Ægir - 01.12.1982, Blaðsíða 13

þeim tíma, þegar ástand hennar er slíkt, að hún er
ill nothæf til að framleiða góða og seljanlega vöru.
Mikinn hluta þess vanda sem við blasir í sjávar-
útvegi og öðrum atvinnugreinum, má samt rekja til
þróunar efnahagsmála hér innanlands undanfarin
mörg ár, hátt verðbólgustig sem að miklum hluta
stafar af því verð- og kauptryggingakerfi sem við
höfum fjötrað okkur í. Við erum búin að loka
okkur inni í vitahring, sem við verðum að komast
út úr, ef vel á að fara og ef við eigum að ná valdi og
tökum á þessu sjálfskaparvíti, sem stefnir okkur í
vaxandi óefni. Taprekstur sjávarútvegsfyrirtækja
hefur verið geigvænlegur. Ráðstafanir þær, sem
gerðar voru í ágúst s.l. náðu of skammt. Stöðvun
veiðiflotans lýsti örvæntingu manna, sem sáu fram
á gjaldþrot með áframhaldandi taprekstri. Stjórn-
völd viðurkenna þessa staðreynd og leita leiða til
úrbóta. Gengisbreyting er nauðsynlegt bráða-
birgðaúrræði á meðan verðtryggð verðbólga geis-
ar, en er í sjálfu sér ekki varanlegt úrræði, þegar í
kjölfarið fylgja verðtryggðar hækkanir allra
kostnaðarliða atvinnurekstursins.
Því er oft haldið fram, að verðbólga sé betri en
atvinnuleysi, en eru þetta valkostir? Ég held ekki.
Ástæðan er einfaldlega sú, að ástand eins og það
sem hér hefur ríkt undanfarið, og ef ekki finns bót
á, mun óhjákvæmilega leiða til stöðvunar atvinnu-
reksturs og þar með til atvinnuleysis. Þjóðarfram-
leiðsla og þjóðartekjur hafa minnkað á þessu ári
og útlit er fyrir að svo haldi áfram á næsta ári
a.m.k. Þetta þýðir í raun lakari lífskjör allra þegna
þjóðfélagsins. Á þessu ráðum við ekki bót með því
að krefjast fleiri en smærri króna í launaumslögin.
Ég hefi dregið upp alldökka mynd af ástandinu,
en sennilega ekki dekkri en ástæða er til. Blikur eru
á lofti á erlendum mörkuðum vegna óhagstæðrar
efnahagsþróunar þar. Þeim erfiðleikum munum
við eiga þeim mun erfiðar að mæta sem meira ólag
ríkir i okkar eigin húsi.
Þessi mál verða mjög til umræðu á þessu þingi.
Til lausnar vandans verða allir að taka höndum
saman, stjórnvöld, atvinnurekendur og launþegar.
Ég ber fram þá ósk, að í umfjöllun okkar á
þessu þingi, berum við gæfu til að leggja okkar að
mörkum til að leita leiða, sem að gagni mega komi
í þessu efni.
Undirstaðan er traust, gjöful fiskimið og aðrar
náttúruauðlindir. Byggingin er hinsvegar ótraust
og þarf að styrkja.
41. Fiskiþing er sett.
0-
Avarp
Steingríms Hermannssonar
sj ávarútvegsráðherra
Fiskimálastjóri, góðir
fulltrúar á Fiskiþingi og
gestir.
Ég þigg með ánægju
boð fiskimálastjóra að
ávarpa ykkur. Þetta
Fiskiþing kemur saman
við töluvert aðrar að-
stæður heldur en voru
þegar ég ávarpaði ykkur i
fyrra. Að vísu hafði þá
borið á nokkrum afla-
bresti á loðnuveiðum en ekki reynt á það til fulln-
ustu, fyrr en nokkru síðar. Ég hygg að á því þingi
hafi engan grunað, að aflabresturinn yrði svo mik-
ill sem raun ber vitni, engin loðnuveiði á þessu ári,
né að þorskafli yrði líklega 80—90 þús. lestum
minni heldur en ráð var fyrir gert. Við getum því
tekið undir það sem kom fram hjá fiskimálastjóra,
að tímar eru alvarlegir, og ekki aðeins fyrir íslensk-
an sjávarútveg, heldur einnig fyrir íslenskt þjóðar-
bú, því svo nátengt er þetta tvennt, íslenskur sjáv-
arútvegur og íslenskt þjóðarbú.
Ég þarf ekki að rekja hér þær aðgerðir, sem til
var gripið til þess að ekki stöðvuðust veiðar. Ég vil
hins vegar nefna, að nú eru framundan ákvarðanir
til að tryggja að útgerð haldi áfram. Á sjávarútvegi
munum við byggja enn um langan aldur, íslend-
ingar. Verður því ekki hjá því komist að tryggja
bæði útgerð og fiskvinnslu sæmilegan rekstrar-
grundvöll. Viðræður við hagsmunaaðila eru að
hefjast þessa dagana. Það er ekki rétt hjá mér að
spá allt of miklu um það, sem þar verður ákveðið,
eða stjórnvöld grípa síðar til. Hins vegar þlasir sú
mynd við, að afli hefur dregist saman og verðmæti
sjávarafurða munu að öllum líkindum dragast
saman u.þ.b. 16% frá því í fyrra. Það er að vísu
rétt að þetta er ekki meiri samdráttur en svo að afli
á botnfiskveiðum er svipaður og árin 1978 og 1979.
En menn verða hins vegar að gæta þess, að verð-
ÆGIR —621