Hlín - 01.01.1942, Side 120

\
118 Hlin
þroska, siðferðislegrar betrunar og manndómsgöfgunar.
En með því að vinnubrögðin eru svo afar margvisleg, get-
ur ekki farið hjá því að þau sjeu nokkuð mismunandi
gleðirík og nærtæk. Hjer er ekki hægt að skoða mörg og
ólík vinnubrögð, yrði Jrað of langt mál, jeg vildi aðeins
vekja athygli á meginatriðum, sem snerta nokkur hin
almennustu störf, er máske færri gefa gaum en skyldi.
Menningarsaga mannkynsins nefnir þrjú stig í öflun
lífsnauðsynja, sem teknar eru úr skauti lífrænnar náttúru.
— Eitt er það að ráðast á dýrin á landi eða í vatni, lífláta
þau og hagnýta sjer afurðir þeirra til fæðu og annara
nauðsynja. Þetta nefnist veiðiskapur. — Annað er það, að
taka nokkrar dýrategundir undir umsjón mannsins: ráða
yfir tímgun þeirra, varðveita þau á þroskaskeiði, en njóta
síðan afurða þeirra, lífs eða liðinna (mjólkur, ullar, kjöts,
skinna o. fl.), þetta er nefnt hjarðmenska, fjárrækt o. s.
frv. — í þriðja lagi snúa menn sjer að jarðfasta gróðrin-
um, plöntunum. Mennirnir annast meira eða minna um
þroska þeirra, ræktun og viðhald, og hagnýta sjer svo
margskonar ávexti þeirra (jarðrækt,' akuryrkja, garðrækt
o. s. frv.). — Nú, þegar litið er á ánægju og gleðiefni þess-
ara vinnubragða, þá gildir það um þær allar, að góðum
er jafnan gleði að geta „fært björg í bú“, satt hina svöngu,
klætt hina nöktu, o. s. frv. með árangri iðju sinnar. — En
ekki verður því neitað, að mikill munur er á því, hvaða
ánægju þessi vinnubrögð veita.
Veiðiskapurinn er fábreyttastur. — Þar er meginatriðið
að handsapra dýrin og aflífa Jrau, því fleiri sem áhöldin
til þess og vopnin eru fullkomnari. — En með Jrví að
mönnum er í eðli borin samúð með lífinu, en stuggur við
dauðann, er fæsfum eða engum hugjrekt gleðiefni að
sjá sífelt meðvitundarverur í dauðateygjunum. — Á ann-
an veg er með fjárræktina. — Hún snýr fyrst að lífsfram-
leiðslu og lífsþroska. — Þar er umönnun til vellíðunar,
§ældar og fjörs. — Samúð mannlegs eðlis á hjer greiðan