Ægir - 01.09.1997, Blaðsíða 48

„Ég get alveg séð fyrir mér sambæri-
legt iíf fyrir sjómennina á skipunum
og er í dag. Við tókum stóra stökkið
fram á við á þessari öld með breyting-
um frá 1960 og fram til þessa dags. Ég
byrjaði til sjós á spítubát þar sem allir
bjuggu í lúkarnum og þar var eldað og
ekki mátti nota vatn nema út í kaffi og
til matargerðar. í aðbúnaði held ég að
framþróunin hljóti að hægja á sér en
hvað varðar veiðarnar þá verða útivist-
irnar langar og á fjarlægum miðum.
Það er erfiðasti þáttur sjómennskunn-
ar í dag og ég tel að í framtíðinni
stækki skipin og útivistir lengist."
Arthur
Bogason
formaður
Landssambands
smábátaeigenda:
„Stœrstu mistökin
eru kvótakerfið “
„Ég tel að viljann hafi ekki skort til að
ganga götuna til góðs. Mér hefur hins
vegar fundist menn ákaflega tregir til
að læra af mistökum, hvað þá til að
grípa til aðgerða sem miðuðu að slíkri
viðurkenningu. Fyrir það fyrsta voru
þær forsendur og rök sem notuð voru
við útfærslu landhelginnar í 200 mílur
þau að við þyrftum að losna við
„ryksugurnar" sem væru að eyða mið-
unum okkar. Það eina sem við gerðum
var að smíða nýjar ryksugur, skíra þær
íslenskum nöfnum og kannski finnst
einhverjum breyta öllu að þessi skip
séu íslensk en ég er ekki þeirrar skoð-
unar. Ástandið sem hefur verið að
koma fram á þorskveiðimiðunum
undanfarin misserin er enn ein sönn-
un þess að okkur beri að leggja miklu
meiri áherslu á strandveiðiflotann en
við höfum gert.
Horft til baka þá er mitt mat að
kvótakerfið sé stærstu mistök í íslensk-
um sjávarútvegi frá upphafi. Glans-
húðin á eftir að brotna af þessu kerfi
vegna þess að þegar vel árar í hafinu er
auðvelt að tala digurbarkalega um
svona kerfi en þegar náttúran snýst
gegn okkur þá er hætt við að kjaftask-
arnir sem hafa mært þetta kerfi út og
suður verði kjaftstopp. Kvótakerfið er
að mínu mati ekkert verndunarkerfi
heldur kerfi sem eyðir fiskistofnum en
byggir þá ekki upp. Ég tel ástæðuna
fyrir því að þorskstofninn hefur verið
að stækka ekki þá að kvótakerfið sé
svona árangursríkt heldur að stóru
skipin hröktust í burtu af miðunum.
Þegar þessi skip koma aftur til veiða á
heimamið þá verðum við fljótt komin
í sama farið aftur.
Á nýrri öld eigum við að stýra með
sóknarstýringu og stýringin á að vera
þannig að flotinn sé í því jafnvægi
miðað við þol fiskistofnanna að bein
íhlutun stjórnvalda í stýringu veiða
verði ekki nauðsynleg í framtíðinni."
Kristján
Ragnarsson
formaður
Landssambands
íslenskra
útvegsmanna:
„Kvótakerfið kom i
vegfyrir hrun
þorskstofnsins “
„Ég held að við höfum verið á réttri
leið lengst af þessari öld. Ég ætla ekki
að fjölyrða um upphaf þessarar aldar
þegar margvíslegar sviptingar áttu sér
stað. Mesta breytingin varð þegar sjáv-
arútvegurinn varð svona snar þáttur í
þjóðlífinu og allt breytist til betri veg-
ar þegar við förum að nýta okkur
möguleikana við sjóinn. Fólkið fluttist
úr sveitunum og fékk arðbær störf
þannig að fátæktinni létti smám sam-
an. En það komu líka skin og skúrir.
Við efldum togaraútgerð í upphafi ald-
ar sem síðan féll fljótt niður og skipin
voru seld úr landi. Við vorum einstak-
lega iðnir við það íslendingar að finna
okkur þrætumál í kringum sjávarút-
veginn, deila um kaup og kjör.
Tekjunum sem fengust á uppgangs-
tímanum eftir stríð var varið til kaupa
nýsköpunartogara og báta. Þetta tíma-
bil var að hluta til mjög gjöfult en við
höfum örugglega verið of seinir að
breyta um útgerðarhætti. Það var
haldið áfram að smíða síðutogara eftir
að skuttogarar voru komnir til sög-
unnar en þeir höfðu sýnt greinilega
yfirburði í allri tækni og við að afla
fiskjar með meiri hagkvæmni. Niður-
lægingarskeið síðutogaranna var eftir
1960 þegar uppgangsskeið var í báta-
flotanum en þá byggðum við upp
mikinn flota, sér í lagi til að nýta síld-
ina. Sú sæla stóð ekki nema tæpan ára-
tug en við njótum þess á vissan hátt
enn að eiga góða báta sem við höfum
endurbætt og tæknivætt.
Um 1970 keyptu menn skuttogara í
nánast hvert þorp í kringum landið og
var greinilega farið offari. Mér fannst
þá að gengið væri of nærri fiskimiðun-
um en við vorum þá í samkeppni við
erlenda aðila þannig að takmörkun á
okkar veiðum hafði ekki áhrif á heild-
arveiðina. Þegar okkur tókst að fá öll
yfirráð þá ofgerðum við því hvað við
gætum gert með þessi mið. Við héld-
um að engin ástæða væri til að hafa
áhyggjur af einu né neinu og fiska
mætti eins og hver vildi á þeim full-
komnustu skipum sem við höfðum
yfir að ráða. Við fórum á þessu tíma-
bili hamförum í skuttogaravæðing-
unni.
í kjölfar þessa sáum við að alltof
langt var gengið í veiðunum og það er
48 M3M