Ægir - 01.02.1986, Qupperneq 27

Ásgeir Jakobsson:
Nokkrir staksteinar á 75 ára ferli
Fiskifélags íslands
1883 Ritgerð síra Þorkels prests
á Reynivöllum í Kjós um félags-
stofnun í líkingu við það, sem
Fiskifélag íslands varð síðar.
1904 Umræður um stofnun
landsfélags í fiskveiði- og útgerðar-
málum hefjast. Sendiför Matthías-
ar Þórðarsonar út til Noregs
haustið 1904.
1905 Matthías kemur heim í
febrúar með skýrslu til stjórnar-
'nnar og fer þá um borð í varð-
skipið, sem leiðsögumaður. Þar
er þá yfirforingi G. Schack og
hann verður harður áróðurs-
maður við ráðamenn um stofnun
sjóðs til styrktar sjávarútvegi og til
stofnunar landsfélags í fiskveiði-
°8 útgerðarmálum. Matthías hóf
ótgáfu Ægis í júlí og birti þar
skýrslu um styrkveitingar Norð-
manna til sjávarútvegs. Valtýr
Guðmundsson, 2. þingm. Gull-
bringu- og Kjósarsýslu leggur í
sama mánuði, júlí, fram frum-
varp sitt um stofnun Fiskveiða-
sjóðs og þar er í 4. grein gert ráð
fyrir stofnun landsfélags í fisk-
veiði- og sjávarútvegsmálum.
1907 Ff. Amundsen verður yfir-
foringi á íslands Falck og rekur
mikinn áróður fyrir stofnun slíks
landsfélags.
1908 Tryggvi Gunnarsson hefur
í ársbyrjun forgöngu um fund til
undirbúnings stofnunar slíks
fólags. Bjarni Sæmundsson tekur
saman lög fyrir félagið og sníður
þau eftir lögum samskonar félags
í Noregi.
1910 Forystumenn Sjálfstæðis-
flokksins fyrri og þar fremstir
þingmenn Reykvíkinga dr. Jón
Þorkelsson og Magnús Th.S.
Blöndahl gangast fyrir nefndar-
stofnun og eru þá í þeirri nefnd
einnig menn úr Heimastjórnar-
flokknum og varð sú nefnd til
þess að haldinn var undirbún-
ingsfundur að stofnun landsfélags
í fiskveiði og útgerð.
1911 7. febrúar átti að halda
stofnfund félagsins, en ágrein-
ingur varð um ýmis atriði.
Tryggvi Gunnarsson forðar því að
félagið var látið heita: „Félag til
eflingar íslenzkum fiskveiðum."
20. febrúar. Stofnfundur Fiski-
félags íslands. Jens prófastur í
Görðum á Álftanesi gaf því þetta
nafn. Lög félagsins urðu þau
sömu og Bjarni Sæmundsson
hafði tekið saman 1908, nema
gerðar nokkrar breytingar til lík-
ingar við lög Búnaðarfélags
íslands.
23. nóvember. Fyrsti stjórnar-
fundur eftir stofnfund og hefur
valdið þeim drætti skútuhaldið á
þessum árum, þar sem margir
fiskifélagsmenn voru skútuskip-
stjórar.
1. desember. Sent út ávarp til
landsmanna og hvatt til stofnunar
deilda úti um land.
1912 Fiskifélagið endurvekur
Ægi, sem hafði hætt að koma út í
júlí 1909, og var þannig „dauð-
ur" í tvö og hálft ár. Ritstjóri var
sá sami og fyrr, Matthías Þórðar-
son. Steinolíumál hefjast á þessu
ári, en þau mál urðu stjórninni
erfið. Vélbátarnír brenndu stein-
olíu og danskt félag einokaði
olíusöluna og seldi of dýrt að
menn töldu og það varð fyrsta
verkefni Fiskifélagsins að reyna
að ráða bót á því og félagið
hleypti sér þá í vandræði með að
panta olíufarm frá Ameríku, en
vegna skilmála, sem félaginu
voru settir fyrir styrk til kaupanna
af stjórnvöldum. Félagið mátti
hvorki lækka olíuna né lána
hana, en hvorttveggja gátu þeir,
sem kepptu við félagið um olíu-
söluna og sat félagið uppi með
megnið af sinni olíu framá árið
1916 en því mun hafa tekizt samt
að halda niðri olíuverðinu með
því að eiga birgðir til að selja, ef
olíuverð hækkaði.
1913 30. júní. Fyrsta Fiskiþing
haldið. Strax í upphafi var svo ráð
fyrir gert af Fiskifélagsmönnum
að halda Fiskiþing á líkum tíma
og Alþingi, þannig gæfist félag-
inu bezt tækifæri til að hafa áhrif
á gang sjávarútvegsmála á
Alþingi. Fiskiþing var því haldið
annað hvort ár meðan svo var um
Alþingi og raunar miklu lengur.
1914 \ ársbyrjun hófust störf
erindreka en þeir voru fyrstu
ÆGIR - 87