Tímarit lögfræðinga - 01.01.1961, Page 54

skipan ákæruvaldsins sé til bóta. Um mál þetta má ann-
ars vísa til greinar hér fremst í heftinu, eftir Þórð Björns-
son sakadómara. Þá verður og að telja fjölgun sakadóm-
ara til bóta.
Hins vegar er þess ekki að dyljast, að með lögunum er
eklci hætt úr aðalgöllum á skipun ákæruvaldsins. Öll aðal-
rannsókn máls fer fram áður en mál er höfðað, eins og
áður var, og dómarinn starfar, enn sem fvrr, að ýmsu
leyti á vegum ákæruvaldsins og hefur beint ákæruvald
að nokkru. Aðalreglan er því ennþá sú, að ákæruvaldi
og dómsvaldi er mjög blandað saman, og mun það fátitt
ef ekki eins dæmi í nútímaréttarfari vestrænna þjóða.
Skipulagið hér er og til þess fallið, að skapa ýmis vafa-
mál um valdamörk hins formlega ákæruvalds annars
vegar og dómsvaldsins liins vegar, því að oft má um
það deila, livorl tiltekin athöfn dómara sé á sviði dóms-
valds eða ákæruvalds. Sérstaklega munu sakborningar
og almenningur yfirleitt eiga bágt með að átta sig á hvað
um er að ræða hverju sinni i þessum efnum. Um stjórn
einstakra þátta rannsóknar geta og ýmis vandamál skap-
azt. Saksóknari hefur, samkv. 7. gr. laganna almennt
ákvörðunarvald um rannsókn opinberra mála, vfirstjórn
liennar og eftirlit. Hann getur og gefið lögreglumönnum
fvrirmæli og leiðbeiningar um framkvæmd rannsóknar.
Með síðastnefnda ákvæðinu virðist saksóknara veitt heim-
ild til þess að gefa lögreglumönnum bein fyrirmæli um
einstök atriði rannsóknarinnar. Hins vegar haldast þau
ákvæði 32. gr. 1. nr. 27/1951 að sakadómari (yfirsaka-
dórnari) i Reykjavík fari með rannsókn opinberra mála
og stjórni þeim lögreglumönnum, sem rannsaka afbrot.
Annars staðar á landinu helzt sú skipan, að lögregluvald
og dómsvald er á sömu hendi. Utan Reykjavikur eru að
vísu allmikil vandkvæði á, að koma þessum málum i
viðunandi horf, en liér i Revkjavík hefði vissulega verið
fært að bæta meira um en gert var.
(Framh.)
48
Tímarif Iiicjfræfiinqa