Ægir - 01.11.1995, Qupperneq 52

Ný sókn og úrelding
Endurnýjunarstefnu í stað
úreldingarstefnu
í síðasta tölublaði Ægis fjallaði ég um
erindi Einars Svanssonar, sem hann hélt
á aðalfundi Samtaka fiskvinnslustöðva
nú í haust, unt styrkjakerfi ESB og
Noregs í sjávarútvegi. Af þeirri umfjöll-
un er ljóst að urn leið og ríki Evrópu
úrelda skip og fiskvinnslu er unnið
markvisst að gífurlegri uppbyggingu og
endurnýjun á sama sviði. Við íslend-
ingar rekum á hinn bóginn beina úreld-
ingarstefnu og minnkum bæði flota og
fiskvinnslu, þar sem hérlendis sé um
svo mikla offjárfestingu að ræða. Við
virðumst vera alveg fastir hér innan 200
mílna og viljum ekki horfa víðar, eða
svo virðist vera af viðbrögðum margra
forystumanna í hagsmunasamtökum í
sjávarútvegi svo og stjórnvalda. Þeir
aðilar íslenskir sem hafa gert út skip á
úthafinu, þ.e. án veiðiheimilda innan
200 mílna hér við land, hafa víðast
mætt andstöðu og þeirra störf verið tor-
velduð meö ýmsu móti. Svipaða sögu
má segja af þeim skipum öðrum sem
stundað hafa veiðar utan landhelginnar
jafnt og innan. Þá hafa þessir aðilar
fengið á sig ræningjastimpil og þaðan af
verra vegna veiða úr stofnum sem ein-
hverjir telja vannýtta, en hafa ekki verið
rannsakaðir nægjanlega vel og því lítið
vitað um. Á sama tíma eru settar mjög
strangar reglur um endurnýjun fiski-
skipa, reglur sem eru miðaðar við veiðar
innan 200 mílna fiskveiðilögsögu við
ísland, og hundruðum milljóna er varið
í að greiða nýjustu og bestu fiskiskip
okkar niður svo hægt sé að selja þau úr
landi, til að efla enn frekar aðila sem
eru í beinni samkeppni við okkur.
Úreltur loðnufloti
Hér í blaðinu er grein um loðnuflot-
ann. í henni kemur fram ab meðalaldur
loðnuskipa er nær þrítugu. Að vísu hafa
flest skipanna gengið í gegnum miklar
lagfæringar og breytingar og má ætla að
aldur búnaðar sé að mebaltali helmingi
lægri en skrokksins. Það breytir hins
vegar ekki þeirri staðreynd að þessi floti
skipa er tæknilega úreltur og þarf ef vel
á ab vera að endurnýjast með tæknilega
betur búnum skipum svo og stærri skip-
um vegna breyttra og nýrra verkefna.
Vilji útgerðarmanna stendur til þess að
kaupa ný skip eða nýleg og/eða láta
smíba ný og fullkomin skip, en það er
ekki svo auðvelt. Vilji útgerð láta breyta
skipi sínu er það vissulega hægt, ef skip-
ið hefur haft veiðileyfi fyrir 1. janúar
1986, en ef ekki þarf að kaupa úreld-
ingu, tonn á móti tonni. Má ætla að til
slíkrar úreldingar verði útgerð að verja
50-100 millj. kr. á meðalloönuskip svo
það standist nútímakröfur og þá er allur
kostnaður við smíði eftir. Það hlýtur að
vera krafa útgerðarmanna að meðan
aflamarkskerfi er á öllum aðalnytjafisk-
stofnum okkar þá sé ekki einnig verið
að stjórna því á hvað stórum skipum sé
veitt. Þetta er líka mjög bagalegt þegar
haft er í huga að slíkar hömlur tak-
marka möguleika okkar til frekari veiba
á úthafinu.
Öflum okkur frekari veiðireynslu
Nú er mikið rætt um útrás Islendinga
í sjávarútvegi. Víða er borið niður, t.d. í
Rússlandi (Kamtsjatka), Afríku, Mib- og
Suður-Ameríku og vafalítið víðar. En lít-
ið hefur verib rætt um möguleika okkar
til veiða á alþjóölegum svæðum hér í
Norður-Atlantshafi. Hér eru víða mögu-
leikar sem ekki eru mikið kannaðir en
nokkrar þjóðir hafa stundað í kyrrþey.
Ákvæði úthafsveiðisamnings Samein-
uðu þjóðanna og hafréttarsáttmálinn
fara nú smám saman að loka þessum
möguleikum okkar og um leið erum við
íslendingar útilokabir frá veiðum á
stórum hafsvæðum sem eru hér rétt
utan okkar eigin lögsögu. Það er því ekki
seinna vænna að hefjast handa og afla
okkur veiðireynslu á þessum svæðum.
Útfararstofnun sjávarútvegsins
Það er bjargföst skobun mín að
breyta þurfi stefnu stjórnvalda úr sam-
dáttar- og úreldingarstefnu í endurnýj-
unar- og þróunarstefnu þar sem kann-
aðir verði meb opnum huga hvaða
möguleikar eru hér á nálægum haf-
svæðum og þangað send skip til könn-
unar og að vib öflum okkur reynslu
ábur en þessi svæði lokast. Þetta verður
ekki gert nema með sameiginlegum
sjóðum sjávarútvegsins og nefni ég þar
fyrstan Þróunarsjóð sjávarútvegsins. En
lögum og reglum þess sjóðs þarf að
breyta svo hann geti tekið á slíkum
verkefnum og standi undir nafni, en
verði ekki bara útfararstofnun sjávar-
útvegsins eins og hann er nú.
Bjarni Kr. Grímsson
Veiddi sjatdgæfa flugvél
Norskur rækjuskipstjóri fékk
sprengjuflugvél af gerðinni Skua
Blackburn í trollið á 350 metra dýpi í
Rombakfirði fyrir skömmu. Flugvélin
hafði legib þar síöan þýskir skutu
hana niður á stríðsárunum og var
furðu heilleg. Aðeins ein slík flugvél
er til í heilu lagi í heiminum og því
hefur fundurinn vakið athygli. Skip-
stjórinn, Tor Moe, lætur sér fátt um
finnast en bendir á að enginn vilji
bæta þær miklu skemmdir sem urðu
á rækjutrollinu á þessum flugvéla-
veiðum. (Fiskaren -október 1995)
Silikonbrjóst sem springa
Eitt af því sem köfurum getur
stafað hætta af eru aðskotahlutir í
líkamanum s.s. fyllingar úr silikoni.
Amerísk kona sem kafaði niður á 30
metra dýpi lenti í sjaldgæfa slysi ab
silikonfylling í brjósti hennar sprakk
þegar þrýstingurinn minnkaði.
Konan hlaut mikil meiðsli af ef ekki
varanleg örkuml.
° (Fiskaren - oktober 1995)
52 ÆGIR