Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Side 34

96
Tímarit lögfrœOinga
skildu þeim e'ða tækju fyrir þeirra hönd okurvexti, þá
yrði þeim sennilega refsað svo sem þeir hefði gert slíka
löggerninga fyrir sjálfa sig. Sama mundi víst verða um
framkvæmdastjóra slíkra aðilja, t. d. bankastjóra, sem gcra
daglega löggerninga fyrir hönd þess aðilja, sem þeir eru
ráðnir hjá eða skipaðir. Sama mundi sjálfsagt og vera um
lögráðamenn ófjárráða manna og liklega aðra, sem fara
með málefni annarra aðilja í tiltekinni grein, t. d. verzlun-
arstjórar. Ilins vegar mundi naumast verða svo farið með
prókúrista, þó að hann hafi nokkuð almennt umboð til
meðferðar mála húsbónda síns. Hann yrði þá víst talinn
„milligöngumaður“ eftir 2. málsgr. 6. gr. okurl. Lögmað-
ur, sem annast eftir umboði fjárreiður tiltekins manns,
mundi hinsvegar tvímælalaust verða talinn „milligöngu-
maður", og hver sá annars, sem samkvæmt umboði annast
löggerning fyrir annars manns hönd. Þeir einir verða víst
nefndir „milligöngumenn", sem beinan þátt hafa átt í því,
að of háir vextir voru áskildir eða teknir, þ. e. starfa að
því að koma slíkum löggerningi á, enda getur slíkt orðið
nokkurt matsatriði hverju sinni. Þó að venjan sé, að „milli-
göngumaður" komi fram við löggerninginn fyrir hönd þess,
er lán vcitir, þá má hitt og vera, að „milligöngumaður"
komi fram fyrir hönd lántakanda, t. d. útvegi honum lán
með okurvöxtum, án þess að nokkurt slíkt samband sé milli
hans og lánveitanda. Slíkur milligöngumaður yrði þá víst
rcfsisekur eftir 2. málsgr. 6. gr. okurl. Ástæðan til þess, að
slíkir „milligöngumenn" eru gerðir refsisekir, er víst sú,
að svo kann að vera háttað, að þeir fái hluta af hinum of-
teknu vöxtum eða jafnvel veiti lán sjálfir, en láta það uppi,
að þeir komi fram fyrir annars hönd, og lántakandi hafi
ekki hugmynd um það, liver raunverulegur lánveitandi sé.
Og þá verður ekki unnt að halda sér til annars en „milli-
göngumannsins".
Þeir einu hlutdeildarmenn, sem nefndir eru í 2. málsgr.
6. gr. okurl., eru „milligöngumennirnir", svo sem skilja
verður það orð. Vitanlega girðir þetta ekki fyrir það, að
fleiri menn en einn geti orðið rcfsisekir um eitt og sama