Ægir

Årgang

Ægir - 01.04.1989, Side 16

Ægir - 01.04.1989, Side 16
180 ÆGIR 4/89 Guðmundur H. Garðarsson: Hradfrystiiðnaðurinn árið 1988 að er með hraðfrystiiðnað- inn eins og allan annan þróaðan iðnað, að hann á sér alllangan aðdraganda áður en starfsemin nær þeim árangri sem að er stefnt. Samstilling fram- leiðslu og markaðs er flókinn vefur, sem krefst hugvits og þekk- ingar, samfara áræðni og dugnaði, ef vel á til að takast í framleiðslu og sölu gæðavöru. Upphaf þess samspils er við veiðarnar úti fyrir ströndum íslands. Lokaþátturinn er fiskréttirnir á þorði neytenda allt austur í Japan eða vestur í Banda- ríkjunum. íslenskur hraðfrystiiðn- aður hefur viðhaft háþróaða fram- leiðslu- og sölutækni við útfærslu þessara mála heima fyrir og er- lendis í áratugi. Góður árangur hefur birst í góðum kjörum íslensku þjóðarinnar. En því miður hefur skilningur oft ekki verið sem skylcli á íslandi á samhengi þess- ara mála. Óbilgjarnar kröfur á hendur hraðfrystiiðnaðinum inn- anlands og miskunnarlaus sam- keppni erlendis hefur oft valdið miklum búsifjum. Þetta hefur illu heilli verið að gerast á sl. 2 árum. Árið 1987 byrjaði mjög vel hvað sölu- og markaðaðstæður áhrærði, en er leið að áramótum 1987/88 fór að gæta söluerfiðleika á þýðingarmesta markaðnum fyrir frystar sjávarafurðir í Bandaríkjun- um. Lyktaði þessari þróun svo að vorið 1988 varð verðhrun á mark- aðnum með þar af leiðandi stór- töpum hjá seljendum á bandaríska markaðnum, þ. á m. íslenskum fyrirtækjum. Á sama tíma hafði allur tilkostnaður við framleiðsl- una á Islandi stóraukist. Þrátt fyrir nokkrar leiðréttingar á gengi íslensku krónunnar gagnvart helstu erlendum gjaldmiðlum dugði það ekki til að tryggja rekstrarstöðu frystihúsanna. Var því svo komið undir lok ársins 1988, að hraðfrystiiðnaðurinn var að hruni kominn og enn er ekki séð fyrir um örlög hans. Af hálfu opinberra aðila hefur verið gripið til kreppuráðstafanna, skuldbreyt- inga og eignahaldsbreytinga hjá ákveðnum fyrirtækjum, en í því felast ekki grundvallarráðstafanir til að koma hraðfrystiiðnaðinum á réttan kjöl. Það er í Ijósi þessa bakgrunns, sem litið verður á stöðu hraðfrystiiðnaðarins 1988. 1. Nýting aflans í frystingu Árið 1988 var afli þorskfiskteg- unda 622.012 smálestir, sem var 35,9% af heildaraflanum. Af þessum afla fóru 320.603 smá- lestir eða 51,5% í frystingu. Er það nokkur aukning í hlutdeild upp úr lægðinni, sem var árið 1987, þegar hlutdeild frystingarinnar í nýtingu þorskfiskaflans fór niður í 45,6%. I 1. töflu sést hlutdeild frystingar í nýtingu þorskfisktegunda sl. 3 ár. I töflunni sést m.a., að heildar- magn í frystingu árið 1988 var Ft svipað því, sem var árið 1986. litið er á einstakar fisktegund'r sést, að 160.471 smálest af Þor5J fór í frystingu. Var um 15,6° aukningu að ræða frá árinu undan. Þá var nokkur magnaukn ing í ýsu en hlutdeild frystingar , nýtingu ýsuaflans langt undir sem var 1986 og á næstu árum Þ‘ir á undan. Árið 1988 vógu ufsi karfi þyngra í frystingunni. Þessar riö af' breytingar síðustu árin hafa vel frystihúsum óhagstæðar komulega. - Veik staða frystihúsanna liðnum árum hefur veikt san1 keppnisstöðu þeirra í öflun nau synlegs hráefnis. Þar af leiðan hefur hlutdeild þeirra í nýtu’Ó verðmætra fisktegunda eins ^ þorsks og ýsu farið minnkandi ^ frá ári. Framleiðslugeta og nV fjárfestingar í frystihúsum hefur því ekki verið sem skyldi. H LG fallslega meira hefur verið fryst^_ svo nefndum ódýrari fisktegu11 um, ufsa, karfa, grálúðu o.þd1- heilfryst, einkum um borð í nV togurum. Vinnsluvirði ÞeSS . afurða er ekki eins mikið vinnsluvirði þorsk- og ýsufk1 Heildartekjur vegna afla sem ,er^ frystingu er því minni, atvinnu lægra og afkoman lakari. . Árið 1988 var heildarafli þe'r ^ flatfisktegunda sem skipta n1‘. fyrir frystinguna, þ.e. lúða, t> lúða og skarkoli, 64.596 smáleS 1 Skipting hans sést á 2. töflu-

x

Ægir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.