Búnaðarrit - 01.01.1961, Page 491
BÚNAÐARRIT
489
dætrum hvert er hægt að auka framfarirnar nokkuð
fram yfir það, sem hér er áætlað, en þá fara að verða
allmiklir erfiðleikar við nautahaldið fram yfir það,
sem nú er, svo að vafasamt er, að ráðlegt væri að
taka yfir 20 naut til prófunar í hverjum ættlið á slíku
svæði, þ. e. um 4 naut á ári að meðaltali.
Dæmið, sem ég hef tekið um væntanlegar erfðafram-
farir á ári, má ekki taka of bókstaflega, því að við get-
um ekki vitað með vissu, hvort þær stærðir, sem út-
reikningarnir eru byggðir á, standast við íslenzkar að-
stæður, þannig að framförin gæti orðið nokkru meiri
eða nokkru minni en hér er reiknað með. Hins vegav
er hægt að ganga út frá því sem gefnu, að allveruleg
aukning verði á erfðaframförinni við það að fjölga
pról'uðum nautum frá því sem nú er og búa svo um
hnútana, að hægt sé að bera saman nant, sem dæmd
eru sitt árið hvert.
Og þá er komið að kjarna málsins í þessu erindi, en
það eru aðferðir við að afkvæmarannsaka sæðinga-
naut eftir þeim upplýsingum, sem fást um dætur þeirra
á sltýrslum nautgriparæktarfélaganna.
Við afkvæmarannsóknir er mikilvægt að fá dóm á
nautin eins fljótt og hægt er. Þess vegna eru þau yfir-
leitt notuð eins ung og hægt er til að framleiða þann
dætrafjölda — ca. 25—30 dætur — sem á að dæma
þau á, og afköst dætranna fyrsta mjaltaskeiðið eða
fyrsta heila skýrsluárið lögð til grundvallar dóminum.
Nú er markmiðið með afkvæmarannsóknunum ekki
fyrst og fremst það að atliuga, hversu mikil meðalaf-
köst dætra ákveðins nauts séu, heldur hversu mikið
ákveðið naut sé betra eða verra heldur en meðaltal
þeirra nauta, sem völ er á til kynbóta hverju sinni.
Bóndanum, sem ætlar að fá gott kýrefni undan sæð-
inganauti, er brýnni þörf á að vita, hvort nautið,
sem honum býðst, muni bæta eða spilla stofninum
hjá honum, heldur en að fá að vita, hversu hátt dæt-