi og óbeit
vaknar í staðinn. Hann virðist ekki skilja, að þetta á alls
ekkert skylt við kristindóm, heldur er í beinni mótsögn við
kenningu Krists um það, að menn verji öllum eignum sínum
til hjálpar fátækum og bágstöddum. Enda voru það fyrst
og fremst olnbogabörn heimsins, sem veittu kristninni viðtöku.
Mikill kafli bókarinnar er um ávirðingar kirkjunnar, eink-
um hinnar kaþólsku, og er því ekki að neita, að þær eru
margar og stórar, enda veit það hvert barnið hér á landi,
sem veraldarsöguna les. Þannig er lítið nýjabragð að þessum
reiðilestri höf. En hitt dylst honum, að það er léleg sagnfræði,
að tína til það versta, en láta hins ógetið, að allt hið bezta í
framförum mannkynsins á liðnum öldum á einmitt rót sína
að rekja til kristinnar kirkju. Þó gægist eitthvað af þeim
sannleika sumstaðar fram í bókinni, er höf játar, að ýmsir
helztu forvígismenn og brautryðjendur mannkynsins hafi verið
kirkjunnar menn. Myndi höf. vilja láta dæma læknana ein-
göngu eftir því, sem þeim hefir verst farið og álappalegast?
Þá ver höf. mjög löngu máli til þess að bregða þekkingar-