Sjómannadagsblaðið - 01.06.1995, Page 90

Stýrislausir í ofviðri við Grænland
Rætt við Gísla Jónasson skipstjóra um langan sjómennsku-
Gísli Jónasson er meðal farsœlli og kunn-
ari togaraskipstjóra okkar frá fyrri tíð.
Hann hóf sjómennsku aðeins 13 ára
gamall á vestfirskum kútter, en gerðist
seinna bátsmaður og stýrimaður á tog-
urum með kunnum aflamönnum eins og
Bjarna Ingimarssyni og varð loks skip-
stjóri á mörgum togurum, seinast á
Siglufirði. Sjómannadagsblaðið sótti
Gísla heim og bað hann að segja okkur
sitthvað fiá 37 ára sjómannsferli þar af
20 ára ferli sem stýrimaður og skipstjóri.
Varð Gísli vel við ósk okkar og fer við-
talið hér á eftir.
„Ég er fæddur þann 4. september
1911 í Reykjafirði sem gengur inn úr
Arnarfirði og er einn svonefndra
„Suðurfjarða", segir Gísli Jónasson.
„Foreldrar mínir voru þau Jónas
Asmundsson búfræðingur frá Hólum
og Jóna Asgeirsdóttir. Pabbi var Þing-
eyingur að ætt en móðir mín
Vestfirðingur fædd og uppalin á Alfta-
mýri í utanverðum Arnarfirði að
norðanverðu.
Reykjafjörðurinn var talsvert afskekkt
jörð á þessum tíma og nokkuð langt í
næsta kaupstað sem var Bíldudalur.
Þangað var fjögurra tíma gangur, en
líka var hægt að fara sjóleiðina, en
faðir minn átti skektu, fjögurra manna
far, og á henni var farið ef veður leyfði.
Ekki var um neina fiskveiði að ræða
þarna þar sem of langt var á miðin og
því engir róðrar stundaðir. Við björg-
og skipstjóraferil hans
Gísli Jónasson: „Minntist ég þá með nokk-
urri beiskju boðs Friðþjófi Jóhannessonar
nokkru áður.
(Ljósm. Sjómannadagsbl./Björn Pálsson)
uðumst við búskapinn, en bústofninn
var rúmlega hundrað ær og tvær eða
þrjár kýr. Þá vorum við með fjögur til
fimm hross.
Lífsbaráttan var sannarlega erfið í
uppvexti mínum, því við vorum tólf
systkinin, sex strákar og sex stelpur, og
var ég næst yngsta barnið. Af þessum
stóra hópi erum við nú tvö á lífi syst-
kinin. Sérstaklega vildi verða þröngt í
búi þegar kom fram á veturinn, en þá
var tekið að minnka um allt nýmeti,
nema þá helst fugla sem veiddir vorU>
svo og sel. Annars var mest etinf
fiskur sem keyptur var til búsins fra
Bíldudal, einkum saltfiskur. En þratt
fyrir þetta finnst mér að ég hafi att
hamingjusama bernskudaga þegar eg
lít til baka. Við systkinin vorum mj°S
samrýnd og við fundum upp á mörg'
um leikjum. Á rann niður dalinn og 1
henni var silungur. Áttum við margat
ánægjustundir við að veiða silunginn-
Hálfdrættingur á Pilot
„Þegar eftir að ég hafði verið fermdnr.
þá þrettán og hálfs árs gamall, var eS
ráðinn á seglskútu sem hét Pilot og vat
í eigu Ágústs Sigurðssonar útgerðaf'
manns. Ágúst fórst seinna 1
Þormóðsslysinu. Ég var ráðinn þarna
sem hálfdrættingur ásamt syni skrp'
stjórans. Öll fór hýran til heimilisms-
Með skútuna var skipstjóri sem
Kristján Árnason hét, hinn mestj
fyrirmyndarmaður og þótti mm1
fiskimaður. Við vorum þarna 14 til
manns á. Lítið rými var ætlað hverjnn1
mannanna og vorum við oftast tveir1
koju og einu sinni man ég eftir okkn1
þremur í sömu kojunni. Eldavél stóð a
miðju gólfi í lúkarnum og þar v‘,r
matast, þurrkuð hífðarföt og annað-
Ekki var loftið því alltaf gott þarna
niðri. Við vorum vitaskuld á færum °v
íl
allt var saltað um borð. Lagt var upP ‘
Bíldudal.
Andinn um borð í kútternum v‘ir
ágætur en metnaður var mikill na*
manna um hver drægi mest — og yr
90
SIÓMANNADAGSBLAgí^-