Ægir - 01.04.1992, Síða 6

166
ÆGIR
4/92
• Sjávarútvegurinn 1991 • Sjávarútvegurinn 1991 •
Guðmundur H. Garðarsson:
Hraðfrystiiðnaðurinn
árið 1991
Árið 1991 var mesta fram-
leiðsluár í sögu hraðfrystingar
sjávarafurða á íslandi. Þótt ekki
liggi fyrir nákvæmar framleiðslu-
tölur út allt árið, nema hjá Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsananna
(S.H.) og íslenskum sjávarafurð-
um hf. (SÍS), kemur glöggt fram í
útflutningstölum hvernig þessi
þróun var árið 1991.
Árið 1991 var heildarútflutning-
ur frystra sjávarafurða frá Islandi
193.970 smálestir, að verðmæti
kr. 44.024 miljónir. Frá árinu á
undan jókst magnið um 4.264
smálestir og 2.25%. Verðmætið
hækkaði um kr. 6.424 miljónir
eða 17.1%. Frystar sjávarafurðir
voru 48.1% af heiIdarútflutningi
landsmanna árið 1991. Árið 1990
var hlutdeildin 40.6%.
Framleiðslan
Þegar þessi grein er rituð um
mánaðamótin apríl/maí liggja að-
eins fyrir nákvæmar heildarafla-
tölur,árið 1991 eftir tegundum, en
tölur lágu fyrir yfir nýtingu aflans
eftir helstu vinnslugreinum fyrir
10 fyrstu mánuði ársins.
Upplýsingar um framleiðslu að-
ila innan S.H. og Í.S. fyrir allt árið
1991 voru hins vegar fyrir hendi.
Þar sem þessir aðilar eru með um
70% útflutnings verður nokkuð
greint frá frystingunni hjá þeim
þar sem það gefur góða vísbend-
ingu um þróun þessara mála.
Áður skal vikið nokkuð að því
hvernig hlutdeild frystingarinnar í
nýtingu aflans var háttað árið
1991 (jan.-okt.). Af svonefndum
þorskfiskum (þorskur, ýsa, lýsa,
ufsi, langa, blálanga, keila, stein-
bítur og karfi) fóru 311.138 eða
59.2% í frystingu árið 1991, en
293.955 smál. eða 55.6% árið á
undan. Árið 1989 var hlutdeildin
aðeins 50.9%. Vægi frystingarinn-
ar hefur aftur aukist. Má fyrst og
1. tafla
Nýting aflans í frystingu
(jan.-okt.) 1991 - helstu hugmyndir (í smálestum)
Samtals Þar af: Landfryst Sjófryst
Þorskur 143.000 106.396 36.604
Ýsa 25.081 20.448 4.633
Karfi 55.395 41.376 14.019
Ufsi 70.065 53.802 16.263
Crálúða 29.757 11.591 18.166
fremst rekja það til aukinnar fryst'
ingar um borð í frystitogurum sem
voru 21 talsins í árslok 1991- ^
heildarafla árið 1991 (jan.-okt-1
fóru 411.129 smálestir eða 48.10/0
í frystingu. Þar at' fóru 298.836
smál. eða 72.7% í landfrystingu
en 112.293 smál. eða 27.3% var
fryst um borð (sjófryst). Skipt'nS
nokkurra þýðingarmikilla fiskteg'
unda milli land- og sjófrystingar
1991 (jan.-okt.) var eins og segir 1
1. töflu.
2. tafla
Hlutdeild
land- og sjófrystingar í þessum
þýðingarmiklu tegundum í heildar-
frystingu var sem hér segir (%):
Landfryst sjófryfj.
Þorskur 74.4 25.6
Ýsa 81.5 18.5
Kadi 74.7 25.3
Ufsi 76.8 23-2
Grálúða 38.9 61-0
Af 2. töflu sést að fjórði hver
aorskur og karfi sem fóru í tryí^
ingu árið 1991 voru frystir u'
borð í frystitogurum; tæp^e^.
t’jórða hver ýsa og rúmlega fj°r
hver ufsi. Þá voru 10.245 smáles
ir eða 33.5% af heildarrækjuaf ^
anum (jan.-okt. 1991), sem va
30.558 smálestir, fryst um botð-
Fjölgun frystitogara og aLl^.
hlutdeild þeirra í aflanum (kv°