Tímarit lögfræðinga - 01.09.1952, Blaðsíða 33

MeiGyröi og meiöyröamál.
153
verður talið, sleppur prentari o. s. frv., en annars elcki.
Gervinafn er ekki nægileg nafngi'eining, nema alkunnugt
sé, að höfundur notar það nafn við ritsmíðar sínar, t. d.
„Jón Trausti", er Guðmundur rithöfundur Magnússon not-
aði, og kann þó að mega um þetta deila. Ef inn nafn-
greindi höfundur neitar því, að hann hafi sett eða leyft að
setja nafn sitt undir blaðgrein eða á rit, þá mun ábyrgðar-
niaður blaðsins eða ritsins, sbr. 3. gr. tilsk. 9. maí 1855,
verða að sanna það, að nafn hans sé þar sett með vilja
hans, ef ábyrgðarmaðurinn vill mæla sig undan ábyrgð.
Nú staðhæfir höfundur, að ærumeiðingum hafi verið bætt
í ritsmíð hans án vilja síns, t. d. sett meiðandi fyrirsögn
yfir blaðgrein, og verður hann þá ekki gerður ábyrgur
fyrir slík innskot, nema ábyrgðarmaður sanni, að stað-
hæfing hans sé röng.1) Þó að sýnt væri, að inn nafngreindi
höfundur hefði ekki skrifað grein eða samið ritsmíð ann-
ars, þá mundi það ekki leysa hann undan ábyrgð, ef nafn
hans er notað með samþykki hans. Hver sjálfráða maður
sæmilega andlega heill getur sem sé gerzt almennur
ábyrgðarmaður að efni blaðs eða ritsmíðar, enda þótt hann
skrifi lítið eáa ekkert í það, og þess vegna getur líka hver
slíkur maður tekið með nægilegri nafngreiningu að sér
ábyrgð á tiltekinni grein og þar með gerzt réttur varnar-
aðili máls vegna ærumeiðinga í henni.
Með því að ábyrgð á prentuðu máli er bundin við alveg
ákveðna menn í ákveðinni röð, þá leiðir af því, að reglur
í'efsilaga um hlutdeild í brotum taka ekki til ábyrgðar á
prentuðu máli. Sá, sem ritar fyrir þann, sem nafngreinir
sig, setjari í prentsmiðju, starfsmenn veð prentvélar, bók-
bindari, sölumenn o. s. frv., verða þá engir varnaraðiljar að
dómsmáli vegna ærumeiðinga í blaði eða riti.
Síðan tilskipun 1855 kom út hafa verið fundnar fleiri
aðferðir til þess að margfalda skrifað mál en prent, svo
sem fjölritun og ljósmyndun. Tilskipunin tekur ekki til
þessara aðferða eftir orðum sínum. Fyrirtæki, sem þessar
J) Sbr. Dómasafn I. 307, Hrd. XIV. 16.