Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Síða 41

Okur og skyld brot.
103
tryggni í ríkum mæli. En einfeldnin lýsir sér í því, að
aðili trúir og treystir sögusögnum kaupunautar síns og
lætur því leiðast til löggerninga, sem honurn eru óhag-
kvæmir. Einfeldnin þarf alls ekki að vera almenn. Hún
getur verið á einungis einstöku sviði eða einstökum svið-
um. A getur verið góður fræðimaður, og engum tjáir að
reyna til þess að prakka inn á hann bókum eða handritum.
En liann er ef til vill hreint barn, ef um hrossakaup eða
annað slíkt er að véla. Þar má ef til vill narra hann til
fráleitra ráðstafana.
c) Að nota sér fákunnáttu annars manns. Sennilega er
stundum torveldur greinarmunur á einfeldni og fákunn-
áttu. Það, sem A kallar fákunnáttu, kann B að kalla ein-
feldni. Fákunnáttuna verður auðvitað að miða við þau til-
teknu skipti, sem um er að véla. Aðili má vera fullfær til
þess að sjá fyrir ráði sínu almennt eða í tilteknum skipt-
um, þótt hann bresti mjög kunnáttu til skipta um tiltekin
verðmæti. A kann að vera vel heima í fiskverði og fisk-
gæðum, þó að hann hafi ekkert vit á bókum og láti því
leiðast til mjög óhagkvæmra bókakaupa.
d) Að nota sér léttúS annars manns. Léttúð mun það
fyrst og fremst vera nefnt, ef maður gerir löggerning,
enda þótt hann sjái eða ætti að sjá óhallkvæmi hans, enda
hafi engin nauður rekið hann til að gera löggerninginn
eða hann hafi að öllu athuguðu samt talið sér meiri hag
en óhag að því að gera hann. 1 öðru lagi lýsir léttúð sér
í því, ef maður kynnir sér eigi þau atriði, er hallkvæmi
löggernings veltur á, enda þótt hann eigi þess kost, eða
gerir samt löggerning, enda þótt hann eigi þess engan
kost. Fer það vitanlega eftir atvikum hverju sinni, hvað
kalla megi léttúð og hvað ekki. Það væri léttúð, ef A keypti
af óþekktum manni skartgrip, sem sagður er vera úr skýru
gulli, fyrir stórfé, án þess að láta kunnáttumann athuga
hann. Oft er það annars óvarlegt að treysta rannsólcnar-
laust sögusögn kaupunautar síns, en oft má kalla það eðli-
legt. Fer það eftir eðli viðskiptanna og eftir því, hver
kaupunautur aðilja er. Það mundi sennilega naumast hafa