Heilbrigðismál - 01.03.1984, Blaðsíða 17

Stungifi á hljóðhinuiu og plaströr
sett í. Aðgerðin er gerff undir smásjá
og i svæfíngu. Á síðasta ári voru slík
rör sett í eyru á eitt til tvö þúsund
íslenskum börnum, þar af um helm-
ingur á Háls-, nef- og eyrnadeild
Borgarspítalans, en þar var þessi
mynd tekin.
miðeyrans sem er á næsta leiti. Bakt-
eríur eiga síðan auðvelt með að slá
sér niður í veiklaða slímhúðina og
valda bráðabólgu.
Ofnæmi í nefi veldur þykknun í
slímhúð og vatnsþunnu horrennsli.
Það er talið stuðla að vökvasöfnun í
miðeyra.
Stórir nefkirtlar þrýsta á kokhlust-
ina þar sem hún opnast inn í nefkok-
ið og eru þannig taldir geta lokað
henni. Því eru þeir oft fjarlægðir í
þeirri von að kokhlustin opnist
betur.
Alls kyns erting, svo sem mikill
hiti eða kuldi, snöggar hitabreyting-
ar, alls kyns ryk og síðast en ekki síst
tóbaksreykur ertir slímhúð nefsins
og veldur þrota.
Algengasta einkenni undirþrýst-
ings og vökvasöfnunar í miðeyra er
minnkuð heyrn. Við heyrnarmæl-
ingu kemur þetta fram. Með sér-
stöku mælitæki er hægt að mæla
þrýstinginn í miðeyranu. Niðurstöð-
ur mælinganna koma að gagni fyrir
lækninn sem skoðar eyrað, metur
ástandið og ákveður meðferð. Með-
ferðin miðar að því að koma á ný
eðlilegu loftstreymi til miðeyrans.
Reynt er að opna betur kokhlustina
með nefdropum og lyfjum til inn-
töku. Einnig eru eldri börn látin
blása út í eyrun oft á dag. Læknirinn
þarf að fylgjast með hvort vökvinn
hverfur og að heyrn verði eðlileg.
Rör í eyra
Ef ofangreind meðferð ber ekki
árangur þarf að stinga á hljóðhimn-
una í svæfingu og soga slímið burt.
Jafnframt þessu er stundum sett ör-
smátt plaströr í gegnum hljóðhimn-
una. Það hleypir í gegn um sig lofti
og kemur í stað loftrásar sem eðli-
lega á að vera um kokhlust. Plaströr-
ið er yfirleitt látið vera kyrrt í marga
mánuði og þarf viðkomandi að
koma í eftirlit. Oftast dettur rörið
sjálfkrafa út, ella er það fjarlægt af
eyrnalækni. Gatið á hljóðhimnunni
grær síðan.
Ekki má vökvi komast í eyrað
meðan rör er í því eða gat á hljóð-
himnu. Komi sýking í eyra með röri
í, hefur bólgan afrás um rörið og
gröfturinn lekur út um hlustar-
ganginn. Slík bólga er meðhöndluð
eins og venjuleg bráðabólga.
„Eymabólgubömin11
Bólga í miðeyra er langalgengasta
ástæða fyrir því að komið er með
sjúkt barn til læknis. Áður en fimm
ára aldri er náð hefur helmingur
barna fengið einn eða fleiri fúka-
lyfjakúra vegna sýkinga í eyrum.
Helmingur þeirra barna sem fá
svæsna miðeyrnabólgu á fyrsta ári
koma til með að eiga við eyrna-
vandamál að stríða næstu árin. Hægt
er að skipta börnum í þrjá hópa. Pau
sem aldrei fá í eyrun, þau sem fá
nokkur eyrnabólguköst og þau sem
hafa viðloðandi eyrnavandamál um
skemmri eða lengri tíma.
Síðast taldi hópurinn þarf góða
þjónustu og reglubundið eftirlit til
að fleyta börnunum yfir þetta tíma-
bil, sem oftast nær frá öðru ári fram
á fjórða ár. Ef vel tekst til losna þau
við hina hvimleiðu fylgikvilla, sem
eru langvarandi sýkingar með graftr-
arútferð úr eyra og heyrnarskerðing,
þannig að viðkomandi þarf að bera
heyrnartæki.
Margt hefur foreldrum verið ráð-
lagt til að þau geti forðað barni sínu
frá því að fá eyrnabólgu, en flest
brugðist. Þó eru þrjú atriði sem vert
er að koma á framfæri, vegna þess
að þau eru rökrétt og hægt að breyta
eftir þeim.
{ fyrsta lagi er æskilegt að barnið
sé á brjósti að minnsta kosti í sex
mánuði. f móðurmjólkinni eru þau
mótefni gegn sýklum sem barnið
þarf svo mjög á að halda en er van-
búið að mynda sjálft.
í öðru lagi skal forða barninu frá
því að vera þar sem loft er mengað
af tóbaksreyk. Það er óþörf og
óæskileg erting fyrir viðkvæma slím-
húð.
í þriðja lagi á ekki að láta börn
sofa úti í vagni nema þegar veður-
skilyrði eru hagstæð. Maðurinn hef-
ur búið heimili sín þannig að jafn og
góður hiti og raki er þar. Því er það
ekki nauðsynlegt að setja lítilburða
barnið út í vetrarhörkur þær sem hér
ríkja. Við búum í það rúmgóðum
híbýlum að það ætti að vera rými
fyrir yngstu kynslóðina til að hvílast
og þroskast innan veggja heimilisins.
Grein þessi er eftir Sigurð Júlíusson
lækni á Háls-, nef- og eyrnadeild Borg-
arspítalans í Reykjavík.
Plaströr sem sett er í eyra er hér sýnt
ísamanburffi viff enda á eyrnapinna.
Röriff er affeins um 4 mm langt.
HEILBRIGÐISMAL 1/1984 1 7