Ægir - 01.07.1982, Qupperneq 19

^uðni Þorsteinsson:
Inngangur
0g ?ð^kur athygli, hversu lítið er skrifað um víra
Ástrpjv einungis við um okkar móðurmál.
s°kna 311 61 ^yrst °8 fremst su> ad mJög fáar rann-
l6ga st°fnanir sinna rannsóknum á vírum, senni-
sijj<rVe8na Þess að mjög sterklegan útbúnað þarf til
lej^ea rannsókna. Einnig kemur þar til, að fram-
Ur sjálfir rannsaka sína víra mjög gaum-
aðra S§a’ encta er Það nauðsynlegra en við ýmsa
rann V°ru at öryggisástæðum. Að sjálfsögðu eru
sóknir Kmr ^ramtetðandans ekkert verri en rann-
niðu annarra en óhægt er þó um vik að birta
slíktrStÖÖUrnar opiaberlega, þar sem litið yrði á
frá fSem au8iýsingu. Til eru þó ýmsir bæklingar
á þess mleiðendunum, sem skýra frá rannsóknum
k°ma , ,SVldl °8 er astlunin með þessari grein að
Tekið únU nelsta sem t>ar er að finna á framfæri.
frarni S al tram, að hvorki bæklingarnir né heldur
taliSt h endurnir verða nefndir, þar sem slikt gæti
ulbúin auglýsing.
ninleiðsla og samsetning
fyrstamleiðsla viranna fer fram á þann hátt, að
þeim j6fru einstakir vírþræðir framleiddir og er
yrstu vafið upp á stór kefli og er hver þráð-
ur sér á kefli. Næst er þráðunum síðan snúið
saman í þátt og þáttunum er síðan vafið utan um
merg, (sem bæði getur verið úr tógi eða vírþætti).
Áður en þráðunum er snúið saman í þátt, eru þeir
yfirleitt beygðir í endanlegt form til þess að vírinn
snúi ekki ofan af sér, þegar hann er tekinn í sund-
ur. Einnig er vírinn ryðvarinn um leið og fram-
leiðslan fer fram, bæði með því að maka feiti á
hvern þátt og einkum þó merginn, og einnig er vír-
inn oft sinkhúðaður og á það einkum við um víra,
sem notaðir eru í sjó og vatni. Á 1. mynd er útlit
vírsins sýnt með nöfnum á einstökum hlutum
hans.
Gerð vírsins getur verið margs konar. Langoft-
ast eru þættirnir 6 en misjafnlega margir þræðir
eru í hverjum þætti. Ef þræðirnir eru 19 er vírinn
táknaður 6x19, sem þýðir, að þættirnir séu 6 og
hver þeirra sé úr 19 þráðum. Oft er gerð grein fyrir
því, hvernig þræðirnir liggja í þáttunum. 6x19 vír-
inn getur verið samsettur 6x19 (9/9/1), sem þýðir
að í ysta lagi hvers þáttar séu 9 þræðir, aðrir 9 en
grennri þræðir þar undir og loks einn þráður innst,
sem er mergur þáttarins. Óþarft ætti að vera að
rekja fleiri dæmi en auðvelt ætti að vera að átta sig
á þessu með þvi að rýna í 2. mynd, sem sýnir 12
gerðir víra, sem nokkuð eiga eftir að koma við
sögu. í myndatextanum koma fyrir ýmis heiti, sem
rétt er að skýra áður en lengra er haldið.
Talað er um, að vírarnir séu jafnlagðir (equal
lay) eða krosslagðir (cross lay). Þegar vírar eru
jafnlagðir snertast einstök lög þráða hvers þáttar
eftir endilöngu, eins og nánar er sýnt á 3. mynd.
Þegar vírarnir eru krosslagðir snertast einstakir
þræðir hvers lags þáttarins með ákveðnu millibili,
eins og nánar er sýnt á 4. mynd.
Vírar nr. 1—8 á 2. mynd hafa það sameiginlegt
að vera samsettir úr aðeins einu lagi af þáttum.
ÆGIR —355