Nýjar kvöldvökur - 01.01.1941, Side 29

SAGA MÖÐRUDALS Á EFRA-FJALLI
23
N. Kv.
ið að sunnan síðar en tilskilið var; hafi þá
bóndinn, er hann skorti nesti til að bíða
lengur, reist upp merki við leirflag eða
tjarnarbotn uppþornaðan, og rist á flagið
með stafbroddi sínum þessa stöku:
Biskups hef eg beðið með raun
— og bitið lítinn kost. —
Áður eg lagði á Ódáðahraun,
át eg þurran ost-
Þess er getið um Bjarna sýslumann
Oddsson á Bustarfelli, að hann hafi' jafn-
an farið Ódáðahraun og Sprengisand til
alþingis, efalaust þessa sömu biskupsleið.
Er Möðrudalur þá sjálfgefinn áfangastað-
ur á þeirri leið.
Sagnir eru um þá báða, Odd biskup og
Bjarna sýslumann, að þeir hafi átt vi'n-
gott við útilegumenn í Ódáðahrauni.
Um biskup er sögnin þannig, að í ferð
þeirri, sem fyrr getur um, þegar leiðsögu-
maðurinn að austan varð nestisþrota, hafi
skollið yfir hann þoka í hrauninu. Hafi
biskup þá og sveinar hans komið að bæ
einum litlum og þegið þar gistingu og góð-
an beina; hafi útilegubóndinn að morgni
fylgt þeim yfir hraunið allt að Jökulsá
og gefið biskupi að skilnaði hest góðan.
Skildu þeir með vináttu. Lagði biskup á
við sveina sína að segja ekki frá þessu, en
einn þeirra sagði frá því löngu síðar, er
hann var orðinn prestur og biskup löngu
látinn.
Um Bjarna sýslumann er sögnin þann-
ig, að jafnan hafi hann tjaldað á sama
stað í hrauninu og horfið frá mönnum
sínum um nætursakir, komið svo aftur öl-
teitur að morgni, þótt engin væri von öl-
fanga í ferðinni. Var því trúað, að hann
gisti útilegumenn ,er hann ætti vinfengi
við. Var Bjarni sýslumaður talinn liðsinn-
andi sekum mönnum; gæti svo verið, að
hann hefði þar í hrauninu „hitt sjálfan
sig fyrir“.
Þegar Norðlendingar fyrr á öldum sóttu
sjó suður í Lón, er sagt að þeir hafi farið
yfir Jökulsá hjá Ferjuási á milli Möðru-
dals og Grímsstaða og svo suður um
Kollumúlaheiði. Hljóta þeir þá að hafa
haft áfangastað í Möðrudal.
Til er gamalt víkivakaviðlag, er svo
hljóðar:
Stuttir eru morgnar í Möðrudal,
— þar er dagmál, þá er dagar.
Jón skáld Magnússon hefir notað þetta
viðlag í upphafi kvæðis síns til Möðru-
dals, sem fyrr var getið, en víkur við síð-
ara hlutanum.
Bendir þetta viðlag til þess, að oft hafi
verið glatt á hjalla í Möðrudal og að
ferðamannahópum og öðrum vegfarend-
um hafi þótt tíminn þar líða helzt til
fljótt. Munu og beinleikar við ferðamenn
jafnan hafa verið þar í bezta lagi, a. m. k.
hefir svo verið alla þá tíð, sem kunnugt
er um, frá því er byggð hófst þar að nýju
á öndverðri 18. öld.
Enn mun hafa verið leið frá Möðrudal
yfir Vatnajökul suður í Öræfasveit. Til
þess benda gagnkvæm ítök á milli Möðru-
dals og Skaftafells í Öræfum, sem síðar
getur. Eflaust hefir sú leið þó verið fáfar-
in, líklega aðeins heimilisleið á milli
þessara tveggja bæja. Vegalengdin, sjón-
hending, hefir verið talin 4 þingmanna-
leiðir. Líklegt er, að jökullinn hafi þá ver-
ið miklum mun minni en nú, sbr. það,
sem fyrr var getið, margra vaða á Jökulsá-
Óhugsandi er, að hin gagnkvæmu ítök
á milli Möðrudals og Skaftafells séu þjóð-
sagnir einar, þar sem skógarítaksins er
ítrekað getið í máldögum Möðrudalskirkju
og beitarítaksins í jarðabók.
Langa tíma undanfarið hefir aðalpóst-
leiðin á milli Austur- og Norðurlands ver-
ið um Möðrudal. Má nærri geta vegna
strjálbýlisins á þessum slóðum, að oft hef-
ir verið kærkomin aðkoma og beini í
Möðrudal, einkum á vetrum í hríðum og
erfiðri færð.
(Framh.).