Eimreiðin - 01.01.1946, Síða 42

22
LÝÐVELDISSTJÓRNARSKRÁIN
eimreidin
síður en barnatrú — um tvítugt. — Meiri von er til, að það loði
lengunt í mönnum, sem þeir vita um tvítugt en á barnsaklri.
Þeir, sem ekki stæðust prófið á 21. aldursári, ættu auðvitað að
bafa rétt til að reyna sig livenær sem væri síðar og fá þá kosn-
ingaréttinn um leið og þeir stæðust það. Sjúklingar eiga nú að
vísn kosningarrétt, en geta ekki neytt bans, fvrr en þeir verða
svo heilir, að þeir koinist sjálfir á kjörstað. Hví ætti að gera
andlegum vanmetum liærra undir liöfði?
Hver opinber embættismaður, sem kosinn vrði á þing, ætti
að vera skyldur til að setja fullgildan mann í embættið á sinn
kostnað, á meðan hann sæti á þingi. Þetta verða bændur og
aðrir atvinnurekendur að gera nú og svo héraðslæknar. Hvers
vegna eru þeir settir í annan flokk? Fjöldi þingmanna sinnir
nú opinberu embætti og þingstarfi í senn. Hvort starfið er auka-
starf? Eða eru embætti þessarra manna óþörf? Máski eru þing-
störfin það? Sé svo, þá þarf að brevta þjóðskipulaginu meira en
gert hefur verið ráð fyrir.
Ekkert ætti að vera í stjórnarskrá, sem breyta mætti með al-
mennum lögum, og blátt bann — að viðlagðri refsingu — ætti
að liggja við því að flytja fólk á kjörstað á annarra kostnað, i
livaða mynd sein væri.
Eðlilegt væri, að alþingi — eða að minnsta kosti neðri deild
þess — væri skipuð einum innanhéraðsmanni fyrir bvert lög-
sagnarumdæmi, líkt og sýslunefndir eru skipaðar einum ntanni
úr hverjum lireppi, án tillits til fólksfjölda. Eigi er kunnugt xun,
að kvartað liafi verið undan því þótt mismargir kjósendur standi
að baki sýslunefndarmönnum. Hitt liefur oft kontið fvrir, að
ábrifamestu mennirnir hafa komið úr fólksfæztu lireppunum.
Mannsmergð er ekki neitt höfuðskilyrði fyrir mannviti. Ætti
alþingi að fjalla um þetta mál, er liætt við að þingmenn yrðu
tregir til að slá sjálfa sig af sent þingmenn, því eigi væri þá
bægt að fjölga þingmönnum örar en lögsagnarumdæmuin. -
öðrum mundi þykja, að þingmenn fækkuðu um of frá því
sem nú er. En gæta ættu þeir að því, livort þingstörfum bafi
miðað áfram hér í réttu lilutfalli við þingmannafjölgun, eða
bvort liver einstakur þingmaður inni nú af hendi meiri störf i
þágu aljijóðar á dag en á meðan Jieir voru færri. Og úr jiví farið
er að sækja fyrirmyndir út um heim, iriætti einnig grenslast eftir