Tímarit lögfræðinga - 20.12.1992, Blaðsíða 12

Hér eru gerðar ríkar kröfur um eftirlit og öryggisbúnað af hálfu vinnuveitanda,
eins og oft gerist í málum um vinnuslys.
H1967, 1163. Dyrapallur við veitingastað var talinn vanbúinn
Kvöld eitt hugðist Ö fara inn í veitingahús. Ö var ölvaður og synjaði dyravörðurinn M
honum inngöngu. Ö ýtti á M með öxlinni og ætlaði að ryðjast inn. Þá ýtti M honum frá
dyrunum með þeim afleiðingum, að Ö féll aftur fyrir sig af palli, sem var fyrir framan
útidyrnar, og niður tvö þrep þar fyrir neðan. Slasaðist Ö við þetta. Héraðsdómur, sem
auk löglærðs dómara var skipaður tveimur sérfróðum samdómendum, taldi með
hliðsjón af þeirri starfsemi, sem fram fórí húsinu, dyrapallinn „óeðlilega mjóan, þannig
að slysahætta geti stafað af“. Þá taldi dómurinn, að ekkert hefði verið því til fyrirstöðu
að hækka stéttina fyrir framan húsið, svo að þrepin væru óþörf. Hæstiréttur lagði til
grundvallar þetta álit héraðsdóms og svo þá niðurstöðu dómsins, að greindur vanbún-
aður dyrapallsins hefði verið samvaldur að slysinu. Hins vegar var talið, að meginorsök
slyssins hafi, auk óhappatilviljunar, verið ölvun Ö og háttsemi hans að öðru leyti. Var
eigandi veitingastaðarins dæmdur til að bæta Ö tjónið að 1/4 hluta. Einn dómari tók
ekki afstöðu til álitamálsins um vanbúnað, en taldi rétt að fella ábyrgð á veitingastaðinn
á grundvelli sakar M. í sératkvæði annars dómara segir, að dyrapallurinn sé 117 cm á
lengd frá steinvegg að pallbrún. Upp á pallinn séu aðeins tvö þrep, hvort um sig 18 cm á
hæð. Akvæði byggingarsamþykktar Reykjavíkur frá 1954, sem í gildi var, er atvik
málsins gerðust, eigi ekki við um dyrapall þennan. Breidd hans hafi verið meiri en
nauðsynlegt var samkvæmt byggingarsamþykkt, er gilti um dyrapalla á útitröppum,
þegar dómur var kveðinn upp. Einnig segir í sératkvæðinu, að eigi hafi verið leitt í ljós,
að frágangur dyrapalls eða trappa hafi verið óvenjulegur eða annars svo varhugaverð-
ur, að skaðabótaskyldu geti varðað fyrir veitingahúsið. Taldi þessi dómari rétt að
sýkna.
Eðlilegt er að krefjast þess, að þeir, sem reka veitingahús fyrir almenning, sjái
um að tröppur, stigar o.s.frv. sé gert þannig úr garði, að slysahætta sé sem
minnst. Hins vegar má spyrja hvaða rök séu til þess að gera svo ríkar kröfur um
umbúnað og hér eru gerðar. Hér er ekki um að ræða neina sérstaka hættu eða
hættuleg tæki. Jafnvel þeir dómarar Hæstaréttar, sem dæma áfall, virðast telja
að umbúnaður pallsins eigi óverulegan þátt í slysinu.
H1972, 798. Vinnupallur ekki fullfrágenginn
Hús var í smíðum fyrir þvottahúsið E. Tók trésmíðameistarinn K að sér smíði hússins.
S, sem var lærður járnsmiður, hafði umsjón með verkinu fyrir E. Auk umsjónarstarfa
greip S inn í ýmis önnur störf, svo sem handlöngun fyrir múrara, niðurrif steypumóta og
hreinsun mótatimburs. Starfsmenn K reistu vinnupall við húsið og var hluti hans ekki
að fullu frágenginn. Eitt sinn, er múrarar voru komnir til starfa við húsið, hófst S handa
um að ganga frá vinnupallinum, enda voru þá engir menn á vegum K á staðnum. S féll
af pallinum og slasaðist. Lagt var til grundvallar, að slysið hefði orðið við það að
þverband á pallinum, er S steig á, hafi sporðreist. K var talinn bera ábyrgð á hinum
ótrausta vinnupalli. Hins vegar var talið óvarlegt af S að grípa inn í verk, sem var á
starfssviði K. Jafnframt var litið til þess, að S hafði unnið óslitið við húsið nokkurn tíma
og hann átti að hafa umsjón með verkinu af hálfu E. Var K dæmt að greiða tjón S að
hálfu. Einn dómari taldi rétt að sýkna.
242