Ægir - 01.04.1998, Síða 29

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEOI
Reykjanes eða austan við Horn. Lengd-
ardreifingin sýnir að töluvert var af
smáum þorski (minni en 60 cm) en
samkvæmt sýnatöku sem fram fór
samhliða merkingum var allur þorsk-
urinn kynþroska.
Mynd 4c sýnir endurheimtur úr
merkingum á kynþroska fiski út af
Ólafsvík 1996. Þessar endurheimtur
sýna útbreiðslu á merkingarstað og á
beitarsvæði út af Vestfjörðum. Þessi
fiskur virðist ekki leita mikið á Flák-
ann, ólíkt því sem Grundfirðingarnir
gera og endurheimtustaðirnir út af
Vestfjörðum eru á innan við 100 m
dýpi.
Mynd 4d sýnir heildarútbreiðslu
endurheimta úr merkingum á ókyn-
þroska þorski við utanvert Snæfellsnes
(Svörtuloft, Öndverðanes, Sandabrúnir
og Skarðsvík) 1993. Ókynþroska þorsk-
ur á þessum slóðum hefur nokkuð
aðra dreifingu en kynþroska fiskur eft-
ir myndinni að dæma. Fyrstu árin er
hann mest á sama stað en fer síðan að
veiðast lengra frá merkingarstáð bæði í
norður og vestur, út af Vestfjörðum,
Faxaflóa, Reykjanesi og jafnvel út af
Suðausturlandi. Vitað er að uppeldi-
svæði þorsks er víða um Breiðafjörð og
ekki er víst að þetta mynstur sé dæmi-
gert fyrir ungþorsk annars staðar í firð-
inum.
Mynd 5 sýnir útbreiðslu endur-
heimta úr Grundarfjarðarmerkingun-
um eftir mánuðum. Mikill fjöldi
merktra og endurheimtra þorska gefur
möguleika á að hluta gögnin niður eft-
ir mánuðum. Á myndinni sést hvernig
fiskurinn leitar á hrygningarstöðvarn-
ar fyrri hluta árs. Flestar endurheimtur
sem fást í apríl eru nálægt eða á merk-
ingarstað. Undantekningar frá þessu
eru nokkrar endurheimtur sem koma
fram í suðausturhluta Faxaflóa í mars
og apríl. í júlí virðist hann vera búinn
að dreifa sér í leit að æti á svokölluð-
um beitarsvæðum. Síðan endurtekur
sagan sig í febrúar þegar hann byrjar
að nálgast hrygningarsvæðið aftur en
mesta farið á honum til hrygninga-
stöðvanna er í mars.
Tafla 4 sýnir hlutföll af endurheimt-
um úr Breiðafjarðarmerkingum (1993
til 1997), sem fást á mismunandi
svæðum á tveimur tímabilum. Á fyrra
tímabilinu, mars - maí, fást 80% end-
urheimtanna á Breiðafirði en aðeins
smávægilegt magn á öðrum slóðum
nema Faxaflóa 14% (10 í mars, 2 í apr-
0 og 1 í maí). Utan hrygningartíma
eru um 70% af endurheimtunum í
Breiðafirði um 20% á Vestfjarðamið-
um og 5% í Faxaflóa.
Hér að framan hefur verið fjallað
um endurheimtur úr merkingum í
Breiðafirði. Tölvert emdurheimtist
einnig í Breiðafirði úr merkingum
annars staðar. Þannig eru 20% af end-
urheimtum sem fást á Breiðafirði og
Breiðafjarðarmiðum á þessu tímabili
úr merkingum annars staðar við land-
ið. Hins vegar er ekki vitað til að nein
merki hafi endurheimtst í Grundar-
firði sem ekki voru merkt þar.
Ein aðferð til að athuga hvernig fari
milli þessara svæða er háttað er að
reikna meðalfjarlægð milli merkingar
og endurheimtustaðar eins og sýnt er
fyrir Grundarfjarðarmerkingarnar á
mynd 6. Eins og myndin sýnir er fjar-
lægðin minnst í apríl en mest í desem-
ber. í mars og maí er endurheimtur
fiskur yfirleitt nálægt hrygningar-
stöðvunum (mynd 6). Fiskar sem end-
urheimtust á Halanum í mars og fyrir
sunnan land í maí, auka meðalfjar-
lægð í þessum mánuðum nokkuð.
Umfjöllun
í Breiðafirði eru víðáttumikil svæði þar
sem hefðbundin netaveiði hefur verið
stunduð á vorin undanfarna áratugi.
Þorskur sem veiðist í net á þessum
tíma er aðallega kynþroska þorskur og
verulegt magn virðist vera af hrygn-
ingarþorski á þessum slóðum.
Þegar skoðaðar eru niðurstöður
bæði gamalla og nýrra merkinga er
hægt að draga saman eftirfarandi
REVTINGUR
Lítil rækjuveiði hjá
Norðmönnum á
Flæmska hattinum
Norðmönnum þykir eftirtekjan
eftir rækjuveiðar á Flæmska hattin-
um í fyrra heldur rýr. Á árabilinu
1993 til 1996 var afli norskra togara
á svæðinu að meðaltali 7200 til 9500
tonn en í fyrra var aflinn tæp 2000
tonn. Norðmenn hafa þannig svip-
aða sögu að segja af veiðum á svæð-
inu eins og Islendingar en það voru
Færeyringar sem veiddu mest á
Flæmska hattinum í fyrra, rúmlega
7300 tonn. Á árabilinu 1993 til 1997
veiddu Færeyingar samtals 37111
tonn á svæðinu, fslendingar 39577
tonn og Norðmenn 35301 tonn.
Aðrar þjóðir voru með mun minni
afla.
Breytt mynstur
í hjá Japönum
Talið er að mynstur í kaupurn
Japana á sjávarfangi geri að verkum
að ekki sé hægt að li'ta á Japan sem
jafn öruggan og vaxandi markað fyr-
ir sjávarafurðir og áður. Margt kem-
ur til. Bæði hefur titringurinn í pen-
ingamálum í Austur-Asíu gert að
verkum að japanskir neytendur eru
varkárari og verja síður peningum
til kaupa á fiski. Þá virðist inn-
kaupamynstrið líka að vera að
breytast á þann hátt að Japanir gera
stærri innkaup í einu í stað daglegrar
verslunar.
ÁGIR 29