Ægir - 01.04.1980, Blaðsíða 11

m

y 4
ugfe,.. '«r| ->if ~f 7»"- t * *--<i ■
LETURHUMAR
^rafnkell Eiríksson:
Humarinn við ísland
völundarhús og ná það djúpt niður í botnleirinn að
dýrin veiðast lítið í humartrollið þegar þau eru
heima við. Eins og að líkum lætur, valda þessir
,,moldvörpu“ eiginleikar talsverðum aflasveiflum
og mun greint frá nokkrum dæmum þar að lútandi
hér á eftir:
Útbreiðslusvæði
Humartegund sú erveið-
ist hér við land. nefnist
fullu nafni leturhumar og
á fræðimáli Nephrops nor-
vegicus. Útbreiðslusvæðið
er mjög víðáttumikið í
NA-Atlantshafi og Mið-
jarðarhafi, eða allt frá
íslandi og Noregi suður
til Norður-Afríku og Ad-
ríahafs. Hefur heildarafl-
inn á þessu svæði verið
fi Þns- tonn h'n síðari ár, eða 20-25% af heims-
a allra humartegunda. Yfirlit yfir afla helstu
Ve'öiþjóða er sýnt í 1. töflu.
humarinn á norðurmörkum út-
og finnst aðeins í veiðanlegu
^gni í „hlýja sjónum,“ þ.e. frá Jökuldjúpi suður
aglr_ land og austur í Lónsdjúp. Eins og vikið mun
s>ðar, hefur lega landsins á mörkum hlý- og kald-
Var, veruleg áhrif á humarveiðarnar og á tals-
r°an þátt í þeim aflasveiflum sem einkenna þær.
Te
ngsl sérstæðra lífshátta, umhverfis og veiða
2ds eimkýnni humarsins við ísland eru á um 100-
m dýpi (55-135 fm), þar sem hann grefur sér
g eða gangakerfi ofan í leirbotn eða fínan sand-
n (sjá 1. mynd). Þessi híbýli eru oft hin mestu
ner við land er
re'ðslusvæðisins
1. Arstíðasveiflur í aflamagni. Sem kunnugt
er stendur humarvertíðin yfir tímabilið maí-
ágúst, enda veiðist humar í mun minna mæli á vet-
urna. Ein helsta skýring þessa er sú, að við hækk-
andi sjávarhita á vorin verða efnaskipti humarsins
örari og ætisleit á botninum umhverfis holugöngin
því tíðari. Humarinn er því veiðanlegri en ella.
2. Sólarhringssveiflur í aflamagni. Aflabrögð
eru oft á tíðum mjög breytileg eftir tímum sólar-
hrings, þar eð humarinn virðist einkum leita úr
holum sínum við viss birtuskilyrði. í stórum drátt-
um eru veiðimöguleikar taldir mestir í ljósaskiptun-
um, en minni yfir hábjartan daginn og í kolniða-
myrkri. í raun er þetta mun flóknara, þar eð ljós-
magn niður við botn ræðst af svo mörgum þáttum
1. tafla.
Meðalafli helstu humarveiðiþjóða í Atlantshafi*
(1968-1977)
Land Afli tonn
Frakkland .................................. 10.863
Skotland .................................... 9.042
Spánn ....................................... 3.680
ísland ...................................... 3.165
Norður Irland ............................... 3.026
frland ...................................... 1.784
Danmörk ..................................... 1.608
England og Wales ............................ 1.089
Önnur ......................................... 981
Alls ..................................... 35.238
* Að auki veiddu ftalía. Spánn og Júgóslavia 2.800-5.100 tonn í Miðjarðarhafi
árin 1974-1977.
ÆGIR — 187