Nýjar kvöldvökur - 01.04.1935, Side 42

88
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
svo þeir standa eftir eins og brotinn
baugur. Þegar að hraunröndinni kemur,
sést að það er eins og hrúgald af hraun-
grýti og svo brunnið, að það molnar und-
an fæti. Má það heita ófært hverju kvik-
indi ófleygu. Vestan og norðan við þetta
braun, sem í sjálfu sér er ekki stórt, er
hraunbreiðan mikla og forna, sem þekur
allan botn Öskju, ein samfeld dökk eða
grábleik flatneskja, ein ógnar auðn. En
austur með Þorvaldstindi að norðan ligg-
ur Öskjuvatn, um 4 km. frá austri til
vesturs og máske helmingur þess á
breidd eða vel það. Enginn vindblær gár-
aði vatnsflötinn, engin bára gjálfraði við
vikurröstina í fjörunni. Ekkert hljóð
heyrðist. Slík heljarþögn er einungis á
innstu öræfum landsins. Klettar, nokkrir
tugir metra á hæð, eru að vatninu vestan
og norðan, en að sunnan og austan ganga
fjöllin sjálf þverhnýpt fram að vatninu
300—400 m. há. — Við setjumst á kletta-
brúnina við suðvesturhorn vatnsins og
lítum yfir skolgrænan vatnsflötinn.
Aldrei höfum við séð vatn með líkum lit.
Það er undarlegt að hugsa sér að þetta
mikla vatn skuli ekki vera fullra 60 ára
gamalt og fyrst fyrir fáum árum vera
búið að ná fullum vexti. Nú er það talið
200 m. á dýpt og flötur þess liggur álíka
hátt yfir sjávarmál og hæstu tindar
Kinnarfjalla. Leirgulir froðukúfar sýn-
ast fljóta á vatninu. Við vitum að það er
vikur. Austarlega í vatninu sunnanverðu
er einmanaleg eyja, gígur sem nýlega
hefur myndazt. Uppi í hlíðinni sunnan
við vatnið eru reykjarmekkir. Þar eru
brennisteinshverir. Langt í fjarska við
norðausturhorn vatnsins, sér fyrir stór-
um gíg. Það er gígurinn Víti, sem hellti
vikri og ösku yfir Austurland á annan í
páskum 1875. Þaðan barst þá askan til
Noregs og Svíþjóðar, svo vitað er með
vissu, og að öllum líkindum miklu lengra.
t hlíðinni austan við vatnið sjást þrír ný-
legir hraunstraumar, sem runnið hafa
niður í vatnið. Hafa þau hraun öll mynd-
azt eftir 1920. —- Og þarna í vatninu eru
leifar Þjóðverjanna, sem drukknuðu þar
10. júlí 1907. — Hér er margs að minn-
ast, þótt tiltölulega sjaldan hafi verið
hingað komið. En tíminn er alltof naum-
ur. Hér vildi ég mega dvelja heila vikui
— Við stöndum upp og klöngrumst nið-
ur að vatninu. Eg tek vatn upp í lófa
minn og sýp á því. Ég má til með að
bragða þetta merkilega vatn. En bragðið-
er vont eins og af öðru vatni hér, en ó—
gleymanlegt eins og annað í Öskju. Við
klifrum upp aftur og horfum enn yfir
vatnið af bakkanum. Við höfum enga
hugmynd um að við erum ekki einu
mennirnir i öskju þenna dag. En annar
hópur ferðamanna, sem komið hefir inn
um Öskjuop með Pétur í Reykjahlíð í
fararbroddi, er einmitt nú við norðaust-
urhorn vatnsins. Það fréttum við síðar.
Við höldum aftr til baka upp í skarð-
ið, en förum hægt og lítum annað slagið
til baka. Það er svo erfitt að slíta sig- frá
þessu öllu og fá aldrei að sjá það aftur.
— Langt í norðvestri þykjumst við sjá
Jónsskarö, og allur fjallahringurinn
kring um Öskju blasir við. Mér ógnar að
ekki skuli vera hér vetrarlegra en er,
einungis einn og einn snjódíll í fjöllun-
um. En ekki er hér mikið um líf. Enga
plöntu sáum við nema skófir, og ekkert
dýr nema eina mýflugu, sem líklega hef-
ur fengið frítt far með einhverjum okk-
ar neðan úr Suðurárbotnum. Þokan er
farin að saínast á tindana, og því verð-
um við að hætta við að ganga á Vattsfell.
Við stönzum í skarðinu, í-ennum augun-
um í síðasta sinni yfir Öskju, og höldum
svo suðaustur af.
Þegar við komum til Tómasar var
hann búinn að vatna hestunum og þeir
búnir að éta lyst sína. Við bundum þá.
því saman og settumst að snæðingi, lyst-