Ægir - 01.03.1985, Side 38

Bernhard Petersen:
Lýsismarkaðurinn
1984
Þorskalýsi:
Á árinu 1984 varð þorskalýsis-
framleiðslan 2250 tonn, árið
1983 var hún 2853 tonn og 4280
tonn árið 1982. Hefur hún því
dregist saman um 47,4% á tveim
árum. Þorskalýsisframleiðsla frá
stríðslokum hefur verið sem hér
segir:
Ar Tonn: Ár Tonn:
1945 5.820 1965 7.602
1946 6.445 1966 6.457
1947 7.481 1967 4.530
1948 9.098 1968 4.575
1949 8.370 1969 4.564
1950 6.659 1970 5.403
1951 7.375 1971 4.216
1952 10.846 1972 4.666
1953 11.378 1973 4.102
1954 10.404 1974 3.936
1955 10.778 1975 3.949
1956 11.015 1976 3.300
1957 9.320 1977 2.900
1958 9.819 1978 2.726
1959 10.246 1979 3.287
1960 10.508 1980 3.722
1961 6.948 1981 4.068
1962 7.311 1982 4.280
1963 7.753 1983 2.853
1964 10.270 1984 2.250
Samdrátturinn s.l. tvö ár á að
mestu rætur sínar að rekja til
minni þorskafla. Bátaafli dróst
saman um 40% á þessu tímabili,
úr 213 þús. tonnum árið 1982 í
128 þús. tonn árið 1984. Þorsk-
afli togara minnkaði þó ekki
nema um 13,1% á þessum tíma,
en það hefur ekki áhrif á lýsis-
framleiðsluna, þvíaðallri lifurer
þar fleygt, svo sem kunnugt er.
Að nokkru leyti má svo kenna um
hlutfallslega lækkandi hráefn-
isverði, sem hefur valdið því, að
nokkrar af minni lifrarbræðsl-
unum hafa hætt framleiðslu. Af
þeim sökum hefur”lifur verið
brædd sem fiskúrgangur og lýsið
blandast búklýsi.
Verð á meðalalýsi í Banda-
ríkjadollurum hélt áfram að
lækka í samræmi við hækkun
dollarans, og árið 1984 hafði
verðið í Bandaríkjunum lækkað
um rúmlega 40% frá miðju ári
1980. Umreiknað í norskar
krónur er verðið það sama bæði
árin, en Norðmenn eru helstu
keppinautar okkar á þessum
markaði. Kostnaður innanlands
hefur aukist mun meira en sem
nemur hækkun norsku krón-
unnar gagnvart þeirri íslensku, og
hefur það leitt til lægra hráefn-
isverðs.
Á árinu voru gerðar tilraunir
með að melta lifur með maura-
sýru um borð í togara. Lifrin var
síðan skilin í landi nokkrum
vikum seinna. Tilraunin leiddi í
Ijós, að unnt er að framleiða gott
meðalalýsi á þennan hátt, en
kostnaður er of mikill, miðað við
það lýsisverð sem nú erfáanleg1'
A vítamín innihald lýsisins vat
minna á árinu 1984 en um lang1
árabil. Sérstaklega á þetta þó við
um Norðurlandslýsi. í einu sýnl
af lýsi þaðan mældust 250 ein'
ingar í grammi (bein mæling)'
sem er það lægsta sem menn
muna s.l. 50 ár.
Þorskalýsi var selt til 41 lands
og eru stærstu kaupendurnir:
Fóöur-
Meðalalýsi: tonn lýsi tonF
Bretland 709 Noregur 503
V-Þýzkaland 236 Frakkland 191
Kólombía 209 Bretland 142
Singapore 178
Bandaríkin 153
Samtals voru flutt út 3.322
tonn af þorskalýsi á árinu 1984,
en 181 tonn voru seld innan'
lands. Eins og sjá má hafa verið
seld 1253 tonn umfram fram'
leiðsluna, og hefur svo verið tv°
ár í röð. Birgðir voru því um s.-l-
áramót í lágmarki, en það, ásam<
fréttum af minni þorskveiði 1
byrjun vertíðar í Noregi, glæð'r
vonir um hagstæðara markaðs-
verð á þessu ári.
Búklýsi:
Þrennt einkennandi búklý5'
ismarkaðinn 1984 öðru fremur:
1) Stóraukið framboð af búklý5'
2) Mikill verðmunur á lýsi
jurtaolíum
3) Lækkandi gengi Evrópugjal^'
miðla gagnvartdollar.
Ársframleiðsla á búklýsi 1
heiminum nam um 1.400 þó5'
und tonnum árið 1984, en var on1
1.200 þúsund tonn árið 1983
1.300 þúsund tonn árið 1982'
Framboðið jókst því um 200.00°
tonn milli ára, og varð þrýstingur'
inn mestur á markaðinn frá vof'
mánuðum þar til síðla hausts-
86-ÆGIR