Ægir - 01.01.1997, Blaðsíða 23

Þriðja málið sem kom á borð okkar
var svo breyting á lögum um Þróunar-
sjóð en þetta mál kom seint fram en
inn í það kom heimild til lántöku
vegna byggingar á nýju hafrannsókna-
skipi og síðan ákvæði um hvernig Þró-
unarsjóöurinn og þróunarsjóðsgjaldið
skuli deyja út þegar um áratugur verður
liðinn af næstu öld.
Þetta voru okkar megin þingmál en
síðan fengum við einnig til umsagnar
síldveiðisamninginn, þ.e. samkomulag
um skiptingu veiða úr norsk-íslenska
síldarstofninum," segir Steingrímur.
Ferðir um landið
nefndinni nauðsynlegar
Sjávarútvegsnefnd Alþingis fór í haust
í tveggja daga ferð um Norðurland
vestra og heimsótti vel flest sjávarút-
vegsfyrirtæki á svæðinu í ferðinni. Áður
hafði nefndin farið um Norðurland
eystra og segir Steingrímur að nefndin
reyni að fara tvær ferðir af þessu tagi út
um landið á ári. Þetta sé nauðsynlegt.
„Jafnframt því að heimsækja fyrir-
tæki reynum vib í þessum ferðum að
hitta forystumenn í útvegi á viðkom-
andi stöðum, sem og forvígismenn í
verkalýbsmálum og öðru. í ferð okkar í
haust fengum við beint í æð þau
vandamál sem var og er við að glíma á
Norðurlandi vestra, eins og til dæmis
uppsagnir landverkafólks á Sauðár-
króki.
Við höfum reynt að taka landið fyrir
í heimsóknum á hverju kjörtímabili en
þessar heimsóknir em afar gagnlegar og
eru með því ánægjulegra sem hefur
verið að þróast í starfi þingnefndanna.
Það liggur í hlutarins eðli að nefndir
eins og sjávarútvegsnefnd, landbúnað-
arnefnd og samgöngunefnd þurfa tví-
mælalaust að vera í sem bestum tengsl-
um við þær greinar sem þær eru að
sinna. í hverri einustu ferð eru menn
að sjá nýja hluti, heyra ný sjónarmið
og kynnast einhverju nýju sem til
framfara horfir. Ég get af reynslu sagt
að þetta sé eitt það allra jákvæðasta í
starfi þingnefndanna og þetta er angi
af þeirri þróun að þingnefndirnar hafa
verið að gerast sjálfstæðar í störfum."
Aðgerðir til hjálpar land-
vinnslunni verður að skoða
Steingrímur segir að skuggahlið sjávar-
útvegsmálanna um þessar mundir sé
mjög erfið staða landvinnslunnar. Af-
leiðingarnar birtust nú um áramótin
þegar uppsagnir fjölda fiskvinnslufólks
út um landið hafi komið til fram-
kvæmda. Steingrímur segir að nýleg
skýrsla sjávarútvegsráðherra um stöðu
bolfiskvinnslunnar í landi hafi verið rýr
í roðinu og ljóst sé að þetta mikla mál
verði af þunga í umræðunni á næstu
mánuðum.
„Ef ekki rætist úr þá vex þrýstingur-
inn af því að hafa fiskverkafólk á at-
vinnuleysisskrá í heilu byggðarlögun-
um. Að vísu er þetta afar staðbundið og
mismunandi eftir fyrirtækjum og
byggðarlögum hvernig staðan er og
það gerir málin dálítib flóknari en
stundum áður. Það er því alls ekki rétt
að þetta sé almennur vandi en hann er
hins vegar mjög alvarlegur og mikill
þar sem um tiltölulega hreina hefð-
bunda landvinnslu hefur veriö að
ræða."
-Sérðu fyrir þér að gripið verði af
stjórnvöldum inn í þetta mál meb
einhverjum hætti?
„Ég sé engin merki um það ennþá og
vísa þá aftur í svör sjávarútvegsráðherra
í áðurnefndri skýrslu. Þar eru í raun
ekki gefin fyrirheit um eitt né neitt af
hálfu stjórnvalda og ef eitthvað er þá
má segja að menn hafi verið uppteknir
af hinu gagnstæba, þ.e. að leggja nýjar
álögur á fiskvinnsluna með skattabreyt-
ingum rétt fyrir áramót.
Ég tel að ýmislegt gæti komið til
greina til hjálpar landvinnslunni og ef
við vildum líta þannig á að vib væmm
að reyna að fleyta okkar hefbbundnu
landvinnslu yfir ákvebinn öldudal þá
gæti sveiflujöfnun eba einhverjar að-
gerðir af því tagi, beinlínis henni til
stuönings, vel komið til greina. Annað
sem kæmi bolfisklandvinnslunni
óbeint til góba væri líka að auka að-
gang hennar að hráefni til vinnslu
þannig að allur afli sem ekki fer til
vinnslu innanlands verði skyldaður til
að fara yfir markað. Þannig yrbi að-
gangur og möguleiki fiskvinnslunnar
hér innanlands til að keppa um hrá-
efniö alltaf fyrir hendi. Að mínu mati á
því að skoða bæbi beinar og óbeinar
leiðir sem gætu komið að gagni."
Aratuga uppbygging á
mörkuðum í hættu
Steingrímur segir vanda bolfiskvinnsl-
unnar í landi ekki aðeins snúast um at-
vinnuna í einstökum byggbarlögum
heldur og einnig uppbyggingu á mörk-
uðum íslendinga.
„Þetta er ekki aðeins alvarlegt vegna
atvinnuástandsins innanlands og í ein-
stökum byggðarlögum heldur líka
vegna þess ab það fer að skapast vand-
ræðaástand á okkar helstu mörkuðum
sem hafa reitt sig á þetta hráefni og þar
með er í húfi áratuga uppbygging. Mál-
ið teygir því anga sína víða og ef áfram-
haldandi dregur jafnt og þétt úr hinni
heföbundnu bolfiskvinnslu, og þá sér-
staklega frystingunni, þá er það stór-
alvarlegt mál. Með því er ég ekki að
segja að það sé markmið í sjálfu sér að
halda frystingunni óbreyttri um aldur
og ævi. Hún þarf að sjálfsögðu að þró-
ast til aukinnar fullvinnslu og meiri
verbmæta en einn angi vandamálsins
er kannski sá að frystingin hefur verið
stöðnuð á köflum. Það segir hins vegar
ekki að óhætt sé að láta hana sigla sinn
sjó. Slíkt hefði í för með sér mjög alvar-
legar afleiðingar í íslenskum sjávar-
útvegi. Ég tel að við eigum auðvitað að
reyna að tryggja áframhaldandi fjöl-
breytni og þróun á öllum sviðum og
þar má í raun engan hlekk vanta. Mér
finnst mjög erfitt að sjá fyrir mér fram-
tíð íslensks sjávarútvegs án þess að
landvinnsla á bolfiski sé umfangsmikill
þáttur. Ég held að við lokum fyrir mjög
mikla þróunarmöguleika inn í fram-
tíðina ef svo er ekki. Forsenda þess ab
við getum gert okkur vonir um að
vinnslan þróist í átt til aukinnar full-
vinnslu og ab við komumst nær neyt-
endunum er sú að einhver vinnsla sé til
aö ab þróast. Ef fyrirtækin forða sér öll
sem betur geta í einhverja aðra vinnslu
þá sé ég ekki hvernig fullvinnslu-
þróunin á að verða," segir Steingrímur
J. Sigfússon, formaður sjávarútvegs-
nefndar Alþingis.
ÆGIR 23