Ægir - 01.06.1935, Blaðsíða 18

132
Æ G I R
en, en síldin einkum á svæðinu Bergen-
Stavanger, þótt nokkur hrygning fari
fram með allri ströndinni.
Loks er lang þýðingarmesta atriðið.
Þörungagróðurinn við ísland, byrjar
tveim mamiðum seinna hév við land á
vorin en við Noreg. Þörungarnir (Dia-
tomea), sem lifa við yfirborð sjávar, líkj-
ast helzt grasinu á landi. Á veturna er
hvergi »stingandi strá«, en á vorin, mik-
ið eftir veðrinu, verður »grundin græn«
af þörungum, sem seinna deyja. Þessir
smáþörungar liafa hina allra mestu þýð-
ingu fyrir allt líf í sjónum. Við Noreg
liyrja þeir að koma fram i marz, en hér
við land í mai, mismunandi snemma,
eftir árferði. Ef vorgotssíldin hrygndi hér
í stórum stil i marz, þá væri helzt litlit
fyrir, að mikill hluti af klakinu dæijafn-
aðarlega úr hungri. Brátt klekst eggið og
lirfan kemur út. Húu hefur litla forða-
næringu, miklu minni en t. d. þorskur-
inn, sem auk þess hrygnir ekki svo neinu
nemur fyr en eftir miðjan apríl. Og áð-
ur en síldarlirfan er búin að eyða forða-
næringunni, hefur reynzlan sýnt að hún
byrjar að krefjast næringar. Skilyrðið
fyrir því að einhver stofn sildar geti
hrygnt á einhverjum ákveðnum stað,
einhvern ákveðinn tíma, er meðal ann-
ars, að næg næring sé fyrir hendi fyrir
seiðin, og þessari kröfu;,[tel ég tæplega
fullnægt hér, þegar um^vorgotssíldina er
að ræða, en vel við Noreg.[.Öðru máli
er að gegna með sumargotssíldina, sem
hrygnir í júlí og ágúst, og er spurning,
hvort ekki beri að líta á hana sem hluta
af hinum atlantiska stofni, sem hefur
samið síg'að islenzkum staðháttum.
Loks er'[að svara þeirri spurningu,
hvers vegna vorgotssíldin ætti að leita
hingað til íslands að hrygningu lokinni.
Skýringin á því ætti að liggja í því að
straumarnir gera sitt til, eins og áður er
vikið að, og hér við ísland er, eftir þvi,
sem ég veit hezt, miklu meira af rauð-
átu, heldur en við Lofóten. Loks skal
þess getið að sild hefur fundist allstaðar
á leiðinni milli Islands og Noregs. Það
hefur fundist síld við Jan Mayen og mitt
á milli Jan Mayen og Lofóten, í júni.
Þessi síld hafði auðsjáanlega hrygnt við
Noreg eða ísland í marz eða apríl. Loks
er þess að minnast, að Færeyja-sildin
er sama kynið og það norska og íslenzka,
en þetta kyn er ekki til annarsstaðar,
þótt sumstaðar sé lík síld.
Ekkert er hægt að segja um það, hvort
þessar getgátur minar eru réttar, en mér
finnst þær studdar af svo þungum stað-
reyndum, að erfitt er að ganga fram hjá
þeim, auk þess að þær eru knúðar frarn
af þeirri reynzlu, sem ég hefi fengið við
þessar tilraunir.
Bátatjón á Ólafsfirði.
Norðurland fær nú hvern skellinn eftir
annan og bjargálnamenn standa uppi nieð
tvær hendur tómar, að heita má, á svip-
stundu. Laugardaginn 2. júní 1934 byrjuðu
jarðskjálftarnir miklu við Eyjafjörð, Dal-
vík og Hrísey, Svarfaðardal og víðar. Síð-
degis föstudaginn 26. október s. á. byrjaði
ofsarokið mikla, sem víða braut báta, bryggj-
ur og eyðilagði ýms mannvirki, hús, vör-
ur og matvæli, og á hvítasunnumorgun 9.
júni þ. á. rak mikið af bátastól Ólafsfirð-
inga á land; voru það þilfarsbátar, en trillu-
bátar sukku. Af 29 bátum, sem voru á floti,
gereyðilögðust 11 bátar og 8 skennndust
mikið, en að líkindum verður gert við þá.
Varðskipið »Óðinn« hefur aðstoðað við
björgunina þar nyrðra.
Síldveiðar fara nú að byrja og óvíst hverj-
ir þær geti stundað frá Ólafsfirði. Vegna
staðhátta hefur mönnum gengið afartregt
að fá báta sína vátryggða á flrðinum.