Ægir - 01.08.1989, Blaðsíða 16

412
ÆGIR
8/89
og líka þótt algert frjálsræði hefði
verið við lýði. Vafalaust hafa
landshlutar farið misjafnlega út úr
fyrstu úthlutun aflamarks, vegna
viðmiðana sem notaðar voru. Það
hefur þó örugglega lítil áhrif haft
á, hvernig flutningar útgerðar milli
landshluta hafa þróast.
Margir hafa bent á, að frelsi til
útgerðar getur verið meira innan
kvótakerfisins en nokkurs þess
stjórnunarapparats sem fundið
hefur verið upp til stýringar veiða.
Ef öll útgerð er sett undir sömu
reglur, geta útgerðarmenn aflað
að vild, svo framarlega sem þeir
greiða fyrir þann viðbótarafla sem
þeir telja sig þurfa. Það er enginn
grundvallarmunur á útgerð skipa
og hverju öðru framleiðslu fyrir-
tæki sem á hráefnisnámu og vélar
til að framleiða vörur úr hráefn-
inu. Báðir aðilar verða gera upp
við sig sama dæmið. Hvort á að
framleiða vöru eða selja hráefnið
óunnið?
Ef aðgangur að auðlindum hafs-
ins er mismunandi eftir landshlut-
um, þá liggur sá mismunur í skipt-
ingu í suður- og norðursvæði.
Þegar litið er á þá landshluta sem
REYTINGUR
Skipadeild Sambandsins
gefur fiskútflytjendum
nýjan valkost
Skipadeild Sambandsins hefur
tekið upp þá nýbreytni að sigla
beint til Bremerhaven. Frá og með
29. ágúst hefjast siglingar á leið-
inni Reykjavík - Vestmannaeyjar
- Bremerhaven og gefst útflytj-
endum á ferskum fiski kostur á að
koma fiskinum þriggja til fjögurra
daga gömlum á markað í Bremer-
haven.
Leiguskip Sambandsins, Árfell,
verður á þessarri „rútu" frá og með
helst telja sig fara halloka undir
þessu kerfi, þ.e.a.s. svæðið frá
Malarrifi að Hornbjargi, þá er
Breiðafjörður á suðursvæði og
Vestfirðir á norðursvæði, þannig
að ekki getur svæðaskiptingin skýrt
slæmt hlutskipti beggja. Sama er
hvaða samanburður er gerður,
hvort heldur er á stöðum milli
þessara svæða eða innan svæð-
anna. Gengi sjávarútvegs ein-
stakra staða er með öllum hætti.
Hvernig sem þessir aðilar reyna að
varpa ábyrgð slæms gengis á kvót-
akerfið, finnast ekki rök sem styðja
þær staðhæfingar. Hvaða stigs-
munur er á möguleikum staða á
Vestfjörðum og t.a.m. Skaga-
strandar til velgegni innan kvóta-
kerfisins? Annað: hvaða ástæða
liggur að baki því að Vestmanna-
eyingar spjara sig vel undir þessu
kerfi, en að sama skapi virðast Eyr-
arbakki og Stokkseyri fara halloka?
Hversvegna fer hlutdeild Hafnfirð-
inga í heildarafla vaxandi, meðan
Reykjavík tapar hlutdeild? Sitja
Siglfirðingar og Akureyringar ekki
við sama borð hvað kvótakerfið
snertir? Hversvegna vinnur Grinda-
vík á sem mikilvægur útgerðar-
staður, en Keflavík tapar að sama
skapi?
Ástæður velgegni eins lands-
hluta á kostnað annars hvað
varðar afla, eru vafalaust þær
sömu og áður. Þ.e.a.s. hvernig
fiskur gefst á staðbundnum
miðum, hvernig verðþróun teg-
unda er, hvernig mönnum gengur
að laga sig að breyttum aðstæðum
og hve gott er að reka fyrirtæki a
stöðunum m.t.t. vinnuafls og
þjónustu af öllu tagi.
í seinni hluta greinarinnar voru
dregnar fram mest áberandi breyt-
ingar á ráðstöfun aflans frá skipum
og á þróun afla helstu fisktegunda.
Sennilegra er að þarna sé að leita
skýringa á velgegni í útgerð heldur
en að einblína stöðugt á stjórnkerfi
veiðanna. Ef að þessu viðbættu
væri gerð almennileg athugun a
mismunandi kostnaðarliðum
heimila og fyrirtækja á þessum
stöðum og hvernig að almanna-
þjónustu og samgöngum er staðið,
þá fengjust raunverulegar orsakir
fyrir þessum breytingum.
29. ágúst og á hálfsmánaðar fresti
þaðan í frá. Farið verður frá
Reykjavík annanhvern þriðjudag
og frá Vestmannaeyjum annan-
hvern miðvikudag. Komið er til
Bremerhaven á sunnudag, þannig
að Vestmannaeyingar geta komið
fiskinum þriggja til fjögurra daga
gömlum á markaðinn í Bremer-
haven.
Nú er svo komið að flestir helstu
ferskfiskmarkaðir V-Evrópu eru
komnir inn í samgöngukerfi okkar
á þann hátt sem best verður á
kosið. Þegar til lengdar lætur og ef
svo fer sem flestir óska að fiski-
skipaflotinn nái heppilegri stærð,
mun sá kostnaður sem í því er
fólginn að láta fiskiskip sigla með
aflann, valda því að siglingar t'iski-
skipa leggist af. Augljóslega
ódýrara fyrir þjóðarbúið að senda
flutningaskip með 1.000 lesta fis
farm í gámum út, en að firnn1
veiðiskip, sem hvert um sig kosta
jafnmikið og flutningaskipið, s'S 1
út með sama magn. FlutninS3
skipið er sennilega að auki ódýr
ara í rekstri á dag, en meðaltogar'
og tekur að jafnaði farm bá a
leiðir. Því er hér um lofsvert frann
tak að ræða hjá Skipadeild San1
bandsins og verður vonanjr_
öðrum skipafélögum til
myndar um bætta þjónustu v
sjávarútveginn.