Ægir - 15.12.1973, Blaðsíða 13

Jón Jónsson og Sigfús Scliopka:
V ertíðarrannsóknir
1973
Þær rannsóknir, sem hér .verður gerð nán-
ari grein fyrir á eftir og nefndar eru vertíðar-
rannsóknir, eru nýr liður í starfi Hafrann-
sóknastofnunarinnar, og hafa það að mark-
miði að varpa frekara ljósi á útbreiðslu, magn,
göngur og hrygningu þorsks á vetrarvertíð.
Fyrsti leiðangurinn í þessu skyni var farinn á
r/s Bjarna Sæmundssyni og hófst hann 11.
janúar og stóð í 24 daga. Leiðangursstjóri var
dr. Sigfús A. Schopka.
Svæði það, sem rannsakað var í þessum
fyrsta leiðangri spannaði SV-, V- og NV-land.
Fyrst var haldið suður fyrir land í SA- og S-
brælu og byrjað á sjórannsóknum austur af
Vestmannaeyjum. Vegna þrálátrar brælu var
lítið togað S- og SV-lands, en þó voru nokkur
höl tekin á Selvogsbankasvæðinu. Reyndist sú
slóð nær þurr. Haldið var vestur með landi og
togað víða á Látragrunni en afli rýr. Þá var
haldið á Dohrnbanka og þar tekin ein 7 höl.
Aflaðist vel á Dohrnbanka alveg niður á 500
m dýpi. Úti af Vestfjörðum var víða togað,
stundum innan um íslenzka togaraflotann, t.
d. í Víkurál og á Halanum. Haft var samband
við togarana og þeim gefnar upplýsingar um
aflabrögð okkar. Ekki var farið austar en á
Strandagrunn í þessari ferð. Síðan var haldið
aftur suður á bóginn og tekin nokkur höl á
þeirri leið til samanburðar við togin á norður-
leiðinni. Heildarbreytingar á svæðinu reynd-
ust mjög litlar enda ekki svo langt á milli
yfirferða. Komið var til Reykjavíkur þann 3.
febrúar.
í þessum leiðangri fékkst mest af þorski á
mörkum hlýja- og kalda sjávarins úti af NV-
landi (Hali - Þveráll) um 2 tonn/klst. Megin-
hluti þorsksins á þessu svæði var ókynþroska
sérstaklega á Þverálssvæðinu, þar sem aðeins
1% þorsksins var kynþroska; aðaluppistaða
aflans var 3ja ára óvinnsluhæfur smáþorskur
(1. mynd). Þorskurinn á Halanum var vænni
og nær þriðjungur hans kynþroska. Kynþroska
þorsk (vertíðaiiþorsk) var helzt að finna, þar
sem botnhiti sjávar var 5°C eða meira, þ. e.
á svæði, sem liggur frá Djúpál suður um Vík-
urál, Látragrunn og úti af Faxaflóa, en ókyn-
þroska fiskur var svo aftur á móti áberandi á
grunnslóðum, enda hitastig þar lægra.
Magn kynþroska þorsks var þó víðast hvar
Þveróll
0 n
S of Lótrabjorgi
Bjarney n oráll J
i i— □ □ a* 1 c nn
Holi n□ í
Víkuróll ‘ n [ n n n n
Dohrnbanki [ dJLI ]_= _JL. n
Aldur 2 3 4 5 6 7 8 9 10 II.. '12
1. mynd. Aldursdreifing þorsks í jcmúar 1973.
Æ GI R — 441