Eimreiðin - 01.10.1938, Blaðsíða 12

356
MÁLSTAÐUR ÍSLANDS
EIMREIÐlN
viðurkenningu á rétti, sem vér áttum og forfeður vorir höfðu
átt fyrir vorn dag, alt síðan þeir bygðu þetta land í fyrstu.
Það verður seint metið eða mælt, hver styrkur íslendingum
var að þvi í sjálfstæðisbaráttunni, að þeir voru sannfærðir UW
það, að það, sem þeir börðust fyrir, væri ekki annað en þaö>
sem landið ætti rétt til að lögum, en svo mikið er víst, að þa^
var þeim ótnileg stæling í sókninni á hendur hinu erlenda valdr
Skírskotun þeirra til réttinda landsins var ekkert munnfleipu1
eða hégómahjal. Árið 1869, þegar horfurnar í sjálfstæðismál'
inu voru sem tvísýnastar, kvað Matthías Jochumsson:
Vertu ólirædd veika þjóð,
vörn í þinni sök
fram mun færð um síðir,
full og lieilög rök.
Forvigismennirnir i sjálfstæðisharáttunnni litu svo á, að röku’
fyrir málstað íslands væru bæði fullkomin og heilög. Það eI
óvíst, hvort vér hefðum fengið fullveldi landsins viðurkent
enn í dag, ef þeir, sem fyrir því börðust, hefðu ekki notið Þess:1
styrks sannfæringar sinnar. Því það er svo, að á hverju seI11
veltur, þá lifir ávalt hjá mönnunum, inst i eðli þeirra, trúin -l
það, að rétturinn nái að endingu fram að ganga, að góður niál
staður verði sigursæll að lokum, og menn berjast hiklausal’
djarflegar og af meiri þrautseigju fyrir málstað, sem þeir elU
sannfærðir um að sé góður, en þegar þeir efast um, hveisl1
réttmætt það sé, sem þeir berjast fyrir.
Sú skoðun íslendinga, að landið hefði verið sjálfstætt i1*'1
alla tíð, var reist á traustum, fræðilegum rökum. Þeim rökuu1
liefur ekki verið hnekt enn. Þau eru jafn góð og gild nu <’r’
þau voru, er Jón Sigurðsson fyrst bar þau fram, og þau ha ‘
ekki haggast neitt við það, að sambandslögin voru sett. Oss L
óhætt að taka þau gild enn í dag og hafa það fyrir satt, að la11
A’ort liafi alla tíð verið sjálfstætt ríki að lögum. Vér þurfu11
ekki að hvika neitt frá því, að lagarétturinn hafi verið %
megin í baráttunni. Um það leyti, sem sjálfstæðisharáttan
og lengi síðan, voru skoðanir manna á rétti þjóðann
hófs*
a t*1
° ° 1,1^í
sjálfsforræðis á þá leið, að kröfur um sjálfstjórn urðu e''
hygðar á öðru en lagalegum rökum. Síðan hefur hugsun* ^
hátturinn breyzt í þessu efni. Sú skoðun hefur eflst, að h'