Sjómannadagsblaðið - 12.06.1960, Qupperneq 54

Hið gamla South Street á Man-
hattan, sem á gullaldartíma seglskip-
anna var helzta aðsetur hinna hrað-
skreiðu Clipper-skipa, er nú að und-
irgangast algjöra endurnýjun. Hafn-
aryfirvöldin í New York eru enn-
fremur með aðrar stórfelldar ný-
tízku leiðbeiningar til siglingar um
höfnina og notkun hennar. Ellefu
stórar járnbrautarlínur hafa be'in
tengsli við höfnina, og auðvelda
þannig keyrslu á vörum beint til
allra stærstu borga í Bandaríkjun-
um. Engar vörur eru látnar stað-
næmast eða liggja við höfnina, held-
ur fluttar áfram nærri jafnstundis
sem þeim er skipað upp, og vegna
hins hagkvæma fyrirkomulags hafn-
arkerfisins, er hægt að umskipa í
önnur skip á mjög skjótan og kostn-
aðarlítinn máta.
Eftir síðari heimsstyrjöldina hefur
umferðin um New York-höfn auk-
izt að miklum mun, og er aukning-
unni að verulegu leyti beint til New-
ark í Newarkflóa, vestan við New
Yorkflóa, því þar eru risin stórfelld
iðnaðarhverfi og útþenslurými er
þar meira fyrir framtíðina. Hafnar-
yfirvöldin hafa einnig áformað, að
gera þetta svæði að einu fullkomn-
asta hafnarsvæði veraldar og eru
vel á vegi að ná því marki.
Síðastliðið sumar var haldið há-
tíðlegt 350 ára afmæli New York-
borgar. Þegar það er hugleitt, að
fyrstu byggingar hennar stóðu ein-
mana á mýrarflákum, á sama tíma
sem stórborgir annarra stórþjóða
voru grónar og orðnar stórveldi á
sína vísu, verður það enn furðulegra
hve vöxtur þessarar miklu heims-
borgar hefur orðið stórkostlegur.
Ef Henry Hudson auðnaðist að
stíga einn dag til jarðarinnar og
sigla að nýju skipi sínu, „Hálfmán-
anum“, inn í New York-höfn, væri
mikils virði að veita því athygli,
hvernig honum brigði við, að heyra
hávaðann og þytinn frá stórborg-
anlegt er, að honum yrði svo mikið
inni, þar sem hann áður lagði að
grasivaxinni strandlengju og leit inn
yfir mýrarflákana árið 1609. Hugs-
um, að hann óskaði þess heitast, að
hafa aldrei séð þau umskipti. En
þeir, sem nú lifa, blessa minningu
hans, fyrir að hafa grundvallað fyr-
ir þá eitt af beztu hafnarstæðum
veraldar, sem hefur gefið milljónum
manna lífsöryggi allt þeirra ævi-
skeið.
Framhald af bls. 6.
Stýrimennirnir brugðu báðir skjótt við
og voru að 5—10 mínútum liðnum báðir
komnir alverjaðir á þiljur, og tóku þegar
til sinna starfa. Ekki skipti það nema ör-
fáum mínútum frá því að ég sá þá báða
hlaupa fram ganginn bakborðsmegin og
þar til sjór reið á miðsíðu skipsins þeim
megin, og tók um leið 1. stýrimann fyrir
borð.
Brugðu skipverjar skjótt við og vörp-
uðu björgunarhring til stýrimannsins, sem
hann þó ekki náði. Eins og áður er fram
tekið, var fiskur mikill í belg vörpunnar,
og því óhægt að halda skipinu til, sem
kallað er. Stýrimaðurinn gat fylgt eftir
reki skipsins á sundi nokkra hríð, en
vegna sjógangs og óhemju sjávarkulda
dró brátt úr þreki hans; einnig vildi svo
óheppilega til, að hann lenti tvisvar undir
belginn, og hélzt af þeim sökum lengi í
kafi. Svo fór þó að lokum, að hann við
illan leik af eigin þrótti komst upp á belg-
inn, þá magnþrota. Á meðan þessu fór fram
höfðu annar stýrimaður og bátsmaður, Jó-
hannes Bolstad, færeyskur, afklæðzt hlífð—
arfötum, þess albúnir að varpa sér fyrir
borð, stýrimanninum til bjargar. — Var
hnýttur um hvorn fyrir sig tógstrengur,
og hentu þeir sér síðan út báðir í senn.
Johannes náði strax tökum á stýrimann-
inum og tókst að flytja hann nokkru nær
skipinu, ofan á fljótandi belg vörpunnar.
Vegna sjávarkuldans og þess, að bátsmað-
ur drakk þegar er hann kom í sjóinn all-
mikið, varð hann skyndilega veikur og
þurfti þegar að innbyrða hann aftur. Svo
fór einnig, að innbyrða þurfti Sigurð strax
á eftir bátsmanninum. Hafði tógstrengur-
inn ólagast svo á honum, að honum var
óhægt um vik. Eftir að strengurinn hafði
verið lagfærður, fór Sigurður þegar í sjó-
inn aftur, og hafði meðferðis annan streng
til þess að hnýta um stýrimanninn. Xókst
honum eftir nokkra erfiðleika að komast
út á belginn til stýrimannsins, og eftir
nokkra hríð að hnýta um hann strengn-
um, svo hægt var að innbyrða báða. 1.
stýriinaður kom til rænu eftir nokkra að-
hlynningu, og hefur náð sér að fullu. Sig-
urði varð ekki meint af volkinu.
Þykir mér Siguvður með þessu hafa
sýnt sjómennska fórnfýsi, nauðstöddum
félaga til bjargar. Er ég honum þakklátur,
og bið að Guð megi ætíð sýna honum
sömu gæzku og að þessu sinni.
Bátsmaðurinn á einnig þakkir skildar
fyrir sýnda fórnfýsi, þó þrek hans gegn
kuldanum og volkinu væri ekki slíkt sem
Sigurðar.
Samkvæmt dagbók skipsins var veður-
hæð 7—8 vindstig af norð-austri, og sjór
eftir því.
Um borð í bv. Norðlendingi 3. 6. 1959.
Kristján Gíslason, skipstjóri.
Líkansmynd af fyrstu byggð New Amsterdam í minjasafni New York-borgar.
38 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ