Tímarit lögfræðinga - 01.09.1952, Blaðsíða 24

144
Tlmarit lögjrœöinga
Það er Ijóst, að engir aðrir vandamenn en þeir, sem
nefndir hafa verið, eiga saksóknarrétt eftir 3. málsgr. 25.
gr. Mágsemdir veita því engan slíkan rétt. Tengdaforeldri
— tengdabörn, stjúpforeldri — stjúpbörn, mágar eða mág-
konur hafa hann því ekki. Ekki heldur afi, amma — barna-
börn. Hinsvegar er öllum, sem til einhvers flokksins í 3.
málsgr. 25. gr. verða taldir, veitt aðild. Faðir hefur því
réttinn eftir óskilgetið barn sitt og óskilgetið barn eftir
föður sinn. Maki, sem skilinn er að borði og sæng við maka
sirm, hefur réttinn, unz hjúskap er slitið að fullu. Það
skiptir og engu í þessu sambandi um börn innbyrðis, hvort
þau eru alsystkin eða hálfsystkin. Hálfsystkin geta neytt
réttarins við hlið alsystkina eða ein sér, ef alsystkin hirða
eigi að neyta hans. Alveg samskonar er um kjörbörn. 1 3.
málsgr. 25. gr. eru einungis nefndir ,,foreldrar“. Hinsvegar
eru ,,kjörbörn“ nefnd við hlið barna. Nú er lítið samræmi
í þvi að veita kjörbörnum saksóknarrétt fyrir ærumeið-
ingar um látið kjörforeldri, en kjörforeldri ekki fyrir æru-
meiðingar um látið kjörbarn, enda þótt foreldri þess eigi
líka réttinn, ef því er að skipta, því að lögum samkvæmt
eru nú svo náin bönd milli kjörforeldra og kjörbarna um
flest sem milli foreldra og barna almennt, sbr. 2. tölul. 36.
og 1. tölul. 125. gr. laga nr. 85/1936, 5. og 6. gr. laga nr.
87/1947, 3., 6., 7., 8. og 18. gr. laga nr. 42/1949 og 4. tölul.
89. gr. laga nr. 27/1951, og sýnist því líklegt, að kjörfor-
eldri verði talinn að þessu leyti sami réttur sem foreldri.
Vandamennirnir eru nefndir í röð í 3. málsgr. 25. gr.
(maki — foreldrar — börn — kjörbörn — systkin). Ber
þetta svo að skilja, að foreldri hafi réttinn að maka frá
gengnum, börn að foreldrum frá gengnum o. s. frv? Ef
svo væri, þá ætti dómstóll víst að vísa máli frá dómi, sbr. 46.
gr. eml. ef t. d. foreldri höfðaði mál, áður en sýnt væri,
hvort maki ins látna ætlaði að gera það, bróðir höfðaði
mál, meðan óvíst væri, hvort maki eða foreldri ætlaði að
gera það o. s. frv. Þetta væri mjög óhentug skipun, enda
gæti hún auðveldlega leitt til fyrningar saksóknarheimild-
arinnar, sbr. 1. tölul. 81. gr. hegnl. Löggjafinn varð auð-