Sjómannadagsblaðið - 01.06.1995, Blaðsíða 36

innar og skýrt sem flest út fyrir honum
og þar á meðal hvað þyrfti að varast -
ekki síst þessa hurð. En einhvern veg-
inn hefur aðvörun mín dottið úr huga
hans því þegar hurðin skall upp
klemmdist maðurinn milli hurðar og
veggjar. Við stýrimaðurinn komum
fyrstir að þessu slysi og það var hræði-
legt... Þegar annað eins gerist leitar sú
spurning á hugann hvort maður hefði
getað afstýrt þessu? Ég spurði sjálfan
mig hvort ég hefði brýnt nógu ræki-
lega fyrir honum að gæta sín á þessari
hættu. Slíkar sjálfsásakanir eru auð-
vitað algengar en bæta því miður ekki
úr neinu.
Hitt atvikið snertir ungan vélstjóra,
geðþekkan mann og á engan hátt
óvanalegan f umgengni. Eitt sinn er
við vorum á hafi úti í mjög slæmu
veðri rekst ég á hann á einum af
göngum skipsins og spjalla við hann
stundarkorn um daginn og veginn. Að
því búnu fer ég inn í klefa minn en hef
ekki verið þar nema í um það bil
hálftíma þegar bankað er hjá mér og
ég er spurður hvort ég hafi séð þennan
umrædda mann? Ég sagði sem satt var
að ég hefði verið að ræða við hann
fyrir skammri stundu. Er mér þá sagt
að hann finnist hvergi, en hann átti að
vera á vakt.
Nú voru allir ræstir út og leitað um
allt skip, en án árangurs. Ég var á leið
aftur með skipinu - og sé þá skyndi-
lega út um glugga hvar inniskórnir
hans eru á lunningunni! Þar með var
ekki um að villast hvað gerst hafði:
rétt eftir að hann hafði talað við mig
hafði hann kastað sér fyrir borð... Þess
má geta að merkilegt er að menn sem
slíkt gera - en þetta er því miður ekki
svo fátítt - fara jafnan úr skónum áður
en þeir taka stökkið. Erfitt er að skilja
hvað því veldur, líkt og það er
furðulegt hve menn sem þjást af
andlegri vanlíðan geta leynt ástandi
sínu fyrir öðrum. Skipinu var snúið
við og leitað lengi, þótt það væri í
María Júlía. - „Harka Lárusar varð tilþess
að bresku togaraskipstjórarnir urðu afar
hrœddir við okkur og gerðust mjög tauga-
veiklaðir. “
sjálfu sér tilgangslaust í snarvitlausu
veðri eins og þarna var.
Ekki veit ég hver var ástæða þess að
þessi ungi maður greip til slíks óyndis-
úrræðis, en vil minnast á að varla er
jafn mikilvægt fyrir nokkra stétt sem
sjómenn að einkalífið sé í lagi. Ég hef
séð mörg dæmi þess. Erfitt er fyrir far-
menn og menn á frystitogurum, sem
eru vikum saman á hafi úti í myrkri
og illviðrum, að vera í slæmu hjóna-
bandi og hafa stöðugar áhyggjur. Góð
eiginkona er sjómanninum dýrmætari
en allt annað. Það verður aldrei of oft
áréttað og það get ég vel vitnað um
sjálfur. Betri konu en mína hefði ég
ekki getað eignast, en hún heitir Edda
Svavarsdóttir. Við eigum þrjú börn og
henni á ég það að þakka að aldrei
þurfti ég að hafa áhyggjur af heimilinu
í löngum fjarvistum.“
Best gengur hjá yfirmönnum
sem minnst heyrist í
„Þá er mikilvægt að andinn um borð
sé góður. Ef aðeins einn eða tveir
leiðindaseggir eru á skipinu geta þeir
skemmt andann um borð svo mikið
að því er vart hægt að trúa. Þá byggist
mikið á að yfirmenn séu persónuleikar
sem menn virða og sætta sig við.
Skipanir margra (og ég vona flestra)
skipstjóra og stýrimanna framkvæma
allir með glöðu geði. En sumir eru
þeirrar gerðar að verkin sem þeir fela
mönnum eru unnin með hangandi
hendi og ólund.
Reynsla mín er sú að jafnan gengur
best hjá þeim yfirmönnum sern
minnst heyrist í. Hér hjá Sjó-
mannafélaginu verðurn við varir við
þetta: Á sumum skipum eru eilíf iH'
indi, en á öðrum gengur allt eins og
vel smurð vél. Þetta á nær undan-
tekningarlaust rætur að rekja til þess
hvort yfirmenn eru starfi sínu vaxnir
eða ekki.
En svo ég sýni yfirmönnum á skipunt
sanngirni þá held ég að engir beri
meiri ábyrgð hér á landi en til dæmis
togaraskipstjórar. Fiski þeir ekki vita
þeir að þeim verður sagt upp og þvl
eru þeir sem von er undir álagi og þola
það misvel. í landi geta menn stjórnað
bönkum og fyrirtækjum og tapað
milljónum æ ofan í æ - en enginn
hróflar við þeim samt. Þetta kalla ég
mikinn mun á ábyrgð og þetta held eg
að sýni hve mikilvægt er að skip'
stjórinn sé starfi sínu vaxinn."
„Hann Biggi kemur ekkert aö
borða!"
„En það er gaman á sjónum þegat
andinn er í lagi og sem betur fer eru
sorgaratburðir eins og þeir sem ég
nefndi afar fátíðir, þótt þeir vilji elta
menn eins og dimmur skuggi.
Á sjónum er alltaf reynt að slá á létta
strengi og almennt held ég að sjómenn
séu skapbetri en aðrir menn, þótt allt
eigi sér sínar undantekningar. Mörg
brosleg atvik gerast og skal ég nefna
eitt, en ég var þá á litla Laxfossi. Við
vorum á Ieið fram hjá Eyjum í vit'
lausu veðri og kaðaltrossa á aftur-
dekkinu hafði losnað og lafði afur af
skutnum. Ég hljóp til og tók að draga
hana inn fyrir. Eldhúsið var þarna
aftast og kokkurinn stóð í glugganum
og fylgdist með mér. Skyndilega sé ég
að hann gefur mér bendingu og sé þa
að þessi rosalegi sjóskafl er að ríða yfir
dallinn aftanverðan! Ég hugsaði mig
36
SJÓMANNADAGSBLAÐjfl