Ægir - 01.04.1980, Blaðsíða 52

Afmæliskveðja:
Hans G. Andesen sextugur
Hinn 12. maí á s.l. ári
varð Hans G. Andersen,
sendiherra, sextugur.
Þó nokkuð síðbúnar
séu, þykir ekki annað hæfa
en að birta árnaðaróskir
honum til handa á síðum
Ægis, bæði vegna fram-
lags hans á sviði hafréttar-
mála, sem fært hafa ís-
lenzkum sjávarútvegi og
þar með þjóðinni í heild
ómælt gagn, svo og hins að birzt hafa eftir hann
margar greinar í Ægi bæði um þróun hafréttarmála
undanfarna áratugi og ekki sízt um III. Hafréttar-
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna.
Hans G. Andersen er fæddur 12. maí 1919 í
Winnipegborg í Kanada, sonur Franz A. Andersen,
endurskoðanda og konu hans Þóru Guðmunds-
dóttur. Hann aflaði sér mikillar oggóðrar menntun-
ar, tók stúdentspróf frá MR 1937 og lauk lögfræði-
prófi frá Háskóla íslands 1941. Nám í þjóðarétti
stundaði hann við þrjá þekkta erlenda háskóla, í
Toronto, Kanada, Columbía, New York og Har-
vard, Boston, báðir í Bandaríkjum N. Ameríku.
Frá þeim síðasttalda hlaut hann L.L.M. gráðu 1945.
Að loknu námi hefur hann helgað sig störfum hjá
utanríkisráðuneytinu, þar sem hann hefur gengt
starfi aðalráðgjafa á sviði þjóðréttarmála allt frá
árinu 1946 og verið ráðunautur ríkisstjórna í land-
helgismálinu frá 1947. Auk þessa, sem í flestum
löndum er talið ærið starf einum manni, var hann
um langt árabil í sendinefnd fslands hjá Sameinuðu
þjóðunum, sendiherra landsins i mörgum löndum
með aðsetri í Frakklandi, Svíþjóð, Noregi og nú
si ast í Bandaríkjunum. Fjölda annarra trúnaðar-
starfa hefur hann rækt fyrir þjóðina, sem ekki verða
rakin her.
í"5’ Cr sJávarútveginn varða mest,
hafa samt yenð a vettvangi landhelgis- og hafréttar-
mala. Ma , þv, sambandi ekki láta hjá líða að nefna
undirbuning að setningu Landgrunnslaganna 1948,
sem ollu þattaskilum. Eins og alþjóð veit eru þau sá
grunnur, sem útfærslafiskveiðilögsögunnaræsíðan
byggðist á.
Hans var formaður íslenzku sendinefndarinnar á
I. og 11. Hafréttarráðstefnu Sameinuðu þjóðanna,
sem haldnar voru í Genf 1958 og 1960. Ásamt félög-
um sínum, Davíð Ólafssyni og Jóni Jónssyni, að
ógleymdum Árna Friðrikssyni, sem veitti nefndinni
mikilsverða aðstoð, unnu þeir þrekvirki, sem seint
verða fullmetin. Með þessu er raunar ekki öll sagan
sögð, því að alllangur aðdragandi var að ráðstefn-
unni, og störf á vettvangi Sameinuðu þjóðanna,
sem Hans tók virkan þátt í.
Hans er einnig formaður íslenzku sendinefndar-
innar á III. Hafréttarráðstefnu Sameinuðu þjóð-
anna, sem hófst síðla árs 1973 og stendur enn. Und-
irbúningur þeirrar ráðstefnu var alllangur, þ.m-
taldir undirbúningsfundir á vegum Hafsbotns-
nefndar Sameinuðu þjóðanna, er hófst árið 1970.
Ástæðan til þessa langa aðdraganda og ráðstefnu-
halds er raunar auðskilin, þegar þess er gætt hversu
víðtækt er umræðu- og málefnasvið ráðstefnunnar.
Þar er fjallað um fiskveiðar, fiskvernd og fiskveiði-
lögsögu, svo og efnahagslögsögu strandríkja í
víðara skilningi, réttindi og skyldur strandríkja.
Fjallað er um fiskveiðar og auðlindir á úthöfum og
nýtingu hafsbotnsins, stjórn þessara mála, og hverj-
ir njóta eiga arðsins. Varnir gegn mengun, svo og
vísindalegar rannsóknir eru viðkvæm mál og erfið
og þá ekki síður siglingar, réttindi og skyldur sigl-
ingaþjóða og strandríkja í því sambandi.
Af þeirri upptalningu, sem hér greinir, og gefur
hún þó engan veginn fullnægjandi upplýsingar um
margbreytni þessara mál, né hve flókin þau eru, má
samt ráða, að það er ekki á neins meðalmanns fmr*
að vera í fyrirsvari málstaðar þjóðar sinnar á þess-
ari ráðstefnu. Fer ekki á milli mála, að samdóma
álit samstarfsmanna hans í nefndinni, andstæðinga
jafnt sem samherja meðal annarra sendinefnda
þjóða er, að Hans hafi rækt þetta starf með rniklum
ágætum og sóma.
í þessu efni má raunar heldur ekki gleyma strand-
ríkjahópnum svonefnda, sem gegnt hefur lykilhlut-
verki á ráðstefnunni að afla málstað 200 mílnu
efnahagslögsögu brautargengis. Hans G. Andersen
hefur verið þar í forystusveit og átti raunar hvað
drýgstan þátt í því, að til þeirrasamtaka varstofnað,
að ekki sé tekið dýpra í árinni.
Hans er kvæntur Ástríði Helgadóttur. Hefut
heimili þeirra ávallt verið rómað fyrir höfðingsskap,
gott viðmót og góðan beina gestum og gangandi-
Eru þeir ófáir, er notið hafa gestrisni þeirra.
M.El-
228 — ÆGIR